Yürüyüş Güzergâhlarında Mekânsal-Görsel Niteliklerin Algı ve Aktivite Üzerindeki Etkileri; Nevşehir Örneği

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 32 - 42, 16.04.2018

Esra Özhancı

Öz

Günümüzde bir kent içi alanın yaya kullanımı açısından doğru tasarlanması, kentsel yeşil alan ve
peyzaj tasarımı açısından olduğu kadar, doğrudan ve dolaylı biçimde kent halkının sağlığı açısından da önemsenmesi gereken bir alandır. Mevcut imar durumları sonucu kent merkezleri bu açıdan çok kısıtlanmış olsa da, mahalle bazında ekolojik ve sosyolojik açıdan örnek alanlar yaratılarak, kent dokusuna
doğru bir yön verilmesi mümkündür.Bu çalışmada; Nevşehir kenti Güzelyurt Mahallesi içerisinde yer alan, kentin ve mahallenin yerleşim yapısı açısından estetik ve fonksiyonel değeri ile dikkati çeken 80. Yıl
Bulvarı, çalışma alanı olarak seçilmiştir. 1,87 km uzunluğundaki yürüyüş güzergâhı, yaya kullanımı açısından değerlendirilmiş, üzerinde yer alan kullanımlar ve yolun kimliği üzerindeki etkileri saptanmış, güzergâhın peyzaj kalite nitelikleri ortaya konmuştur. Bu amaçla, mekânsal analiz ve görsel analiz gerçekleştirilmiştir. Kullanıcı anketleri ile de kullanıcı değerlendirmeleri belirlenmiş, öneri ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Mekânsal analize göre; büyük ölçüde yaya/trafik güvenliği ve yaya standartları temelinde yer alan nitelikler olumsuzluk ifade etmiştir. Anketlere göre; yol yürünebilirdir, ancak bisiklet ve trafik güvenliği konusunda yetersizdir. Ayrıca güzergâhın bitkisel tasarımı, yolun
çizgisel etkisini belirlemiş, oldukça belirgin bir algı unsuru olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yaya, yaya yolu, yürünebilirlik, algı, peyzaj

The Effects of Spatial-Visual Features in Walking Roads on Perception and Activity; Sample of Nevsehir

Öz

Today, the correct designing of an urban area in terms
of pedestrian usage is a field that should be considered in terms of the urban
green area and landscape design as well as the health of the city people,
directly and indirectly. Although the urban centers are very restricted due to
the current development situation, it is possible to give a direction towards
urban texture by creating sample neighborhood areas in terms of ecological and
sociological terms.In this study; The 80th Year Avenue in Nevşehir city
Guzelyurt District, which attracted attention with its aesthetic and functional
value in terms of settlement structure of the city and its neighborhood, was
chosen as the study area. The walking route with a length of 1,87 km was
evaluated in terms of pedestrian usage, the uses on it and their effects on the
identity of the road were determined and the landscape qualities of the route
were determined. For this purpose, space analysis and visual analysis were
carried out. User evaluations were determined surveys and suggestions and
evaluations were made.According to spatial analysis; the qualifications on the basis of
pedestrian / traffic safety and pedestrian standards are mostly negative. According
to the questionnaires; the road is walkable but it is inadequate about bicycle
and traffic safety. In addition, the plant design of the route determines the
linear effect of the path, has become a very distinct perception element.

Anahtar Kelimeler

Pedestrian, pedestrian way, walkability, perception, landscape

Kaynakça

• Acar C, Kurdoglu BÇ, Kurdoglu O, Acar H, (2006). Public preferences for visual quality and management in the Kackar Mountains National Park (Turkey). International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 13(6).
• Arriaza M, Cañas-Ortega JF, Cañas-Madueño JA, Ruiz-Aviles P, (2004). Assessing the visual quality of rural landscapes. Landscape and Urban Planning, 69 (1), 115–125.
• Bahrainy H, Khosravi H, (2013). The impact of urban design features and qualities on walkability and health in under-construction environments: The case of Hashtgerd New Town in Iran. Cities 31, 17–28.
• Daniel TC, Vining J, (1983). Methodological issues in the assessment of landscape quality. In Altman I and Wohlwill F (Eds), Behavior and the Natural Environment (39-84). New York: Plenum Press.
• Gallimore JM, Browna BB, Werner CM, (2011). Walking routes to school in new urban and suburban neighborhoods: An environmental walkability analysis of blocks and routes. Journal of Environmental Psychology, 31,184-191.
• Gilderbloom JI, Riggs WW, Meares WL, (2015). Does walkability matter? An examination of walkability’s impact on housing values, foreclosures and crime. Cities 42, 13–24.
• Jun HJ, Hur M, (2015). The relationship between walkability and neighborhood social environment: The importance of physical and perceived walkability. Applied Geography, 62, 115-124.
• Lynch K (1981). A Theory of Good City Form, The MIT Press.
• Moura F, Cambra P, Goncalves AB, (2017). Measuring walkability for distinct pedestrian groups with a participatory assessment method: A case study in Lisbon. Landscape and Urban Planning 157, 282–296
• Southworth M (2005). Designing the walkable city. Journal of Urban Planning and Development, 131(4), 246–257.
• Özhancı E (2014). Kırsal Alanlarda Ekolojik Temelli Görsel Peyzaj Karakter Analizi; Bayburt Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi.
• Savcı S, Öztürk M, Arıkan H, İnce D, Tokgözoğlu L, (2006). Üniversite öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyleri. Türk Kardiyol Dern Arfl, 34(3):166-172.
• Sutikno FR, Surjono, Kurniawan EB, (2013). Walkability and pedestrian perceptions in Malang City emerging business corridor. Procedia Environmental Sciences, 17, 424 – 433.
• TÜİK (2016). Türkiye İstatistik Kurumu ADNKS verileri.
• Zorlu F (2008). Kentsel doku-ulaşım sistemi ilişkileri. METU JFA, 1(25:1), 81-104.