Kent Parklarının Görsel Peyzaj Algısının Peyzaj Mimarlığı Öğrencileri Tarafından Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 70 - 80, 01.06.2017

Hilal Surat

Öz

Kentsel açık yeşil alan sisteminin bir öğesi
olan kent parkları, kent estetiğinin en önemli unsuru olup, aktif olarak
kullanımları ile kent insanına fayda sağlayan mekânlardır. Peyzaj içerisinde
tasarlanan mekânlardan olan kent parklarının, peyzaj özelliklerini tanımlamada,
belirlenen birtakım ölçütlerin ne kadarını karşıladığını ortaya koymada ve
sahip olduğu peyzaj değerlerini ölçmek için peyzaj algı değerlendirmeleri
kullanılmaktadır. Çalışmanın ana materyalini Batum kent merkezinde bulunan Batum
Devlet parkı (Boulevard Parkı) ve “Nurigeli Gölünün bulunduğu Alexander’s
Garden olarak bilinen 6 May Parkına ait 28 adet fotoğraf oluşturmaktadır. Çalışmada
kullanıcı grubuna ve uzman grubuna olmak üzere iki ayrı anket çalışması
gerçekleştirilmiştir.  Fotoğraflar
kullanıcı grup tarafından beğenme durumu ve ilginç bulma durumuna göre, uzman
grup tarafından ise mekânsal karakteristikler ve tercih ölçütleri değerlendirilmiştir.  Uzman grubun mekânsal
karakteristiklere göre yaptıkları değerlendirilmeler sonucu en beğenilen
fotoğrafların düzenlilik, sadelik, bakımlılık karakterisitklerinin peyzaj
tercihlerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Aynı zamanda beğeni tercihleri,
tercih ölçütleri ve mekansal karakterisitkler arasında olan ilişkileri
incelendiğinde, tutarlılık, okunaklılık ve gizemlilik tercih ölçütlerinin
kişilerin görsel peyzaj algı değerlendirmesinde en önemli ölçütler olduğu
tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Görsel Peyzaj, Peyzaj Algısı, Kent Parkları, Batum

Evaluation Of Urban Parks For Visual Landscape By The Landscape Architecture Students

Öz

Urban parks are key
elements of urban society that provide the most benefits of urbans open green
space system due to the uses of main actives. The visual qualities of urban
parks and explain of the components that make up the visual quality by
evaluated, also, will be provided important contributions to the increase of
the aesthetic value of urban. There
are some criteria in places which are designing with landscape features: these
characteristics are used for qualifying landscape value and landscape
sensation. In this study mainly gives information about visual landscape
perception comments in urban open and green areas, especially planning urban
parks and designing process with developing methods and integrated the aspects
of users and aspect of experts. The main body of study area is formed by Batumi
Boulevard park and 6 May park in city center. The main material of the work is
28 photographs belonging to city park located in Batum city center. Two
separate questionnaires were prepared and one was answered by users and the
other by the experts. Research findings show that certain levels of order, simplicity, spaciousness, maintenance and the
prominence of degree of naturalness and perceptibility directly influence
landscape preferences. When the relations between liking preferences,
preference criteria and spatial characteristics are examined, consistency,
legibility and mystery preference criteria were found to be the most important
criteria in assessing visual landscape perception of people.

Anahtar Kelimeler

Visual Landscape, Landscape Perception, City Parks, Batum

Kaynakça

• Mambretti, I., Lange, E. and Schmid, W.A. (2005). Using Visualization for the Evaluation of Safety and Aesthetics Conflicts in Urban Parks. In: E. Buhmann, P. Paar, I. Bishop & E. Lange (eds.): Trends in real-time landscape visualization and participation. Wichmann, Heidelberg, 282-290.
• Meitner, M.J. (2004). Scenic Beauty of River Views in the Grand Canyon: Relating Perceptual Judgments to Locations. Landscape and Urban Planning 68:3–13.
• Müderrisoğlu, H. ve Demir, Z. (2004). The relationship between perceived beauty and safety in urban recreation parks. Journal of Applied Sciences, 4(1): 72-77.
• Müderrisoğlu, H. ve Eroğlu, E. (2006). Bazı İbreli Ağaçların Kar Yükü Altında Görsel Algılanmasındaki Farklılıklar, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 1, Isparta, 136-146.
• Özhancı, E. ve Yılmaz, H. (2011). Rekreasyon Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi; Erzurum Örneği. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 1(2): 67-76.
• Palmer, J.F. (2003). Research Agen-da for Landscape Perception. pp: 163-172 Ed.: E. Buhmann, S. Ervin. Trends in Landscape Modeling. Heidelberg, Germany.
• Parsons, R. and Daniel, T.C. (2002). Good looking: In defense of scenic landscape aesthetics. Landscape and Urban Planning, 60: 43-56.
• Polat, A.T.ve Önder, S. (2011). Konya İli kent parklarının görsel kalitesinin belirlenmesi. I. Konya Kent Sempozyumu, 347-357, Konya.
• Temelli, M. (2008). Çukurova üniversitesi yerleşkesi örneğinde görsel etki değerlendirme çalışmalarına metodolojik bir yaklaşım, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Adana, 1-2.
• Wong, K.K., Domroes, M. (2005). The visual quality of urban park scenes of Kowloon Park, Hong Kong: likeability, affective appraisal, and cross-cultural perspectives. Environment and Planning B: Planning and Design, 32: 617-632.
• Fuante de Va,l G., Atauri, A.J. and Lucio, J.V. (2005). Relationship between landscape visual attributes and spatial pattern indices: A test study in Mediterranean- climate landscapes. Landscape and Planning 77(4):393-407.
• Galindo, M.P. and Rodriguez, J.A.C. (2000). Environmental aesthetics and psychological wellbeing: Relationships between preference judgements for urban landscapes and other relevant affective responses. Psychology in Spain 4(1): 13-27.
• Kalın, A. (2004). Çevre Tercih ve Değerlendirmesinde Görsel Kalitenin Belirlenmesi ve Geliştirilmesi: Trabzon Sahil Bandı Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Trabzon. sf.222.
• Kaplan, S. (1978). On knowing the environment. Humanscape: Environments for people, 54-58.
• Kaplan, S., Kaplan R. (1989). The experience of nature: a psychological perspective. Cambridge: Cambridge University Press
• Kaplan, R., Kaplan, S. and Ryan, R.L. (1998). With People in Mind. Island Press, USA, pp. 239.
• Kaplan, A., Taşkın, T. ve Önenç, A. (2006). “Assessing the Visual Quality of Rural and Urban-fringed Landscapes surrounding Livestock Farms” Biosystems Engineering 95 (3), 437–448.
• Kaptanoğlu, A.Y.Ç. (2006). Peyzaj Değerlendirmesinde Görsel Canlandırma Tekniklerinin Kullanıcı Tercihine Etkileri. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. İstanbul.
• Karaşah, B. ve Var, M. (2016). Botanik Bahçelerinde Ziyaretçi Tercihlerinin Belirlenmesi ‘Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Örneği’. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 16(1).
• Kıroğlu, E. (2007). Erzurum Kenti ve Yakın Çevresindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Görsel Peyzaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 19-28-29. Erzurum.sf. 186.