Kent Ormanları Karbon Potansiyelinin Türkiye Gönüllü Karbon Kredi Piyasasına Entegre Edilmesinin Önemi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 199 - 207, 15.04.2020

Hasan Volkan Oral

https://doi.org/10.24011/barofd.605243

Öz

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin en önemli nedenlerinden biri de kontrolsüz şekilde kullanılan fosil yakıt kullanımı ve sonucunda ortaya çıkan karbon türevli seraurl gazlarıdır. Bu gazlardan Karbondioksit (CO2) salımını kontrol edebilmek için Sürdürülebilir Kalkınma prensipleri ile uyumlu Temiz Kalkınma Mekanizması (Clean Development Mechanism) geliştirilmiştir. Karbon piyasaları bu mekanizma içerisinde yer alan araçlardan biridir. Gönüllü Karbon Piyasaları bu mekanizma altında yeralmaktadır. Bu piyasa sistemi Türkiye'de mühendislik ve son yıllarda finans disiplinleri aracılığı ile irdelenmeye çalışılmaktadır. Bu konuda özellikle orman ekonomisi özelinde kent ormancılığının gönüllü karbon kredileri için değerlendirilebilme potansiyeli görmezden gelinmektedir. Yurtdışında özellikle son yıllarda yapılan bir çok yayında kent ormanlarının da sertifikalı veya gönüllü karbon piyasaları değerlendirme süreçlerine alındığını görebilmekteyiz. Bir projeye ait karbon kredilerini oluşturma, fiyatlandırma ve kredileri satin alacak alıcıların bulunması aşamasında, ilgili projelerin sosyo-ekonomik faktörler ve çevreye olan etkilerinin de değerlendirilmeye alındığı görülmektedir. Bu noktadan hareketle kent ormanlarının doğal ekosisteme ve sosyo-ekonomik parametreler üzerine olan yararları gözden kaçırılmamalıdır. Halen Türkiye’de istenen düzeyde gelişme gösteremeyen gönüllü karbon karbon piyasası uygulaması, kent ormancılığının da sisteme dahil edilmesi ile olumlu yönde gelişme gösterebilir, ekonomik değeri artabilir. Bu çalışmada, Türkiye'deki kent ormanlarının gönüllü karbon piyasasına entegre edilebileceği bir sistem önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İklim değişikliği, karbon kredileri, orman ekonomisi, kent ormancılığı, COP21, sürdürülebilir kalkınma

The Importance of Integrating the Urban Forest Carbon Potential to the Turkey Voluntary Carbon Credit Market

Öz

One of the most important causes of global warming and climate change is the uncontrolled use of fossil fuels and the resulting carbon-derived greenhouse gases. In order to control the emission of carbon dioxide (CO2) from these gases, a Clean Development Mechanism has been designed in line with the principles of Sustainable Development. Carbon markets are one of the instruments within this mechanism and Voluntary Carbon Markets also fall under this mechanism. This system is aimed to examine the market through engineering and financial discipline in recent years in Turkey. In this regard, the potential of the forest economics, especially urban forestry, to be evaluated for voluntary carbon credits is ignored. In many scientific publications abroad, we can see that the carbon potential of the urban forests are included in the evaluation processes of certified or voluntary carbon markets. It is seen that the socio-economic factors and the environmental impacts of the related projects are taken into consideration in the process of creating carbon pricing, and finding buyers to purchase the credits. From this point of view, the benefits of urban forests to the natural ecosystem and socio-economic parameters should not be overlooked. The voluntary carbon market of Turkey is not in the desired position, which creates benefit for the domestic economy. By inserting and integrating the urban forest potential carbon potential to the voluntary carbon of market, perhaps the quality and the economic value of the voluntary carbon market might be increased. In this study an integrated system is proposed, which covers the input of urban carbon potential in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Climate change, carbon credits, urban forestry, forest economy, COP 21, sustainable development

Kaynakça

• Başsüllü, Ç. (2014). Ormancılıkta Karbon Ekonomisi ve Borsası. SÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Ekonomisi Anabilim Dalı, Isparta.
• Bogenç, Ç. (2018).Kent Parklarında Sosyalleşme Mekânlarında ki Görsel Kalite Değerlendirmesi Rize Sahil Parkı Örneği", European Conference on Science, Art Culture, Antalya, TÜRKIYE, , pp.381-386.
• Brown, S., Lugo, A. (1982). The Storage and Production of Organic Matter in Tropical Forests and Their Role in the Global Carbon Cycle. Biotropica, 14(3), 161-187. doi:10.2307/2388024.
• Can F (2018) Türkiye’de Uygulanan ve Gönüllü Karbon Piyasalarında Faaliyette Bulunan Projelerin Paydaş Katılımı Açısından Değerlendirilmesi, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi,3(1): 1-17.
• COST European Network for Environmental Citizenship (ENEC) (2018), http://cost.eu. Erişim Tarihi: 19.07.2019.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2012). http://iklim.cob.gov.tr/iklim/AnaSayfa/birimler/mghg/flexiblemechanism.aspx?sflang=tr. Erişim Tarihi 01.08.2019.
• Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) (2010). http://www.karbonkayit.cob.gov.tr/Karbon/Files/orman.pdf. Erişim Tarihi 01.08.2019.
• Durkaya, B., Bekci, B., Varol, T. (2016). Bartın Kent Ormanının Karbon Tutma, Oksijen Üretimi ve Rekreasyonel Açıdan Değerlendirilmesi. Kastamonu Uni., Orman Fakültesi Dergisi, 16(1), 111-119.
• Elektrik İşleri Etüt İdaresi (2016). eie.gov.tr. Erişim Tarihi 01.08.2019.
• Ellis JB (2013). Sustainable surface water management and green infrastructure in UK urban catchment planning, Journal of Environmental Planning and Management, 56:1, 24-41, DOI: 10.1080/09640568.2011.648752.
• Evrendilek, F., Celik, I., Kilic, S. (2004). Changes in soil organic carbon and other physical soil properties along adjacent Mediterranean forest, grassland, and cropland ecosystems in Turkey. Journal of arid environments, 59(4), 743-752.https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2004.03.002.
• Goodale, C. L., Apps, M. J., Birdsey, R. A., Field, C. B., Heath, L. S., Houghton, R. A., ... & Nabuurs, G. J. (2002). Forest carbon sinks in the Northern Hemisphere. Ecological applications, 12(3), 891-899.
• Görcelioğlu, E. (1999). Kent ormanları ve İklim Değişmesi, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, B, (49),1-4.
• Gül, A., Küçük, V. (2009). Kentsel Açık-Yeşil Alanlar ve Isparta Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 2 (1), 27-48.
• Kiper, T., Öztürk, A. G. (2011). Kent ormanlarının rekreasyonel kullanımı ve yerel halkın farkındalığı: Edirne Kent (İzzet Arseven) Ormanı örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2011 8(2).
• Kucuker, M. A., Guney, M., Oral, H. V., Copty, N. K., Onay, T. T. (2015). Impact of deforestation on soil carbon stock and its spatial distribution in the Western Black Sea Region of Turkey. Journal of environmental management, 147, 227-235.
• Marcu, A. (2016). Carbon Market Provisions in the Paris Agreement (Article 6), https://www.ceps.eu. Erişim Tarihi 15.07.2019.
• Martini, A., Biondi, D., Batista, A. C. (2017). Urban Forest Components Influencıng Microclimate and Cooling Potentıal. Revista Árvore, 41(6), e410603. Epub November 30, 2017.https://dx.doi.org/10.1590/1806-90882017000600003.
• Mesjaz-Lech, A. (2014). Municipal Waste Management in Context of Sustainable Urban Development. Procedia, 151 (30),244-256.
• Moore, R. (2008). Urban Forestry Carbon Credıts in Colorado, https://www.fs.usda.gov/Internet/FSE_DOCUMENTS/stelprdb5201664.pdf. Erişim Tarihi 06.08.2019.
• Nepstad, D. C., de Carvalho, C. R., Davidson, E. A., Jipp, P. H., Lefebvre, P. A., Negreiros, G. H., ... , Vieira, S. (1994). The role of deep roots in the hydrological and carbon cycles of Amazonian forests and pastures. Nature, 372(6507), 666-669. http://dx.doi.org/10.1038/372666a0.
• Oral, H., Guney, M., Kucuker, M. A., Onay, T. T., Copty, N. K., Mater, B., Yenigun, O. (2013). The impact of hazelnuts in land-use changes on soil carbon and in situ soil respiration dynamics. Journal of environmental management, 129, 341-349.
• Öner, N., Ayan, S., Sıvacıoğlu, A., İmal, B. (2007). Kent ormancılığı ve kent ormanlarının çevresel etkileri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 7(2), 190-203.
• Pan, Y., Birdsey, R. A., Fang, J., Houghton, R., Kauppi, P. E., Kurz, W. A., ... , Ciais, P. (2011). A large and persistent carbon sink in the world’s forests. Science, 333(6045), 988-993.
• Poudyal, N. C., Siry, J. P., Bowker, J. M. (2011). Quality of urban forest carbon credits. Urban Forestry & Urban Greening, 10(3), 223-230.
• Serin, N., Gül, A. (2006). Kent Ormancılığı Kavramı ve Isparta Kent İçi Ölçeğinde İrdelenmesi, Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, Sayfa: 97-115.
• Ülgen, H., Güneş, Y. (2016). Ağaçlandırma Karbonu. Doğa Koruma Merkezi, Ankara.
• Walsh, J. A. (2012). Potential Urban Forest Carbon Sequestration and Storage Capacities in Burnside Industrial Park, Nova Scotia.Dalhousie Universitesi. Yüksek Lisans Tezi.
• Yetiş, Ş., Özden, S. (2019). Türkiye’de Karbon Piyasasının Gelişimi ve İklim Değişikliği Üzerine Olan Etkisi. Sosyal Bilimler Dergisi,6 (34),457-477.
• Resmi Gazete (2016). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/08/20100807-12.htm. Erişim Tarihi. 19.09.2019.
• Yolasığmaz, H., Çavdar, B., Demirci, U., Aydın, İ. (2016). İki farklı yönteme göre karbon birikiminin tahmin edilmesi: Artvin Orman İşletme Şefliği örneği. Türkiye Ormancılık Dergisi, 17(1), 43-51.
• İklim Gönüllüleri (2019). http://climatevolunteers.com/. Erişim Tarihi. 05.08.2019.
• Resmi Gazete (2015). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/08/20150828M3.pdf . Erişim Tarihi. 19.07.2019.
• Egitimler info (2018). https://www.egitimler.info/terimler-sozlugu/ekoloji-cevre-terimleri-sozlugu/ekoloji-cevre-terimi-olarak-karbon-kredisi-nedir. Erişim Tarihi: 10.08.2019.
• İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri (2016) http://ab.immib.org.tr/. Erişim Tarihi: 15.09.2019.