Hemşirelerde Merhamet Düzeyinin Etik Duyarlılık ile İlişkisi (Bir Sağlık Kurumu Örneği)

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 41 - 52, 01.09.2023

Aysun Yerköy Ateş

Öz

Amaç: Bu çalışma; hemşirelerin merhamet ve etik duyarlılık düzeylerini belirlemek, merhamet düzeyi ile etik duyarlılık arasında ilişkiyi tanımlamak amacı ile yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak planlanan bu çalışma Ocak 2021-Nisan 2021 tarihleri arasında İstanbul’da bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın evreni sağlık kuruluşunda hizmet veren hemşirelerden (N=130) oluşmaktadır. Örneklem seçimi yapılmadan gönüllü 122 hemşire (%94) çalışma kapsamına alınmıştır. Verilerin toplanmasında alan yazın ışığında hazırlanan yapılandırılmış soru formu, Merhamet Ölçeği (MÖ) ve Ahlaki Duyarlılık Anketi (ADA) kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmanın bulgularına göre; hemşirelerin %39’unun 25-34 yaş grubunda olduğu, %46’sının mesleklerinde 120 ay ve üzeri çalıştığı ve %88.5’inin ise etik eğitim aldığı bulunmuştur. Hemşirelerin Merhamet Ölçeği puan ortalamasının 4.02±0.54 olduğu, Ahlaki Duyarlılık Anketi toplam puan ortalamasının ise 2.76±0.70 olduğu saptanmıştır. Ahlaki Duyarlılık Anketi toplam puanı ile Merhamet Ölçeği toplam puanı arasında negatif yönde istatistiksek olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (r=-.31; p<.001).
Sonuç: Bu çalışmaya göre; hemşirelerin merhamet düzeylerinin ve etik duyarlılıklarının yüksek olduğu, merhamet ile etik duyarlılık arasında anlamlı ve negatif yönde bir ilişki olduğu bulunmuştur. Hemşirelerde etik duyarlılığı ve merhamet düzeyini arttırıcı uygulamalara öncelik verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki duyarlılık, etik duyarlılık, hemşirelik, merhamet

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Çalışma sürecinde değerli görüşlerinden dolayı Dr. Elif Ayaz'a, Dr. Gülcan Çiftçioğlu'na ve İstatistik çalışmamda katkılarından dolayı Sayın Öğr. Görevlisi Mehmet YILDIZ’a teşekkürü bir borç bilirim.

The Relationship Between the Level of Compassion and Ethical Sensitivity in Nurses (An Example of a Health Institution)

Öz

Aim: This research was carried out to determine the level of compassion and ethical sensitivity in nurses and to define the relationship between them.
Method: This descriptive and relationship-seeking study consisted of nurses (N=130) serving in health institutions. Without sample selection, 122 volunteer nurses (94%) were included in the study. A structured questionnaire consisting of prepared in the light of the literature, the Compassion Scale (CI) and Moral Sensitivity Questionnaire (MSQ) were used as data collection tools.
Results: According to the findings of the study; It was found that 39% of the nurses were in the age group of 25-34, 46% of them worked 120 and more months in their profession and 88.5% of them received ethics training. The Nurses Compassion Scale mean score was 4.02±0.54, Moral Sensitivity Questionnaire total score average was found to be 2.76±0.70. A statistically significant negative correlation was found between the Moral Sensitivity Questionnaire total score and the Compassion Scale total score (r=-.31; p<.001).
Conclusion: According to this study; nurses have high levels of compassion and moral sensitivity. There is a significant and negative relationship between compassion and moral sensitivity. Practices that increase the level of moral sensitivity and compassion in nurses should be given priority.
Keywords: Moral sensitivity, ethical sensitivity, nursing, compassion

Anahtar Kelimeler

Moral sensitivity, ethical sensitivity, nursing, compassion

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Akdeniz S, Deniz ME. Merhamet Ölçeği’nin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being 2016; 4(1):50-61
• Arkan B, Yılmaz D, Düzgün F. Bir üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin merhamet düzeylerinin belirlenmesi. Din ve Sağlık Dergisi 2020; 59(1):29-39.
• Babahanoğlu R, Obuz AT, Gencer N. Sosyal hizmet öğrencilerinin merhamet düzeyleri. Toplum ve Sosyal Hizmet 2021; 32(3):847-866.
• Beaumont EA, Durkin M, Hollins-Martin CJ, Carson J. Compassion for others, self-compassion, quality of life and mental well-being measures and their association with compassion fatigue and burnout ın student midwives: a quantitative survey. Midwifery 2016; 34:239-244. https://doi.org/10.1016/j.midw.2015.11.002
• Bivins R, Tierney S, Seers K. Compassionate care: not easy, not free, not only nurses. BMJ Quality & Safety 2017; 26:1023-1026. http://dx.doi.org/10.1136/bmjqs-2017-007005 Curtis K. Compassion ıs an essential component of good nursing care and can be conveyed through the smallest actions. Evid Based Nurs 2015; 18(3): 95. DOI: 10.1136/eb-2014-102025
• Çınar F, Aslan FE. Ameliyathane hemşirelerinin merhamet düzeylerinin ölçülmesi: Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Kocaeli Med J. 2018; 7(3):222-229.
• Çınar F. The measurement of the level of compassion of nurses in operating room. Innovative Journal of Medical and Health Science 2019; 9 (12): 743-753. https://doi.org/10.15520/ijmhs.v9i12.2762. Çingöl N, Çelebi E, Zengin S, Karakaş M. bir sağlık yüksekokulu hemşirelik bölümü öğrencilerinin merhamet düzeylerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri 2018; 21:61-67.
• Dalcalı BK, Şendir M. Hemşirelerin kişisel değerleri ile etik duyarlılıkları arasındaki ilişkinin belirlenmesi. F.N. Hem. Derg. 2016; 24(1):1-9. Dülgerler Ş, Durgu N, Güler C. Çalışan ve öğrenci hemşirelerde etik duyarlılık düzeyi ve etkileyen faktörler. Turkiye Klinikleri J Med Ethics 2020; 28(3):345-53.
• Fırat B, Karataş G, Barut A, Metin G, Sarı D. Acil servis hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 2017; 10(4):229-235. Filizöz B, Mescib G, Aşcı A, Bağcıvan E. Hemşirelerde etik duyarlılık: sivas ili merkez kamu hastanelerinde bir araştırma. İş Ahlakı Dergisi 2015; 8(1):47-66.
• George D, Mallery M. SPSS for windows step by step: a simple guide and reference, 17.0 update (10a ed.). Boston: Pearson; 2010.
• Gündüzoğlu NÇ, Korhan EA, Yıldırım YK, Aykar FŞ, Üstün Ç. Hemşirelik öğrencilerinde merhamet düzeyi. Journal of Human Rhythm 2019; 5(2):104-116.
• Kahriman İ, Çalık KY. Klinik hemşirelerin etik duyarlılığı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2017; (3):111–121.
• Klimecki OM, Singer T. Compassion. Brain Mapping: An Encyclopedic Reference. Academic Press 2015; 3:195-199. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-397025-1.00178-0.
• Kumsar AK, Polat S, Yılmaz FT. The effect on ethical sensitivity of compassion level ın nursing. Electronic Journal of General Medicine 2021; 18(5):1-8. https://doi.org/10.29333/ejgm/11011
• Lutzen K, Evertzon M, Nordin C. Moral sensitivity in psychiatric practice. Nursing Ethics 1997; 4(6):472–482. DOI 10.1177/096973309700400604 Miller MP. Nursing practice review compassion. Nursing Times 2014; 110 (37):17-19.
• Mooney C, Fetter K, Gross BW, Rinehart C, Lynch C, Rogers FB. A preliminary analysis of compassion satisfaction and compassion fatigue with considerations for nursing unit specialization and demographic factors. Journal of Trauma Nursing 2017; 24 (3):158–163. DOI:10.1097/JTN.0000000000000284
• Nursing Midwifery Council (NMC). Compassion in practice nursing, midwifery and care staff our vision and strategy. 2012, [cited 2020 May 21]. Available from: https://www.england.nhs.uk/wpcontent/uploads/2012/12/comp assion-in-practice.pdf.
• Özan A. Yoğun bakım hemşirelerinde merhametin ve merhamet yorgunluğunun belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, Türkiye, 2019. Özdelikara A, Babur S. Hemşirelik öğrencilerinin merhamet düzeyi ve empatik eğilim ilişkisi. ACU Sağlık Bil Derg, 2020; 11(2):342- 349. https://doi.org/10.31067/0.2020.271
• Papadopoulos I, Koulouglioti C, Zorba A, Ali S, Aagard M., Akman O et al. ınternational study on nurses’ views and experiences of compassion. İnternational Council of Nurses 2016; 63:395-405. DOI: 10.1111/inr.12298 Pommier EA. The compassion scale. Dissertation abstracts ınternational section a: Humanities and Social Sciences 2011; 72:1174
• Roney LN, Acri MC. The cost of caring: An exploration of compassion fatigue, compassion satisfaction, and job satisfaction ın pediatric nurses. Journal of Pediatric Nursing 2018, 40:74-80. DOI: 10.1016/j.pedn.2018.01.016
• Seven A, Doğan SG, Kınık A, Toraman K, Daşkın G, Sevinen GG, Doğru T. Hemşirelik bölümü intörn öğrencilerin merhamet düzeyi ve etkileyen faktörler: Pilot çalışma. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 4 (3):273-282. https://doi.org/10.34108/eujhs.727445 Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. Boston, Pearson. 2013.
• Tanrıkulu G. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerde merhamet düzeyi ve merhamet yorgunluğunun belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitisü, Konya, Türkiye. 2019 Tanrıkulu G, Ceylan B. Çocuk kliniklerinde çalışan hemşirelerde merhamet düzeyi ve merhamet yorgunluğu. Sağlık Bilimleri Dergisi 2021; 30(1):31-36. DOI: 10.34108/eujhs.727445.
• Tazegün A, Çelebioğlu A. Çocuk hemşirelerinin etik duyarlılık düzeyleri ve etkileyen faktörler. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi 2016; 6(2):97-102. doi:10.5222/buchd.2016.097
• Tosun H. Ahlaki duyarlılık anketi (ADA): Türkçe geçerlik ve güvenirlik uyarlaması. Çağdaş Tıp Dergisi 2018; 8(4):316-321.
• Turan Z, Atasoy I. Ebelerin ahlaki duyarlılıkları ile bireysel değerleri arasında ilişki üzerine bir araştırma. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 10(4):567-575. https://doi.org/10.31067/0.2019.206
• Uğurlu AK. Merhamet ve hemşirelik: merhamet ölçülebilir mi? Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2017; 9(3):233-238.
• Uyer G. Hemşire-hasta iletişimi ve iletişimin hasta yönünden önemi. T Klin J Med Ethic, 2000; 8:90-94.