Bulgaristan Türk Edebiyatında Gazeteci Kökenli Bir Hikâye Yazarı: Muharrem Tahsin (1929-2007)

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 19, 31.01.2023

Hüseyin Mevsim

https://doi.org/10.47139/balted.1208816

Öz

Öz
Yaklaşık 150 yıllık tarihî geçmişe sahip olan Bulgaristan Türk edebiyatı üç başlıca döneme ayrılarak incelenmektedir. Muharrem Tahsin’in yaratıcılığı, İkinci Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar olan zamansal
dilimi kapsayan ikinci ve üçüncü döneme konumlanmaktadır. Yazar, 1950’lerin sonundan itibaren 40 yıl
boyunca Sofya’da Türkçe yayımlanan resmî Halk Gençliği ve Yeni Işık gibi gazetelerde görev almış, şiir
türünün daha yaygın olduğu Bulgaristan Türk edebiyatında hikâye alanında çığır açmıştır. İşbu çalışmada,
Muharrem Tahsin’in yaratıcılığı Demirperde’nin kalktığı 1989 yılı esas alınma yoluyla iki döneme ayrılarak
ele alınmıştır. Konularını gündelik hayatın içinden devşiren hikâyecinin sıradan ve kendi hâlinde insanlar
olan kahramanlarında herhangi bir olağanüstülük, bir sıra dışılık sezilmemektedir. Adeta aşkla bağlı oldukları mesleğinde alın teriyle ekmeğini kazanan, mutluluğu ve huzuru ailede, sevgide, dost ortamında,
kendi içinde, duygu ve düşünce yüklü dünyalarında arayan bu kahramanların neredeyse hepsinin Türk
asıllı olduğu görülmektedir. Yazar, kahramanlarının derdine ve neşesine, kahrına ve sevincine ortak olmaktadır. Hikâyelerin bir başka özelliği de sade dil eşliğinde olabildiğince yalın bir anlatım tekniğinin benimsenmesinde yatmakta, kısa cümlelerle kahramanların psikolojik gelgitleri, buhranları ve bunalımları
yakalanmaya ve dışa vurulmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan Türk edebiyatı, Muharrem Tahsin, Bulgaristan Türkleri, hikaye, sosyalist yaşam tarzı

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Balkanlarda Türk dili ve edebiyatı alanında yaptığınız çalışmaları takdir ediyorum.

A Journalist-Based Story Writer in Bulgarian Turkish Literature: Muharrem Tahsin (1929-2007)

Öz

Bulgarian Turkish literature, which has a history of approximately 150 years, is analyzed by being divided
into three main periods. Muharrem Tahsin’s creative career is located in the second and third periods,
covering the period from the Second World War to the present. The author wrote for official newspapers
such as Halk Gençliği and Yeni Işık, which had been published in Turkish for 40 years since the end of the
1950s, and broke new ground in the field of the short story in Bulgarian Turkish literature, where poetry
was more common. In this study, the creative career of Muharrem Tahsin is discussed by being divided
into two periods, based on the year 1989 when the Iron Curtain fell. The storyteller, who collects his subjects from daily life, does not perceive any extraordinariness or weirdness in his heroes who are ordinary
and self-contained people. Almost all of these heroes, who earn their bread with the sweat of their brows
doing jobs to which they are attached with love, and who seek happiness and peace in the family, in
love, in a friendly environment, within themselves, in their worlds full of emotions and thoughts, are of
Turkish origin. The author shares the troubles and happiness, the sorrow and joy of his heroes. Another
feature of the stories is the adoption of a narrative technique that is as plain and simple as possible and
the attempt to capture and express the psychological twists, the despair and misery of the heroes with
shortsentences.

Anahtar Kelimeler

Muharrem Tahsin, Bulgarian Turks, socialist lifestyle, Bulgarian Turkish literature, story

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Acaroğlu, M. T. (1994). Sunuş. İçinde: Muharrem Tahsin. Çarıklı Filozof. Mehmet Gerenli Şakaları. Bursa: Balkanlar’da Türk Kültürü.
• Atasoy, A. E. (2015). Birikmiş Yansımalar Vitrini. Sofya: Aziz Kliment Ohridski Üniversitesi.
• Bayramof, S. (Haz.) (1966). 1965’in Bıraktığı Hikâyeler. Sofya: Narodna Prosveta. Bekir, H. (2016). Ezikovata politika v Bǎlgariya po otnoshenie na turskiya ezik v perioda na komunisticheskata ideologiya, içinde: Svetǎt e slovo,slovoto e svyat, Blagoevgrad: Uİ “Neofit Rilski”.
• Beyrullof, İ., Tahsinof, M., Saliyef, F., Tatof, S. (Haz.) (1966). 1966’nın Bıraktığı Hikâyeler. Sofya: Narodna Prosveta.
• Buttanrı, M. (2005). Bulgaristan Türk Edebiyatı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 30.
• Cesur, K. (1995). Dil Pürüzleri. Balkanlar’da Türk Kültürü, 16, 28.
• Dallı, H. (1994). Çarıklı Filozof. Balkanlar’da Türk Kültürü, 13,36.
• Şerefli, A. Ş. (1994). Muharrem Tahsin ve Çarıklı Filozof içinde: Muharrem Tahsin. Çarıklı Filozof. Mehmet Gerenli Şakaları, Bursa: Balkanlar’da Türk Kültürü.
• Tahsin, M. (1993). Bulgaristan’da ve Bulgaristan Türkleri Arasında Türk Kitabı, Balkanlar’da Türk Kültürü, 9, 5.
• Tahsin, M. (1994). Bu Baskı Üstüne İçinde: Muharrem Tahsin, Çarıklı Filozof. Mehmet Gerenli Şakaları, Bursa: Balkanlarda Türk Kültürü.
• Tahsin, M. (1994). Çarıklı Filozof. Mehmet Gerenli Şakaları. Bursa: Balkanlar’da Türk Kültürü.
• Tahsin, M. (1996). Gel Kulağına Söyleyeyim. Sofya: Fosforus.
• Tahsin, M. (1999). Gazeteci – Yazar. Razgrad, 1(3), İstanbul.
• Tahsin, M. (1999). Saksağanların Büyük Sevinci. Sofya: Filiz.
• Tahsin, M. (2000). Gözlerin Eleverdiği. Sofya: Filiz.
• Tahsin, M. (2001). Bizim Sahne. Sofya: Filiz.
• Tahsin, M. (2001). Güllü Testi. Sofya: Filiz.
• Tahsinof, M. (1966). Ayak Sesleri. Sofya: Narodna Prosveta.
• Tahsinof, M. (1969). Çarıklı Filozof. Sofya: Narodna Prosveta.
• Tahsinof, M., Memişef, K., Aliosmanof, H. (Haz.) (1967). 1967’nin Bıraktığı Hikâyeler. Sofya: Narodna Prosveta.
• Tatarlı, İ. (1995). Bulgaristan Türk Edebiyatının Bazı Kurumsal ve Pratik Sorunları – III. Balkanlar’da Türk Kültürü, 16, 11.
• Türker, M. (2016). Demokrasi Öncesi ve Sonrası Bulgaristan Türkleri Edebiyatı. Rumeli, 46-47, 16-18.
• Yenisoy, H. (1995). Balkan Türk Edebiyatı. Balkanlar’da Türk Kültürü, 14, 10.
• Yenisoy, H. S. (1997). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi 8. Cilt: Bulgaristan Türk Edebiyatı. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Yenisoy, H. S. (2002). Bulgaristan Türk Edebiyatına Bir Bakış. Türkler. 20. Cilt. 417- 423.
• Yenisoy, H. S. (2010). Bulgaristan’da Türkçe Basın Hayatı (1865-2009), 2. Balkanlarda Türk Kültürü, 82, 7.