EBELİK ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK ALGILARI VE KARİYER PLANLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 74 - 82, 31.08.2018

Fatma Ay , Meryem Keçe İrem İnci Nurhayat Alkan Gülcan Acar

Öz

AMAÇ: Ebe öğrencilerin meslek seçimleri pek çok nedene bağlı olmakla birlikte öğrencinin okulda ve meslek hayatında başarılı olması, öğrencinin mesleğe ilk adım attığı yıllardan itibaren geliştirmeye başladığı mesleki beklentilerine, meslek algısına ve güdülere bağlıdır. Bu araştırmada ebelik öğrencilerinin meslek seçimine yönelik düşünceleri, ebelik meslekleri hakkında ne düşündükleri, mesleki bakış açıları ve mesleki kariyer ile ilgili planlarının belirlemesi amaçlanmıştır. . YÖNTEM: Araştırma tanımlayıcı, kesitsel bir çalışma olarak, örneklem seçimi yapılmadan, 312 ebelik öğrencisi ile yapıldı. Veriler anket aracılığı ile toplandı. Elde edilen veriler “aritmetik ortalama” “yüzdelik” ve “Ki-kare” testi kullanılarak istatistiksel olarak değerlendirildi.

BULGULAR: Öğrencilerin %50.7’si 20-21 yaş aralığında, %57.1’i kendi isteği ile ebelik bölümünü seçmiş, %81.4’ü ebeliği zor bir meslek olarak algılamakta, yalnızca %26.3’ü lisansüstü eğitim düşünmekte, %79.2’si hastanın hayatını riske sokmaktan kaygı duymakta, yaklaşık olarak 1/3’ü ebelik mesleğinin sosyal hayatlarını (evlenme, çocuk sahibi olma vb.) olumsuz etkileyeceğini düşünmektedir. %78.2’si ebelik mesleğini sevmediğini ama yapmak zorunda olduğunu belirtirken, %59.6’sı şu an mümkün olsa bölümünü değiştireceğini belirtti. Mesleğini kendi isteği ile seçen öğrencilerin mesleğe yönelik kariyer planları yapma oranı daha yüksektir.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Araştırma sonucunda öğrencilerin bölüm tercihlerini bilinçli yaptıkları, eğitim ile birlikte mesleğe olumlu bakış açısı geliştirdikleri, mesleğin gelecekte iyi konumda olacağı ile ilgili olumlu düşüncelerinin olduğu ancak mesleğin zorluklarının farkında oldukları sonucuna varılmıştır. Ayrıca öğrencilerin mesleğin zor çalışma koşulları nedeni ile mezuniyet sonrası ebelik yapma konusunda isteksiz oldukları saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ebeliğin meslek algısı, ebe

Kaynakça

• 1. Acat, B, Köşgeroğlu N. Güdülenme kaynakları ve sorunları ölçeği. Anatolian Journal of Psychiatry. 2006; 7: 204-210.
• 2. Adıgüzel O, Tanrıverdi H, Özkan DS. Mesleki profesyonellik ve bir meslek mensupları olarak hemşireler örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi. 2011; 9(2): 235-259.
• 3. Beydağ KD, Arslan H. Kadın doğum kliniklerinde çalışan ebe ve hemşirelerin profesyonelliklerini etkileyen faktörler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2008; 3(7): 75-87.
• 4. Hanifi N, Parvizy S, Joolaee S. Motivational journey of Iranian bachelor of nursing students during clinical education: A grounded theory study. Nursing and Health Sciences. 2013; 15:340-345.
• 5. Bengtsson M, Ohlsson B. The nursing and medical students motivation to attain knowledge. Nurse Educ Today. 2010; 30(2):150-156.
• 6. Yılmaz FT, Şen HT, Demirkaya F. Hemşirelerin ve Ebelerin Mesleklerini Algılama Biçimleri ve Gelecekten Beklentileri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2014; 3(1):130-139.
• 7. Çelik S, Şahin E, Dadak F, Sıdal SG, Akyüz F. Hemşirelik öğrencilerinin mesleki güdülenme düzeyleri ve etkileyen faktörler. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2014; 1(2): 43-56.
• 8. Özlü ZK, Gümüş K, Güngörmüş K, Avşar G, Özer N. Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören öğrencilerin mesleklerine ilişkin güdülenme kaynakları ve sorunlarının incelenmesi. HEMARGE. 2014; 11: 47-53.
• 9. Bilgin Z, Ocakçı AF. Ebelik öğrencilerinde mesleki güdülenme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 14(3): 40-46.
• 10. Korkmaz AÇ, İpekçi NN. Hemşirelik eğitiminde güdülenme: öğrencilerin içsel ve dışsal güdülenme kaynakları. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2015;3(2): 122.
• 11. Ryan, R.M. & Deci, E.L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations classic definitions and new drections. Contamparary Educational Psychology 25(1), 54-67.http://dx.doi.org/10.1006/ceps.1999.1020
• 12. Pınar ŞE, Yıldırım G, Duran Ö, Cesur B, Üstün Z, Güler E. Ana çocuk sağlığı hizmetlerinde kilit rolde olan ebe adaylarının güdülenmeleri yeterli mi? Bir anket çalışması. HEMARGE. 2014; 11 (3): 22-31.
• 13. Xiang, P., Chen, A., & Bruene A. (2005). Interactive impact of intrinsic motivators and extrinsic rewards on behavior and motivation outcomes. Journal of Teaching in Physical Education, 24, 179-97.
• 14. Ryan, R. M., & Stiller, J. (1991). The social contexts of internalization: Parent and teacher influences on autonomy, motivation and learning. In P.R. Pintrich & M.L. Maehr (Eds.), Advances in motivation and achievement: Vol. 7. Goals and self-regulatory processes (pp. 115-49). Greenwich, CT: JAI Press.
• 15. Doğan, O. (2005). Spor Psikolojisi (2. Baskı). Adana: Nobel Kitabevi.
• 16. Bilgin Z, Özkan HA, Baş M. Ebelik öğrencilerinde güdülenme düzeyinin klinik uygulama beklentisine etkisi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016; 1(4); 38-53.
• 17. Atasoy I, Ermin C. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin mesleklerine bakış açısının incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2016; 6(2): 83-91.
• 18. Sarikaya T, Khorshid L. Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2009;. 7(2): 393-423.
• 19. Civci H, Şener E. Hemşire Adaylarının Mesleki Güdülenme Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. DEUHYO ED. 2012: 5(4):142-149.
• 20. Nilsson K, Warrén Stomberg M. Nursing students motivation toward their studies–A Survey Study. BMC Nursing. 2008; 7(6):1-7.
• 21. Yurtsal ZB, Biçer S, Duran Ö, Şahin A, Arslan M, Yavrucu ÖK. Sağlık bilimleri fakültesi ebelik 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin mesleğe ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2014; 2(2): 15-25.
• 22. Şirin A, Öztürk R, Bezci G, ve Ark. Hemşirelik Öğrencilerinin Meslek Seçimi Ve Mesleği Uygulamaya Yönelik Görüşleri. Dirim. 2008; 83: 69-75.
• 23. Dinç S, Kaya Ö, Şimşek Z. Harran Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin hemşirelik mesleği hakkındaki bilgi, düşünce ve beklentileri. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007; 10(1): 1-9.