HAFTADA DÖRT GÜN ÇALIŞMA: YENİ ÇALIŞMA DÜZENİ OLABİLİR Mİ?

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 63 - 83

Bilal Coşan

https://doi.org/10.38120/banusad.1463031

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sanayi Devrimi’nden miras kalan geleneksel çalışmaya bakışın farklılaşması gerekliliğini güncel olarak literatürde tartışılan haftada dört gün çalışma konusu üzerinden değerlendirmektir. Zira Sanayi Devrimi çalışma dinamiklerine bakıldığında, uzun çalışma saatleri, kötü çalışma koşulları ve düşük ücretlerin en temel sorun alanları olduğu görülmektedir. Ancak zaman içinde, bu kötü koşullar karşısında işçilerin formel ve enformel mücadelesi başlamış çalışma sürelerinde ve koşullarında birtakım düzenlemelerin hayata geçirildiği görülmüştür. Bu bağlamda hafta tatili ile ilgili düzenlemeler kademeli olarak iyileştirilmiş, çalışma süreleri ise kısaltılmıştır. Nitekim günümüzde gelinen noktada özellikle Covid-19 sonrası, hayata geçirilen pilot uygulamalarla beraber haftada dört gün çalışma konusu tartışılmaktadır. İlgili literatür incelendiğinde daha az sürelerle çalışmanın, iş-yaşam dengesini olumlu etkilediği, verimliliği artırdığı, çalışan bağlılığına pozitif etki ettiği, çevre kirliliğini azalttığı gibi bulgulara ulaşılmıştır. Sonuç olarak tüm sektörler bazında böyle bir uygulama mümkün olmasa da ülkelerin pilot uygulamalarının olumlu sonuçlarının artması, haftada dört gün çalışma sisteminin uygulanabilirliğine olumlu katkı sunabilir.

Anahtar Kelimeler

Sanayi Devrimi, Çalışma, Çalışma Koşulları, Dört Gün Çalışma.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• 4857 Sayılı İş Kanunu (2003) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4857.pdf, (01.04.2024). 4dayweek (2023) “Unilever Australia & New Zealand expands four-day work week trial following encouraging results”, https://www.4dayweek.com/news-posts/unilever-australia-amp-new-zealand-expands-four-day-work-week-trial-following-encouraging-results, (01.04.2024).
• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (1965) https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.657.pdf, (01.04.2024).
• AA (2023, 18 Nisan) “Belçika'da haftada 4 gün çalışmaya rağbet neredeyse yok”, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/belcikada-haftada-4-gun-calismaya-ragbet-neredeyse-yok-/2875334#:~:text=Bel%C3%A7ika%20h%C3%BCk%C3%BCmetinin%20ge%C3%A7en%20y%C4%B1l%20sonu,g%C3%BCnl%C3%BCk%20iznini%20hafta%20i%C3%A7inde%20kullanabiliyor, (01.04.2024)
• Abril, D. (2023, 24 Mayıs) “Workers want a four-day week. Why hasn’t it happened?”, https://www.washingtonpost.com/technology/2023/05/24/4-day-work-week-united-states/, (01.04.2024).
• Aksu, B. Ç., ve Orak, B. (2022) “Covid-19 pandemisinin sağlık çalışanlarının finansal kaygı, iş-yaşam dengesi ve sosyal izolasyon düzeylerine etkilerinin incelenmesi”, International Journal of Management Economics & Business/Uluslararasi Yönetim Iktisat ve Isletme Dergisi, 18(1): 126-152.
• Autonomy (2020) “A Scottish Four Day Week: initial costings for implementation in the public sector”, London: Autonomy.
• Aydemir, C., & Genç, S. Y. (2011) “Ortaçağın Sosyoekonomik Düzeni: Feodalizm”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36): 226-241.
• Aytaç, Ö. (2002). “Boş zaman üzerine kuramsal yaklaşımlar”, Fırat üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 12(1): 231-260.
• Aydoğanoğlu, E. (2010) “İşçi Sınıfı Tarihi Kısa Bir Özet”, İstanbul: TaremYayınları.
• Beaven, B. (2020, 20 Ocak) “The history of the two-day weekend offers lessons for today’s calls for a four-day week”, https://www.bbc.com/worklife/article/20200117-the-modern-phenomenon-of-the-weekend, (01.04.2024).
• Beaven, B. (2021, 18 Mart) “İki günlük hafta sonu nasıl doğdu?”, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-56429574, (01.04.2024).