İnfertil Kadınların “Kadın Olma”ya İlişkin Tanımları ve Görüşleri: Bir Nitel Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 97 - 104, 31.08.2021

Ayşe Deliktaş Demirci , Kamile Kukulu

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı; infertilite tedavisi gören kadınların “kadın olma” ya ilişkin kendi tanımları ve görüşlerini incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, nitel araştırma deseni kullanılarak yürütülmüştür. Katılımcılar, primer infertil tanısı almış ve üremeye yardımcı tedavi yöntemlerinden herhangi birini alan kadınlardan oluşmaktadır. Araştırmada kadınlar ile online grup görüşmeleri yapılmıştır. Görüşmeden elde edilen veriler ise içerik analizi yapılarak değerlendirilmiştir.
Bulgular: Görüşmelerden elde edilen bulgular doğrultusunda iki ana tema (“birey olarak kadın olmanın anlamı” ve “cinsel bir varlık olarak kadın olmanın anlamı”) ve her bir ana tema altında ikişer alt tema (“bireysel kadın algısı” ile “toplumda kadın algısı” ve “cinsel bir partner olma” ile “anne olmanın kutsallığı”) ortaya çıkmıştır. Kadınların çoğu; kendi “kadın olma” tanımlarını yapar iken fiziksel özelliklerine dair olumlu ifadelerde bulunmuş, kişilik özellikleri ve yaşamdaki başarılarına dair ise olumsuz ifadelerde bulunmuştur. Bireysel tanımlamalarını yapar iken kadınlar aynı zamanda toplumsal cinsiyet roller ve baskılara yer vermiş, birkaç katılımcı ise tanımlamalarında kendi toplumsal cinsiyet tutumlarını yansıtacak ifadelerde bulunmuştur. Cinselliğin bir tabu olarak görüldüğünü ifadelerine yansıtan kadınlardan bazıları; eş ilişkilerinde yakınlıklarının sınırlılığına yer vermiştir. Anne olmanın kutsallığına yer veren kadınlar; toplumsal baskılar ve roller nedeni ile infertilitenin kendilerini başarısız hissettirdiğini belirtmişlerdir.
Sonuç: Araştırmada kadınların özellikle kendilerine ilişkin başarı ve kişisel özelliklerine dair olumsuz tanımlamalarda bulunduğu belirlenmiştir. Toplumsal rol ve baskıların kişilerin annelik tanımlamalarını ve cinselliğe ilişkin bakışlarını oluşturmada ve infertilite nedeni ile kendilerini başarısız hissetmelerinde etkin olduğu saptanmıştır. Bu nedenle, infertil kadınlarda beden ve benlik algısı üzerine görüşmelerin yapılması, toplumsal cinsiyet rollerinin etkisini en aza indirgemek için güçlendirme stratejilerinin kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

benlik kavramı, hemşireler, infertilite, kadınlar, toplumsal cinsiyet kimliği

Views and Definitions of Infertile Women on "Being a Woman": A Qualitative Study

Öz

Aim: The aim of this study is to examine the definitions and opinions of women receiving infertility treatment about “being a woman”.
Methods: The research was conducted using a qualitative research design. Participants were women who were diagnosed with primary infertility and received any of the assisted reproductive treatment methods. In the research, online group interviews were conducted with women. The data obtained from the interview was evaluated by content analysis.
Results: In line with the findings obtained from the interviews, two main themes ("the meaning of being a woman as an individual" and "the meaning of being a woman as a sexual being") and two sub-themes under each main theme ("individual woman perception" and "woman perception in society" and "being a sexual partner" and "the sacredness of being a mother") emerged. Most of the women made positive expressions about her physical characteristics and made negative statements about her personality traits and success in life. While making their individual definitions, women also included gender roles and pressures, and a few participants made statements reflecting their gender attitudes in their definitions. Some of the women who reflected in their expressions that sexuality is seen as a taboo stated the limitations of their intimacy in spousal relationships. Women who emphasized the sacredness of being a mother stated that infertility made them feel unsuccessful because of social pressures and roles.
Conclusion: In the study, it was determined that women had negative descriptions about especially their success and personal characteristics. It has been determined that social roles and pressures are effective in forming the motherhood definitions and attitudes towards sexuality and making them feel unsuccessful due to infertility. Therefore, it is recommended to conduct interviews on body and self-perception in infertile women and to use empowerment strategies to minimize the effects of gender roles.

Anahtar Kelimeler

gender identity, infertility, nurses, self concept, women

Kaynakça

• Algül, Ö., & Aksu, H. (2014). İnfertilite sorunu yaşayan çiftlerde cinsel işlev durumu ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 24(3), 171-178.
• Bayraktar, E. (2018). Toplumsal cinsiyet, kültür ve şiddetin infertilite ile ilişkisi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 27(3), 234-38.
• Bodur, N.E., Çoşar, B., & Erdem, M. (2013). İnfertil çiftlerde evlilik uyumunun demografik ve klinik değişkenlerle ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 38(1), 51-62.
• Cash, T.F. (1997). The body image workbook: An 8-step program for learning to like your looks. New Harbinger Publications, Inc.
• Coşkun, A., & Özdilek, R. (2012). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği: sağlığa yansıması ve kadın sağlığı hemşiresinin rolü. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 9(3), 30-39.
• Daniel, B.K. (2018). Empirical verification of the “TACT” framework for teaching rigour in qualitative research methodology. Qualitative Research Journal, 18(3), 262-75.
• DSÖ. (2020). Infertility. Available from: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infertility Erişim tarihi: 29.12.2020.
• Duman, N.B., & Koçak, D.Y. (2016). İnfertilitenin cinsel sağlığa etkileri ve profesyonel hemşirelik yaklaşımları. Turkiye Klinikleri Journal of Obstetric-Women's Health and Diseases Nursing-Special Topics, 2(1), 51-8.
• Ehsan, Z., Yazdkhasti, M., Rahimzadeh, M., Ataee, M., Esmaelzadeh-Saeieh, S. (2019). Effects of group counseling on stress and gender-role attitudes in infertile women: A clinical trial. Journal of Reproduction & Infertility, 20(3), 169.
• Ekmen, B., Özkan, M., & Gül, T. (2017). İnfertilite tedavisi gören kadınlarda cinsel mitlere inanma düzeyi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 20(3), 209-17.
• Fahami, F., Pahlavanzadeh, S., & Asadi, M. (2015). Efficacy of communication skills training workshop on sexual function in infertile women. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 20(2), 179.
• Gonzalez, L.O. (2000). Infertility as a transformational process: a framework for psychotherapeutic support of infertile women. Issues in Mental Health Nursing, 21(6), 619-633.
• Gönenç, İ.M., Topuz, Ş., Yılmaz Sezer, N., Yılmaz, S., & Büyükkayacı Duman, N. (2018). Toplumsal cinsiyet dersinin toplumsal cinsiyet algısına etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 22-9.
• Güleç, G., Hassa, H., Yalçin, E.G., & Yenilmez, Ç. (2011). Tedaviye başvuran infertil çiftlerde, infertilitenin cinsel işlev ve çift uyumuna etkisinin değerlendirilmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 3, 166-76.
• Karaca, A., & Ünsal, G. (2012). İnfertilitenin kadın ruh sağlığı üzerine etkileri ve psikiyatri hemşiresinin rolü. Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 3(2), 80-5.
• Karamidehkordi, A., & Roudsari, R.L. (2014). Body image and its relationship with sexual function and marital adjustment in infertile women. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 19(7 Suppl1), 51.
• Keskin, G., & Gümüş, A.B. (2014). İnfertilite: Umutsuzluk perspektifinden bir inceleme. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 5(1), 9-16.
• Kılıç, M., Ejder Apay, S., & Kızılkaya Beji, N. (2011). İnfertilite ve kültür. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 19(2), 109-15.
• Kırca, N., & Pasinlioğlu, T. (2013). İnfertilite tedavisinde karşılaşılan psikososyal sorunlar. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 5(2), 162-78.
• Koca Çavdar, N. (2017).İnfertilitenin bireyin yaşam kalitesine ve benlik saygısına etkisi. (master’s thesis). İstanbul: Bezmialem Vakıf Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Koçak, D.Y., & Büyükkayacı Duman, N. (2016). İnfertilitenin psikolojik etkileri ve hemşirelik yaklaşımı. Türkiye Klinikleri, 2(3), 7-13.
• Koçyiğit, O.T. (2012). İnfertilite ve sosyo-kültürel etkileri. İnsanbilim dergisi, 1(1), 27-37.
• Ozen, M.E., Vural, M., Aydin, H., Orum, M.H., Kalenderoglu, A., & Selek, S. (2019). Influences of various variables on body image satisfaction among highly fertile women and infertile women. Turkish J Clinical Psychiatry, 22, 187-92.
• Sen, S., & Sevil, U. (2016). Stigma experiences of infertile women: a qualitative study in Turkey. Int Refereed J Gynaecol Dis Maternal Child Health, 6, 63-82.
• Tong, A., Sainsbury, P., & Craig, J. (2007). Consolidated criteria for reporting qualitative research (COREQ): a 32-item checklist for interviews and focus groups. International journal for Quality in Health Care, 19(6), 349-57.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yoo, H., Bartle-Haring, S, Day, R.D., & Gangamma, R. (2014). Couple communication, emotional and sexual intimacy, and relationship satisfaction. Journal of Sex & Marital Therapy, 40(4), 275-93.