A Research about the Istanbul University - Cerrahpasa Faculty of Forestry Campus Flora

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 726 - 737, 15.12.2020

Merve Tanfer , Ş. Doğanay Yener

https://doi.org/10.24011/barofd.768122

Cited By: 1

Öz

With the uncontrolled increase of population and housing, the natural variety of assets possessed by arboretums, botanical gardens, university campus areas that serve scientific purposes as well as urban green areas has become an important part of the urban ecosystem. Ecological education is an integral part of general education. Especially in institutions where ecological-based vocational disciplines are trained, the richness of biological diversity comes to the fore. Recognition of plants, knowledge of their characteristics and ecological requirements are also important for the effective use of these occupational disciplines, innovative and sustainable studies. In this study, it was aimed to determine the natural and exotic plant taxa of the Istanbul University-Cerrahpasa, Faculty of Forestry campus area and to evaluate the obtained data. As a result of the literature, field and office works; the herbaceous and woody plant taxa of Istanbul University- Cerrahpasa Faculty of Forestry campus area has been identified and recorded. 494 taxa belonging to 282 genera and 101 families were determined. The presence of native plants in the campus area has been compared with flora researches in the Belgrad Forest which is its immediate surroundings. It has been determined that the area is similar to the Belgrad Forest at family level with 69 % and 52% similar at genus level and 32% similar at taxon level. In addition, a comparision was made with exotic woody plant taxa used in landscape designs of Istanbul to evaluate the exotic woody plant diversity in the area. As a result of this comparison, it has been determined that 38% of them are similar at taxon level and 78% of them are similar at family level.

Anahtar Kelimeler

Flora, campus, biodiversity, Istanbul

İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Orman Fakültesi Kampüs Florası Üzerine Bir Araştırma

Öz

Nüfus ve yapılaşmanın kontrolsüz artışıyla kentsel yeşil alanların yanı sıra bilimsel amaçlı olarak da hizmet veren arboretumların, botanik bahçelerinin, üniversite kampüs alanlarının da sahip oldukları doğal varlık çeşitliliği kentsel ekosistemin önemli bir parçası haline gelmiştir. Ekolojik eğitim, genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Özellikle ekolojik temelli meslek disiplinlerinin eğitim aldığı kurumlarda biyolojik çeşitliliğin zenginliği daha ön plana çıkmaktadır. Bitkilerin tanınması, özelliklerinin ve ekolojik isteklerinin bilinmesi, bu meslek disiplinlerinin uygulama sürecinde etkin kullanım, yenilikçi, sürdürülebilir çalışmalar ortaya çıkarılabilmeleri için de önemlidir. Bu çalışmada, İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Orman Fakültesi kampüs alanının doğal ve egzotik bitki taksonlarının tespit edilmesi ve elde edilen verilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan literatür, arazi ve büro çalışmaları sonucunda kampüs alanında tespit edilen otsu ve odunsu bitki taksonları teşhis edilerek kayıt altına alınmıştır. Araştırma sonucunda 101 familya, 282 cinse ait 494 takson tespit edilmiştir. Kampüs alanı içerisindeki doğal bitki varlığı, yakın çevresi Belgrad Ormanı’nda gerçekleştirilen flora araştırmalarıyla karşılaştırılmıştır. Alanın familya düzeyinde %69, cins düzeyinde %52, takson düzeyinde %32 oranında Belgrad Ormanı’na benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, alandaki egzotik odunsu bitki çeşitliliğini değerlendirmek için İstanbul’da peyzaj düzenlemelerinde kullanılan egzotik odunsu bitki taksonlarıyla karşılaştırma yapılmıştır. Bu karşılaştırma sonucunda takson düzeyinde İstanbul’da peyzaj düzenlemelerinde kullanılan odunsu bitki taksonlarının %38’inin, familya düzeyinde ise %78’inin kampüs sınırları içerisinde görülebileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

flora, kampüs, biyoçeşitlilik, İstanbul

Kaynakça

• Çoban, S., Yener, D., Bayraktar, S. (2020). Woody plant composition and diversity of urban green spaces in Istanbul, Turkey, Plant Biosystems - An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology, DOI: 10.1080/11263504.2020.1727980
• Ertekin, M., Çorbacı, Ö.M. (2010). Üniversite Kampüslerinde Peyzaj Tasarımı (Karabük Üniversitesi Peyzaj Projesi Örneği), Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:10, Sayı:1, Sayfa: 55-67.
• Knapp, S., Kühn, I., Schweiger, O., Klotz, S. (2008). Challenging Urban Species Diversity: Contrasting Phylogenetic Patterns Across Plant Functional Groups in Germany, Ecol Lett, Cilt:11, Sayı:10, Sayfa:1054–1064l.
• Kuter, N., Erdoğan, E. (2010). Çankırı Kentsel Sit Alanının Bitki Varlığı Açısından Değerlendirilmesi, Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, Sayfa:105-111.
• Mutlu, B., Karakuş, Ş. (2015). Floristic List Of Inönü University (Malatya) Main Campus Area, Hacettepe Journal of Biology And Chemistry, Cilt:43, Sayı:2, Sayfa:73-89.
• Nugay, Ö.Z., Duran, A., Doğan, B. (2007). Kırıkkale Üniversitesi Kampüs Florası, Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, Sayı:30, Sayfa: 79-92.
• Parmaksız, A., Atamov, V., Aslan, M. (2006). The Flora of Osmanbey Campus of The Harran University, Journal of Biological Sciences, Sayı:6, Cilt:5, Sayfa:793,804, ISSN 1727-3048.
• Töre, D., Erik, S. (2012). The Flora of Bağlıca Campus of Başkent University (Ankara), Hacettepe Journal Of Biology And Chemistry, Cilt:40, Sayı:3, Sayfa:267-291.
• Türe, C., Böcük, H. (2001). The Flora of The Anadolu University Campus (Eskisehir-Turkey), Anadolu University Journal Of Science And Technology, Cilt:2, Sayı:1, Sayfa: 83-95.
• Ünal, O., Gökçeoğlu, M. (2003). Akdeniz Üniversitesi Kampüs Florası (Antalya-Türkiye), Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 2, Sayfa: 143-154.
• Yılmaz, H., Irmak, M.A. (2004). Erzurum Kenti Açık – Yeşil Alanlarında Kullanılan Bitki Materyalinin Değerlendirilmesi, Ekoloji Dergisi, Cilt:13, Sayı: 52, Sayfa:9-16.
• Yılmaz, S. (2015). Bir Kampüs Açık Mekanının Peyzaj Tasarımı: Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Binası, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Sayfa: 297-307.
• Arslangündoğdu, Z. (2005). İstanbul-Belgrad Ormanı’nın Ornitofaunası Üzerinde Araştırmalar, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ceylan, O. (2007). Muğla Üniversitesi Yerleşke Florası, Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Coşkunçelebi, K. (1995). Karadeniz Teknik Üniversitesi Kampüsünün Doğal Çiçekli Bitkileri, Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Deniz, L. (2008). Uşak Üniversitesi 1 Eylül Kampüsü (Uşak) Florası ve Etnobotanik Açıdan Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Dişli, E. (2016). Belgrad Ormanı’nda Bazı Meşe Türü Gençliklerinin Silvikültürel Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, E. (2012). Dağlık Alan Yol Koridorlarında Peyzaj Karakterini Belirleyen Doğal Bitki Kompozisyonlarının Tanımlanması; Ataköy-Sultan Murat-Uzun Göl Yol Güzergahı Örneği, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Erol, U.E. (2005). Ekolojik Yaklaşımlı Peyzaj Planlaması Balabandere Vadisi Örneği, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Kavgacı, A. (2002). İ. Ü. Orman Fakültesi Araştırma Ormanının Florası ve Meşcere Kuruluşları, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Salık, V. (2015). Trakya Üniversitesi’nin Florasının Tespiti, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Sanön, B. (1998). Balıkesir Üniversitesi Çağış Kampüsü ve Çevresinin Flora ve Vejetasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Şimşak, D. (2014). Artvin Çoruh Üniversitesi Seyitler Yerleşkesi ve Çevresinin Florası, Yüksek Lisans Tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Tarımcılar, G. (1992). Uludağ Üniversitesi Kampüs Alanı Florası, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Uzun, G. (1978). Çukurova Üniversitesi Botanik Bahçesi Peyzaj Planlama İlkelerinin Saptanması ve Alan Kullanımı Üzerine Bir Araştırma, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü.
• Yağmur, S. (2017). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Avşar Kampüsü Tohumlu Bitkilerinin Çeşitliliği ve Sistematiği, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yener, D. (2012). İstanbul’da Peyzaj Düzenlemelerinde Kullanılan Odunsu Bitkiler Üzerine Araştırmalar, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, M.N. (2012). Kafkas Üniversitesi Kampüs Florası, Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yılmaz, O. (2016). Bozok Üniversitesi Erdoğan Akdağ Kampüsü Florası, Yüksek Lisans Tezi, Bozok Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yönelli, V. (1986). Belgrad Ormanındaki Orman Toplumlarının Yapısı ve Silvikültürel Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yücebaş, Z.D. (2014). Yeditepe Üniversitesi 26 Ağustos Yerleşkesi’nin (Ataşehir-İstanbul) Floristik ve Ekolojik Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Asan, Ü. (2014). İstanbul’un Doğal Mirası Anıt Ağaçlar – Avrupa Yakası, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Müdürlüğü, İstanbul.
• Baytop, A. (1998). Botanik Kılavuzu (İngilizce-Türkçe), İ.Ü. Yayın No:4058, İ.Ü. Eczacılık Fakültesi Yayınları, Yayın No: 70, 975-404-482-1.
• Çolak, H.A. (Editör). (2013). Belgrad Orman – Bir Doğa ve Kültür Mirası, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, I. Bölge Müdürlüğü – İstanbul, ISBN: 978-605-4610-27-3.
• Davis, P.H. (1965-1985). Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol I-IX, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H., Mıll, R.R. And Tan, K. (1988). Flora of Turkey and The East Aegean Islands (Supplement), Vol 10, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N. (2000). Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler), Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, ISBN: 975-93611-0-8.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. And Başer, K.H.C. (2000). Flora of Turkey and The East Aegean Islands (Supplement 2), Vol 11, University Press, Edinburgh.
• Özhatay, N., Özhatay, E., Erdem, A.Ö. (2010). Şile’nin Doğal Bitkileri, Işık Üniversitesi Yayınları – 02, 1. Baskı, İstanbul, ISBN 978-975-6494-02-8.
• Pamay, B. (1979). Park-Bahçe ve Peyzaj Mimarisi, İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 2486, İstanbul.
• Pamay, B. (1992). Bitki Materyali I: Ağaçlar ve Ağaçcıklar, İstanbul.
• Pamay, B. (1993). Bitki Materyali II: Çiçekli Çalılar, Kaktüsler, Sarmaşıklar, Saz ve Kamışlar, Orhan Ofset, İstanbul.
• Pamay, B. (1994). Bitki Materyali III: Park ve Bahçelerimizin Çiçekleri, Orhan Ofset, İstanbul.
• Stearn, W.T. (1973). Botanical Latin, David & Charles, Newton, Abbot, UK.
• Yaltırık, F. (1966). Belgrad Orman Vejetasyonunun Floristik Analizi ve Ana Meşcere Tiplerinin Kompozisyonu Üzerinde Araştırmalar, O.G.M. Yayınlarından, Sıra No: 436, Seri No: 6, İstanbul.
• Yaltırık, F., Efe, A. (1989). Otsu Bitkiler Sistematiği, İ.Ü. Orman Fakültesi Ders Kitabı, Orman Fakültesi Yayın No: 10, ISBN: 975-404-437-6, İstanbul.
• Yaltırık, F., Efe, A., Uzun, A. (1997). Tarih Boyunca İstanbul’un Park Bahçe ve Koruları Egzotik Ağaç ve Çalıları, İsfalt Yayını, Yayın No: 4, ISBN: 975-8183-00-1, İstanbul.
• URL-1 (2007). http://www.missouribotanicalgarden.org.html, (05.04.2019).
• URL-2 (2007). http://apps.kew.org/herbcat/gotoHomePage.do.html, (05.04.2019).
• URL-3 (2007). https://www.rhs.org.uk/plants/details?plantid=5211.html, (05.04.2019).
• URL-4 (2007). https://plants.sc.egov.usda.gov/java/.html, (05.04.2019).
• URL-5 (2007). http://www.ipni.org/ipni/plantnamesearchpage.do.html, (05.04.2019).
• URL-6 (2007). http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/query.asp.html, (05.04.2019).
• URL-7 (2007). http://www.theplantlist.org/html, (05.04.2019).
• URL-8 (2007). https://istatistik.yok.gov.tr/html, (05.04.2020).