FİLİBELİ VECDÎ DİVANINDA GEÇEN KASİDELERDE SOSYAL HAYAT

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 63 - 79, 27.06.2021

Rana Senanur Doğan , Cevdet Şanlı

Öz

Klasik Türk şiirimize yönelik eleştirilerin pek çoğunun sosyal hayat ve günlük yaşamdan uzak olması üzerinden yapıldığını edebiyat ile temas hâlinde olduğumuz ilk anlardan itibaren okuduk. “Divan Edebiyatı” adlandırmasından başlayarak “yüksek zümre”, “halktan kopuk” vs. gibi söylemlerle şiirimize yabancılaştırıldığımızı gözlemlemek mümkündür. Gelenek açısından Türk modernleşmesine baktığımızda ise durumun farklı bir noktada durduğunu, büyük bir sanat ve estetik membaın o noktada bizi karşıladığını görmek mümkün. Estetik ve sanatsal inceliğin bulunduğu böylesine geniş bir literatürde sosyal hayatın boyutlarına dair malumat sahibi olmak dönemin şiirini anakronizme düşmeden anlamanın anahtarlarından birisi sayılacaktır. Bu makalede ömrünü Balkanlarda çeşitli bölgelerde kadılık yaparak geçirmiş bir şairin Filibeli Vecdî’nin kaleminden tüm bu soyutlamalara cevaplar aranmaya çalışılacaktır. Akademik mahiyette sosyal hayat çalışmalarında sıklıkla başvurulan günlük hayatta kullanılan materyallerin takibinden ziyade konular üzerinden klasik Türk şiirinin halk nezdindeki karşılığı aranmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hayat, Balkanlar, Klasik Türk Şiiri, Gelenek., Filibeli Vecdî, Filibeli Vecdî, Filibeli Vecdî, Filibeli Vecdî

SOCIAL LIFE IN QASIDAS OF FİLİBELİ VECDÎ DIVAN

Öz

From the first moment that we were in contact with literature, most of the criticisms we read on our classical Turkish poetry were based on being away from the social and daily life. Starting from the naming "Divan Literature" and statements as "high class", "disconnected from the public" etc. the alienated from our poetry can be observed. When we look at the Turkish modernization in terms of tradition, it is possible to see that the situation is different. Infact, a great deal of artistic and aesthetic spring welcomes us at that point. Having knowledge about the dimensions of social life in such a wide literature which has aesthetic and artistic delicacy, will be considered as one of the keys to understanding the poetry of the period without falling into anachronism. In this article, answers to all these abstractions will be sought from the pen of Filibeli Vecdî, a poet who spent his life as a judge in various regions of the Balkans. Rather than following the materials used in daily life, which are frequently used in the studies on social life in academy, the public opinion will be sought on the classical Turkish poetry.

Anahtar Kelimeler

Filibeli Vecdî, Social Life, the Balkans, Classical Turkish Poetry, Tradition

Kaynakça

• AKERSON, Fatma Erkman (2019), Edebiyat ve Kuramlar, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Âşık Çelebi (2010), Meşa’irü’ş-Şu’ara, Filiz Kılıç (Haz.). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• ERBAY, Erdoğan (1997), Eskiler ve Yeniler, Erzurum: Akademik Araştırmalar Yayınları.
• İPEKTEN, Haluk, İSEN, Mustafa, TOPARLI, Recep, OKÇU, Naci, KARABEY, Turgut (1988), Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı Sözlüğü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• KAVRUK, Hasan, SELÇUK, Bahir (2017), Filibeli Vecdî Dîvânı, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• KÜÇÜK, Sabahattin (1989), “Bâkî'nin Şiirlerinde Sosyal Hayatın İzleri”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, 59, 153-166.
• OSMAN, Ntilek (2019), “Filibeli Vecdî Divânı’nda Balkan Yer Adları”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, Ek Sayı, 293-302.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi (1998), Edebiyat Üzerine Makaleler, Zeynep Kerman (Haz.), İstanbul: Dergâh Yayınları.