Cerrahi Girişim Geçiren Hastaların Beslenme Durumlarının Ağrı ve Mobilizasyona Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 2, 246 - 255, 23.06.2023

Melike Ertem Ayşegül Savcı

https://doi.org/10.53424/balikesirsbd.1093063

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu araştırma, cerrahi girişim geçiren hastaların beslenme durumlarının ağrı ve mobilizasyona etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte bu çalışma Türkiye ‘nin batısında bir Üniversite Hastanesinin cerrahi kliniklerinde Ocak-Kasım 2021 tarihleri arasında 252 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Veriler, Veri Toplama Formu, Nütrisyonel Risk Tarama Formu (NRS-2002), Kısa Ağrı Envanteri (KAE) ile toplanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 59,28±14,73, aç kalma süre ortalamaları ameliyat öncesi 8,72±3,18, ameliyat sonrası 9,35±9,24 olarak saptandı. Hastaların mobilizasyon zamanı ortalamaları 15,18±9,58 saat, ağrı puan ortalamaları 4,77±1,44’ tü. Hastaların % 34,5’inde(n=87) beslenme yetersizliği riski olmasına rağmen %8,2’i (n=21) beslenme desteği almaktaydı. Hastaların NRS puanları ile ameliyat öncesi açlık süresi, ameliyat sonrası oral alım süresi ve ilk mobilizasyon zamanı arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). Hastaların KAE-ortalama ağrı puanları ile yaş, ameliyat öncesi açlık süresi arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir (p<0,05). KAE-ortalama ağrı puanları ile ameliyat süresi ameliyat sonrası oral alım ve hastanede kalış süresi arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0,05). KAE-ortalama ağrı puanları ile ilk mobilizasyon zamanı arasında pozitif yönde, istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlenmiştir (p<0,05).
Sonuç: Çalışmamızda hastaların ameliyat öncesi ve sonrası aç kalma sürelerinin uzun olduğu, üçte birinin beslenme yetersizliği riski taşıdığı, ağrı kontrolünün istenilen düzeyde olmadığı belirlendi. Bu sonuçları hastaların yaşları, cinsiyetleri, anestezi ve ameliyat türleri, mobilizasyon süre ve şekilleri etkilemektedir. Hastaların cerrahi girişim sonrası erken oral alıma başlaması için teşvik edilmesi, etkin ağrı kontrolü ve hasta güvenliğini sağlayarak erken mobilizasyonlarının sağlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ağrı, Beslenme yetersizliği, Cerrahi, Mobilizasyon

Teşekkür

Bu çalışma Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği alanında 2021 yılında yayınlanan yüksek lisans tez çalışmasından elde edilen verileri içermektedir. Araştırmacılar bu çalışmanın yapılmasında katılımcı olan hastalara ve cerrahi klinik hemşirelerine teşekkür eder.

Investigation of the Effect of Nutritional Status on Pain and Mobilization of Patients Undergoing Surgical Intervention

Öz

Aim: This study was conducted to examine the effects of nutritional status on pain and mobilization of patients undergoing surgery.
Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted in the surgical clinics of a University Hospital in western Turkey, with 252 patients between January and November 2021. Data were collected with Data Collection Form, Nutritional Risk Screening Form (NRS-2002), Brief Pain Inventory (BPI).
Results: The mean age of the participants was 59.28±14.73, the mean duration of fasting was 8.72±3.18 before surgery and 9.35±9.24 after surgery.The mean mobilization time of the patients was 15.18±9.58 hours, and the mean pain score was 4.77±1.44. Although 34.5% (n=87) of the patients had a risk of nutritional deficiency, 8.2% (n=21) were receiving nutritional support. A positive and statistically significant correlation was found between the NRS scores of the patients and the preoperative fasting time, the postoperative oral intake time and the first mobilization time (p<0,05). A positive and statistically significant relationship was found between the BPI-mean pain scores of the patients and their age and preoperative fasting time (p<0,05). A positive, statistically significant relationship was found between BPI-mean pain scores and duration of surgery, oral intake after surgery, and length of hospital stay (p<0,05). A positive, statistically significant correlation was determined between BPI-mean pain scores and time to first mobilization (p<0,05).
Conclusion: In our study, it was determined that the pre- and postoperative fasting times of the patients were long, one-third of them was at risk of nutritional deficiency, and pain control was not at the desired level.These results are affected by the age, gender, anesthesia and surgery types, mobilization time and methods of the patients. It is recommended to encourage patients to start oral intake early after surgery, to ensure effective pain control and early mobilization by ensuring patient safety.

Anahtar Kelimeler

Pain, Nutritional deficiency, Surgery, Mobilization.

Kaynakça

• 1. Acar, K., Acar, H., Demir, F., Eti Aslan, F. (2016). Cerrahi sonrası ağrı ınsidansı ve analjezik kullanım miktarının belirlenmesi. ACU Sağlık Bil Derg, 7(2), 85-91. doi: twpfmk5qyzfout09.
• 2. Adogwa, O., Elsamadicy, A., Fialkoff, J., Cheng, J., Karikari, I., Bagley, C. (2017). Early ambulation decreases length of hospital stay, perioperative complications and ımproves functional outcomes in elderly patients undergoing surgery for correction of adult degenerative scoliosis. The Spine Journal, 17(10), 111-112. doi: 10.1016/j.spinee.2017.07.182.
• 3. Bayram-Akkaya S, Karacabay K. (2022). Investigation of The Effect of Ambulation Time on Patient Outcomes, Anxiety and Depression. J Basic Clin Health Sci; 6: 217-224.
• 4. Bjørnnes, A. K., Parry, M., Lie, I., Fagerland, M. W., Watt‐Watson, J., Rustøen, T., Leegaard, M. (2016). Pain experiences of men and women after cardiac surgery. Journal of Clinical Nursing, 25(19-20), 3058-3068. doi: 10.1111/jocn.13329.
• 5. American Society of Anesthesiologists (ASA) Task Force on Acute Pain Management. (2017). Practice guidelines for acute pain management in the perioperative setting: An updated report by the American Society of Anesthesiologists task force on acute pain management. Anesthesiology, 116(2), 248-273. doi: 10.1097/aln.0b013e31823c1030.
• 6. Arends, J., Bachmann, P., Baracos, V., Barthelemy, N., Bertz, H., Bozzetti, F., Krznaric, Z. (2017). ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients. Clinical Nutrition, 36(1), 11-48. doi:10.1016/j.clnu.2016.07.015.
• 7. Bell, J. J., Pulle, R. C., Crouch, A. M., Kuys, S. S., Ferrier, R. L., Whitehouse, S. L. (2016). Impact of malnutrition on 12‐month mortality following acute hip fracture. ANZ Journal of Surgery, 86(3), 157-161. doi: 10.1111/ans.13429.
• 8. Bolayır, B. (2014). Hospitalize Hastalarda Nutrisyonel Değerlendirme Testi NRS-2002'nin (Nutrıtıonal Rısk Screenıng-2002) Geçerlilik ve Güvenilirliğinin Değerlendirilmesi. (Uzmanlık Tezi). Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Ankara.
• 9. Castelino, T., Fiore Jr, J. F., Niculiseanu, P., Landry, T., Augustin, B., Feldman, L. S. (2016). The effect of early mobilization protocols on postoperative outcomes following abdominal and thoracic surgery: A systematic review. Surgery, 159(4), 991-1003. doi: 10.1016/j.surg.2015.11.029.
• 10. Cederholm, T., Barazzoni, R., Austin, P., Ballmer, P., Biolo, G., Bischoff, S. C., … Singer, P. (2017). ESPEN guidelines on definitions and terminology of clinical nutrition. Clinical Nutrition, 36(1), 49-64. doi: 10.1016/j.clnu.2016.09.004.
• 11. Chou, R., Gordon, D. B., de Leon-Casasola, O. A., Rosenberg, J. M., Bickler, S., Brennan, T., Wu, C. L. (2016). Management of postoperative pain: a clinical practice guideline from the American pain society, the American society of regional anesthesia and pain medicine, and the American Society of Anesthesiologists' committee on regional anesthesia, executive committee, and administrative council. The Journal of Pain, 17(2), 131-157. doi: 10.1016/j.jpain.2015.12.008.
• 12. Cleeland, C. S., Ryan, K. M. (1994). Pain assessment: global use of the brief pain ınventory. Annals, Academy of Medicine, Singapore. 23(2):129-38. doi: 8080219.
• 13. Çakır, S. K., Van Giersbergen, M. Y., Umar, D. Ç. (2018). Cerrahi hemşirelerinin ameliyat öncesi aç kalma ile ilgili uygulama ve bilgi düzeyi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 34(1), 26-35. doi: 36787/301646.
• 14. Çelebi, D., Yılmaz, E. (2019). Cerrahi hastalarda enteral ve parenteral beslenmede kanıta dayalı uygulamalar ve hemşirelik bakımı. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (7), 714-731. doi: 10.38079/igusabder.546979.
• 15. Çelik, S. (2013). Batın ameliyatından 24-48 saat sonra hastaların ağrı düzeyleri ve uygulanan hemşirelik girişimleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 325-330. doi:7503/98910.
• 16. Damar, H. T., Bilik, Ö. (2018). Artroplasti ameliyatı olan yaşlı hastaların ağrı düzeyi ve etkileyen faktörler. Geriatrik Bilimler Dergisi, 1(3), 104-112. doi: 41957/492046.
• 17. Dicle, A., Karayurt, Ö., Dirimese, E. (2009). Validation of the Turkish version of the brief pain ınventory in surgery patients. Pain Management Nursing, 10(2), 107-113. doi:10.1016/j.pmn.2008.08.002.
• 18. Dolgun, E., Yavuz van Giersbergen, M., Aslan, A., Altınbaş, Y. (2017). The ınvestigation of mobilization times of patients after surgery. Asian Pac. J. Health Sci, 4(1), 71-75. doi:10.21276/apjhs.2017.4.1.13.
• 19. Enhanced Recovery After Surgery. (2020). ERAS Society list of guidelines. Erişim Tarihi 11.11.2020. https://erassociety.org/guidelines/list-of-guidelines.
• 20. Engelman, D. T., Ben Ali, W., Williams, J. B., Perrault, L. P., Reddy, V. S., Arora, R. C., ... Boyle, E. (2019). Guidelines for perioperative care in cardiac surgery: Enhanced Recovery After Surgery Society recommendations. JAMA Surg. 154(8):755–766. doi:10.1001/jamasurg.2019.1153.
• 21. Erciyas, A. (2019). Cerrahi Ağrı Deneyimi Olmayan Hastaların Ameliyat Sonrası Ağrı İnançları. (Doctoral Dissertation). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• 22. Gezer, N., Kunter, D., Özgün, Ş., Demir, E., Özdemir, B., Çetinkaya, G., İbik, S. (2020). Ameliyat öncesi açlık süresinin hasta konforuna etkisi. Jaren, 6(2), 248-53. doi: 10.5222/jaren.2020.35229.
• 23. Gustafsson, U. O., Scott, M. J., Hubner, M., Nygren, J., Demartines, N., Francis, N., De Boer, H. D. (2019). Guidelines for perioperative care in elective colorectal surgery: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Society recommendations: 2018. World Journal of Surgery, 43(3), 659-695. doi:10.1007/s00268-018-4844-y.
• 24. Hamid, M., Gangwani, A. L., Akhtar, M. I. (2015). A quality improvement survey to assess pain management in cardiac surgery patients. Open Journal of Anesthesiology, 5(05), 105. doi: 10.4236/ojanes.2015.55020.
• 25. Kalkan Akyüz, V. (2020). Ameliyat Öncesi Ağrı Eğitiminin Ameliyat Sonrası Ağrıya Etkisinin İncelenmesi. (Master's Thesis). Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Ana Bilim Dalı Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Programı, Zonguldak.
• 26. Kankılıç, R., Tuna, A. (2019). Transüretral Rezeksiyon-Prostat (TUR-P) ameliyatlarında ERAS protokolü ile ameliyat öncesi ve sonrası yapılması gereken beslenme, ağrı ve erken mobilizasyon uygulamalarının karşılaştırılması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14(2), 69-74. doi: 10.17517/ksutfd.484635.
• 27. Kim, J. H., Lee, H., Choi, H. H., Min, S. K., Lee, H. K. (2019). Nutritional Risk Factors are Associated with Postoperative Complications After Pancreaticoduodenectomy. Annals of Surgical Treatment and Research, 96(4), 201-207. doi: 10.4174/astr.2019.96.4.201.
• 28. Kondrup, J., Allison, S. P., Elia, M., Vellas, B., Plauth, M. (2003). ESPEN guidelines for nutrition screening-2002. Clinical Nutrition, 22(4), 415-421. doi: 10.1016/S0261-5614(03)00098-0.
• 29. Ljungqvist O. (2014). Enhanced Recovery After Surgery: moving evidence-based perioperative care to practice. JPEN. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 38(5), 559–566. doi:10.1177/0148607114523451.
• 30. Lobo, D. N., Gianotti, L., Adiamah, A., Barazzoni, R., Deutz, N. E., Dhatariya, K., Krznaric, Z. (2020). Perioperative nutrition: Recommendations from the ESPEN Expert Group. Clinical Nutrition. 39 (11), 3211-3227. doi:10.1016/j.clnu.2020.03.038.
• 31. McClave, S. A., Taylor, B. E., Martindale, R. G., Warren, M. M., Johnson, D. R., Braunschweig, C., … Compher, C. (2016). Guidelines for the provision and assessment of nutrition support therapy in the adult critically ill patient: Society of Critical Care Medicine (SCCM) and American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN). Journal of Parenteral and Enteral Nutrition, 40(2), 159-211. doi: 10.1177/0148607115621863.
• 32. Murray, A. A., Retief, F. W. (2016). Acute postoperative pain in 1 231 patients at a developing country referral hospital: incidence and risk factors. Southern African Journal of Anaesthesia and Analgesia, 22(1) , 26-31. doi: 10.1080/22201181.2015.1115608.
• 33. Öğüt, S. (2018). Açık Kalp Ameliyatı Sonrası Hastaların Yaşadıkları Ağrı Şiddeti, Ağrının Özellikleri ve Ağrıyı Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. (Master's Thesis). Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ), Kıbrıs.
• 34. Özgür, Ş. (2017). Total Diz Protezi Uygulanan Hastalarda Postoperatif Ağrı Düzeyi ve Ağrı Yönetiminin Belirlenmesi. (Master's Thesis). İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 35. Özkum İzveren, A., Dal, Ü. (2011). Abdominal cerrahi girişim uygulanan hastalarda görülen erken dönem sorunları ve bu sorunlara yönelik hemşirelik uygulamaları. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 36-46. doi: 7837/103239.
• 36. Pierce, J. T., Kositratna, G., Attiah, M. A., Kallan, M. J., Koenigsberg, R., Syre, P., ... Welch, W. C. (2017). Efficiency of spinal anesthesia versus general anesthesia for lumbar spinal surgery: A retrospective analysis of 544 patients. Local and Regional Anesthesia, 10, 91. doi: 10.2147/lra.S141233.
• 37. Temiz, Z., Özer, N. (2015). Ameliyat sonrası ağrı şiddetinin dört farklı ağrı ölçeği ile karşılaştırılması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(4), 245-251. doi: 45083/563099.
• 38. Volkert, D., Beck, A. M., Cederholm, T., Cruz-Jentoft, A., Goisser, S., Hooper, L., ... Bischoff, S. C. (2019). ESPEN guideline on clinical nutrition and hydration in geriatrics. Clinical Nutrition, 38(1), 10-47. doi: 10.1016/j.clnu.2018.05.024.
• 39. Wainwright, T. W., Gill, M., McDonald, D. A., Middleton, R. G., Reed, M., Sahota, O., ... Ljungqvist, O. (2020). Consensus statement for perioperative care in total hip replacement and total knee replacement surgery: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Society recommendations. Acta Orthopaedica, 91(1), 3-19. doi: 10.1080/17453674.2019.1683790.
• 40. Weimann, A., Braga, M., Carli, F., Higashiguchi, T., Hübner, M., Klek, S., … Singer, P. (2017). ESPEN guideline: Clinical nutrition in surgery. Clinical Nutrition, 36(3), 623-650. doi:10.1016/j.clnu.2017.02.013.
• 41. Yayla, A., Özer, N. (2019). Effects of early mobilization protocol performed after cardiac surgery on patient care outcomes. International Journal of Nursing Practice, 25(6), e12784. doi:10.1111/ijn.12784.
• 42. Yılmaz, B., Işık, A., Fırat, D., İdiz, O., Çakır, C., Akçakaya, A. (2015). Kolon kanseri cerrahi sonrası konvansiyel ve hızlı iyileşme protokolünün karşılaştırılması. Ulusal Cerrahi Dergisi, 31. doi:10.5152/ucd.2015.2798.