Balkan Türk Edebiyatı Araştırmalarında Yeni Bir Boyut: Taşlara Akseden Edebiyat

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 13, 31.01.2019

Ertuğrul Karakuş

Öz

ÖZET

Türk-İslam coğrafyasında oluşturulan yazılı edebiyatın bir bölümüne de
mezar taşları üzerinde rastlamaktayız. Özellikle İstanbul merkez/örnek alınarak
oluşturulmuş bir medeniyet coğrafyası olarak Balkanlar’da, birçoğu yok edilmiş
olsa da, yazılı mezar taşı örneklerine çok sık rastlanmaktadır. Bu yazılardan
bir kısmı, Anadolu/İstanbul mezar taşlarında görülen kalıp ifadeler taşısa da,
önemli bir kısmında da hem konu hem de ifade açısından kendine has özellikler
görülmektedir.   

Yahya Kemal Beyatlı, Salih Asım Bey gibi pekçok yazar ve araştırmacı
tarafından “vatan” kavramı açıklanırken özellikle üzerinde durulan mezar
taşları,   birer dil/edebiyat kaynağı
olarak da, farklı yarklaşımlarla incelenmelidir.

Balkan bölgesindeki mezar taşları incelendiğinde görülmektedir ki; bu
taşlar sadece taş işçiliği açısından veya tarihî değer olarak kıymetli
değildir. Balkan Türk edebiyatı açısından;  
Ömer Osman Erendoruk, Rahmi Ali, Necati Zekeriya, Zeynel Beksaç gibi
edebiyatçıların eserlerinde görülen Türkçe nasıl değerli ise, her birisi sanat
eseri olan bu mezar taşlarındaki Türkçe de o kadar değerlidir.

Anahtar Kelimeler

Balkanlar’da Türk Edebiyatı

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Banarlı, Nihad Sami. Yahya Kemal’in Hatıraları. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti (2. Baskı), 1997.Gündoğdu, Raşit. “Taşların Dili.”, Aşiyan Dergisi, Sayı: 1, Temmuz (2013).Karakuş, Ertuğrul. “Üsküp’te, Yahya Kemâl Beyatlı’nın Annesi Merhum Nâkıye Hanım’a Ait Olması Kuvvetle Muhtemel Olan Mezar Taşı.” TÜRÜK Dergisi, Sayı: 4, (2014): 161-170.………………….. Bir Medeniyetin Sessiz Bekçileri-Taşlara Akseden Edebiyat. Makedonya-Üsküp: Matüsiteb Yay., 2015.…………………. “Yahya Kemâl Beyatlı’nın İlk Şiir Hocası Şeyh Sâdeddin Sırrî’nin Aile Efrâdına Ait Üsküp Rifâî Tekkesi Hazîresinde İki Adet Kitabeli Mezar Taşı.” Dede Korkut Dergisi, Sayı: 9, (2016): 48-54.Kaya, Önder. Yitip Giden İstanbul (Kayıp Mirasın Peşinde). İstanbul: Timaş, 2011.Kemal, Yahya. Çocukluğum, Gençliğim, Siyâsî ve Edebî Hâtıralarım. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti (5. Baskı), 2008.Komisyon. Edirne Müzesi Osmanlı Mezar Taşlarından Örnekler. Edirne: Trakya Kalkınma Ajansı, 2012.Sâlih Âsım Bey. Üsküp Tarihi ve Civarı, (Sadeleştiren: Süleyman Baki). İstanbul: Rumeli Türkleri Vakfı Rumeli Araştırmaları Merkezi, 2004.Samsakçı, Mehmet. Ölüme Açılan Estetik Kapı -Türk Mezar Taşı Edebiyatı. İstanbul: Kitabevi, (2015).Sevim, Nidayi. Medeniyetimizin Sessiz Tanıkları. İstanbul: Kitap Dostu, 2009.………………. Osmanlı Mezar Taşlarında Manzum Metinler. İstanbul: Kitapdostu, 2012.Şeyban, Lütfi. Osmanlı Dönemi Taraklı Mezar Taşları ve Kitâbeleri. Adapazarı: Sakarya Büyükşehir Belediyesi Kültür, 2007.http://www.ttk.gov.tr/index.php?Page=Sayfa&No=385 (Erişim tarihi: 03.02.2018)http://www.i-takvim.com/takvimler/hicri_takvim_cevir.php (Erişim tarihi: 18.01.2015)