Ornithofauna of Bartın Sökü Wildlife Development Area

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 28 - 43, 23.04.2024

İlkan Kalkan , Nuri Kaan Özkazanç

https://doi.org/10.24011/barofd.1394942

Öz

Birds, which are important elements of biodiversity, are also an indicator of an ecosystem. However, this is only possible by knowing the bird species living in each region and their population densities. For this purpose, this study that we did, have based on two years of field observations. As a result of the observations and field studies carried out by point counting and line counting methods on nine different test routes, the species identified were identified, and their densities and their and status in the area were determined. Guidebooks were used to determine the species obtained of from the observations. As a result of the study, 53 different bird species belonging to 11 orders and 23 families were identified in the study area. Among the bird species identified, the Passeriformes order is the most common order in the area, with 34 different species, followed by the Falconiformes order, with five different species. They were identified species from Muscicapidae 8, Fringillidae 5, Paridae 4, Turdidae 4, Corvidae 3, Motacillidae 2, Sylvidae 2 and other families 1 in the Passeriformes order. In addition, 34 species identified in the area were native, 13 were summer migrants, 3 were winter migrants, and the remaining 3 were transit birds. Although it is a protected area, the intensive use of this area for wood production and the high hunter pressure in the area has been identified as the most important problems affecting the populations of bird species in the region. Determining the bird species of the Sökü Wildlife Development Area, where large mammal wild animals were previously identified, will contribute to other biodiversity studies to be carried out in the region.

Anahtar Kelimeler

Sökü Wildlife Development Area, bird, ornithofauna, biodiversity

Proje Numarası

TBİTAK 2209-A 1919B012104037

Bartın Sökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahasının Ornitofaunası

Öz

Biyolojik çeşitliliğin önemli unsurlarından olan kuşlar aynı zamanda bir ekosistemin göstergesidir. Ancak bu durum her bölgede yaşayan kuş türleri ve onların popülasyon yoğunluklarının bilinmesi ile mümkün olmaktadır. Bu amaçla yaptığımız bu çalışma yaklaşık 2 yıllık arazi gözlemlerine dayanmaktadır. Dokuz farklı deneme güzergahta nokta sayım ve hat boyu sayım yöntemleri yapılan gözlem ve arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen türlerin teşhisleri yapılmış, alandaki yoğunlukları ile yine alandaki statüleri belirlenmiştir. Gözlem sonucunda elde edilen türlerin belirlenmesinde rehber niteliği taşıyan kitaplardan yararlanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda çalışma alanda 11 takıma bağlı, 23 familyaya dahil 53 farklı kuş türü tespit edilmiştir. Tespit edilen kuş türlerinden Passeriformes takımı 34 farklı tür ile alandaki en yaygın takımı oluştururken, bunu 5 farklı türün tespit edildiği Falconiformes takımı izlemektedir. Passeriformes takımında ise sırası ile Muscicapidae familyası 8, Fringillidae 5, Paridae 4, Turdidae 4, Corvidae 3, Motacillidae ve Sylvidae familyaları 2 diğerleri ise 1’er tür olarak belirlenmiştir. Ayrıca alanda tespit edilen türlerin 34’ü yerli, 13’ü yaz göçmeni, 3’ü tür kış göçmeni ve kalan 3’ü ise transit geçiş kuşu olarak gözlemlenmiştir. Bir korunan alan olmasına rağmen bu sahanın aynı zamanda odun üretimi açısından çok yoğun olarak kullanılması ve saha da avcı baskısının çok olmasının bölgedeki kuş türlerinin popülasyonlarını etkileyen en önemli problem olarak tespit edilmiştir. Daha öncesinde büyük memeli yaban hayvanlarının tespit edildiği Sökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nın kuş türlerinin belirlenmesi bölgede yapılacak olan diğer biyolojik çeşitlilik çalışmalarına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

ökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, kuş, ornitofauna, biyolojik çeşitlilik

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

TBİTAK 2209-A 1919B012104037

Teşekkür

This study was supported by TUBITAK within the scope of 2209-A projects. We would like to thank TUBITAK for their support for the realization of the study and the project.

Kaynakça

• Acar, Ş. (2015). İron sazlığının (Bitlis-Muş) ornitolojik potansiyelinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Aksan, Ş., Mert, A. (2016). Isparta Atabey Ovası’nın kuş türleri. Türkiye Ormancılık Dergisi 17(2), 153-157.
• Alar, M.M., Nergiz, H. (2019). Artvin Borçka Karagöl Tabiat Parkı’nın Ornitofaunası. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi 8(3), 883-888.
• Albağ, N. (2019) İstanbul Küçükçekmece gölünün ornitofaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye.
• Aslan, F., (2015) Ilgaz Dağı Milli Parkı`nın kuş faunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu, Türkiye
• Atabey, A., (2018) Ergani ilçesi Zülküf (Makam) Dağı ve yakın çevresinin kuş çeşitliliğinin belirlenmesi ve koruma önerilerinin geliştirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır, Türkiye.
• Atille, S., (2023) Değirmi sulak alanı (Van-Saray) ornitofaunası üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Avcı, F., Adızel, Ö., Azizoğlu, E., (2017) A Study on ornithofauna of Muş Plain. ADYUTAYAM 5(1); 20-32.
• Aydın, T. (2021) Bazı ekolojik ve orografik değişkenlere göre Köroğlu dağları avifaunası üzerine araştırmalar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
• Azizoğlu E., Adızel Ö. (2017) Determination of seasonal habitat usage and population distributions of bird species detected in and around of Yüksekova Nehil Reed (Hakkari -Türkiye). ADYUTAYAM 5(1), 10-19.
• Azizoğlu, E. (2018) İstanbul Terkos (Durusu) Gölü`nün ornitolojik potansiyeli ve kullanım alanlarının coğrafi bilgi sistemleri (CBS) kullanılarak belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Bağrıaçık, B. (2020) Sarımehmet barajı ornitofaunası (Van) (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Barış, S., (2017) Mardin ornitofaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Baykan, M.O. (2019) Çankırı ilinin avifaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çankırı Karatekin Üniversitesi, Çankırı, Türkiye.
• Bibby, C.J., Burgess, N.D., Hill, D.A., Mustoe, S.H. (2000) Bird census techniques. 2nd Edition. Academic Press, London.
• Buckland, S.T. (2006) Point transect surveys for songbirds: Robust methodologies. The Auk 123(2), 345-357.
• Buruk, M., (2022) Sera Gölü Tabiat Parkı avifaunası üzerine ekolojik bir değerlendirme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
• Büyük, G., (2019) Adıyaman Gölbaşı gölleri (İnekli, Azaplı ve Gölbaşı gölü) ile yakın çevresinin avifaunası üzerine araştırmalar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır, Türkiye.
• Cenger, D. (2018) Bulanık Ovası (Muş) ornitofaunası üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye.
• Çanakçıoğlu, H., Mol, T. (1996) Yaban Hayvanları Bilgisi. İÜ No: 3948, Fakülte No: 440. İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi Müdürlüğü, İstanbul.
• Çelik, A. (2021) Gediz deltası kuş türlerinin ekoturizm potansiyeli (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye.
• Çelik, E. (2018). Batman ili ornitofaunası. Doğu Fen Bilimleri Dergisi 1(2), 1-10.
• Çelik, E., Durmuş, A. (2017) Determining the Seasonal Ornithological Potential of the Dönemeç (Engil) Delta and Generate the Digital Maps Using Geographical Information Systems (GIS). Iğdır Univ. J. Inst. Sci. & Tech. 7(3),73-78.
• Çoban, M., Özmen, M. (2022) Investigation on Karakaya Basin Ornithofauna. 1st International Symposium of Biodiversity Studies (pp.99). Ankara, Türkiye.
• Dizdaroğlu, E. (2015) Avrupa Kuşları Kırmızı Listesi. Doğa Araştırmaları Derneği Yayınları, Lüksemburg Avrupa Toplulukları Resmi Yayın Ofisi, Ankara.
• Doğan, A. (2020) Tekirdağ Balabanlı rüzgar enerji santrali ve çevresinde süzülen göçmen kuş türlerinin göç hareketlerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Doğan, K. (2022) Karadağ dağı (Çanakkale-Çan) bölgesindeki kuşların bolluğunun uzaktan örnekleme metodu ile araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Fındık, C. (2019) Bergama’da yer alan Berges rüzgar enerji santrali ve çevresindeki kuş göç hareketliliğinin araştırılması. Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Furtun, Ö.L. (2021) Trakuş Türkiye’ni Kuşları. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları Sertifika No:40077 ISBN: 978-625-405-476-1 Genel Yayın: 5178 Golden Medya Matbaacılık ve Tic. A.Ş. İstanbul.
• Gaston, K.J., Blackburn, T.M., (1997) How many birds are there? Biodiversity and Conservation 6, 615–625.
• Gök. G., Adızel, Ö. (2022) Koçköprü Barajının Ornitofaunası (Erciş / Van). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 27(2), 206-218.
• Gökşen, İ. (2022) Nemrut Kalderası Tabiat Anıtı'nın Kuş Faunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Bitlis Eren Üniversitesi, Bitlis, Türkiye.
• Günay, U.K., (2017) Troya tarihi milli parkı çevresindeki amfibi ve kuş populasyonları üzerine ekolojik araştırmalar (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Hamel, P.B., Smith, W.P., Twedt, D.J., Woehr, J.R., Morris, E., Hamilton, R.B., Cooper, R.J. (1996) A Land Manager’s Guide to Point Counts of Birds in The Southeast. General Technical Report SO-I 20. U.S. Department of Agriculture, Forest Service, Southern Research Station, Asheville.
• İliker, A., Albayrak A., Tabur, M.A. (2015) Kızılırmak vadisinde kuşları etkileyen olumsuz faktörler. Suleyman Demirel University Journal of Natural and Applied Science 19(1), 98-102.
• Kaya, M., (2015) Süloğlu baraj gölü ve çevresinin (Edirne) kuşları üzerine bir araştırma. Trakya University Journal of Natural Sciences 16(1), 1-7.
• Keten, A., Arslangündoğdu, Z., Selmi, E. (2012) Düzce-Efteni Gölü Kuş Türleri. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi 8(1), 10-18.
• Kızılkaya, E., (2014) Adıgüzel ve Cindere baraj gölleri (Denizli)’nin ornitofaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Türkiye.
• Kızılkaya, E., Karaca, M., Urhan, R. (2013). Investigations on ornitofauna of Sarayköy district (Denizli/Türkiye) Journal of Selcuk Universty Natural and Applied Science 2, 405-413
• Kiziroğlu, İ. (1989) Türkiye Kuşları. OGM Eğitim Daire Başkanlığı, Yayın ve Tanıtma Şube Müdürlüğü 314s. Ankara Lee, C.K., Lee, J.H., Kim, T.K., Mjelde, J.W. (2010) Preferences and willingness to pay for bird-watching tour and interpretive services using a choice experiment. Journal of Sustainable Tourism 18(5), 695-708.
• Mengen, M.Y. (2023) Kuşların Trabzon havalimanı'nda mevsimsel alan kullanımı ve kuşlarla mücadelede ses sistemlerinin etkinliğinin denenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon, Türkiye.
• Oran, K. Y. (2023) Poyrazlar gölü ornitofaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
• Özay E., Özkazanç, N.K. (2022) Bird Fauna of Kavuncu Pond in Eskisehir. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 24(2), 235-246.
• Özkazanç N.K. Horasana, M., Ateşoğlu, İ. (2017) Bartın-Sökü Yaban Hayatı Geliştirme Sahasında Fotokapan ile tespit edilen büyük memeli yaban hayvanları. Journal of Bartin Faculty of Forestry 19(1), 290-300.
• Özkazanç, N.K. (1999) Bartın İli ve Yakın Çevresindeki Av Kuşları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 1(2), 15-33.
• Özkazanç, N.K. (2016) The importance of birds in biological control and insectivorous bird species determined in Bartın. International Journal of Bartın Faculty of Forestry 18(2), 55- 64.
• Özkazanç, N.K., Özay, E. (2019) Göçmen kuşları tehdit eden faktörler. Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences 2(1), 77-89.
• Özkazanç, N.K., Özay, E., Özcan, A.U. (2019) Balıkdamı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası kuş türleri. Turkish Journal of Forestry 20(4), 341-351.
• Öztemel, Y. (2021) Kuş göç yolları üzerinde bulunan rüzgar enerji santrallerinin (res) kuş populasyonu üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye.
• Özten, U. (2022) Güneş enerji santrallerinin kuşlara olan etkisinin fernas-4 güneş enerji santrali üzerinden araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Porter, R.F., Christensen S., Shiermacker-Hansen P. (1996) Birds of the Middle Eas. T&AD Poyster, London.
• Ralph, C.J., Sauer, J.R., Droege, S. (1997) Monitoring Bird Populations by Point Counts. Gen. Tech. Rep. PSW-GTR-149. US. Department of Agriculture Forest Service, Pacific Southwest Research Station, Albany, California.
• Simsar, H. (2018) Dinar İncesu rüzgar enerji santrali ve çevresindeki kuş göç hareketliliğinin araştırılması (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye.
• Süel, H., Oğurlu, İ., Ertuğrul, E.T. (2018). Karacaören I baraj gölünün kuş faunası. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9(1), 22-28.
• Svensson, L., Mullarney, K., Zetterström, D. (2016) Collins Bird Guide-The Most Complete Guide to the Birds of Britain and Europe. Hatper Collins Publisher, London.
• Synider, K. (2016) New study doubles the estimate of bird species worldwide. American Museum of Natural History. www.amnh.org, New York.
• Şekercioğlu, Ç.H. (2006) Increasing awareness of avian ecological function. Trends in Ecology and Evolution 21(8), 465-471.
• Şekercioğlu, Ç.H., Schneider, T.H., Fay, J.P., Loarie, S.R. (2007) Climate change, elevational range shifts, and bird extinctions. Conservation Biology 22(1), 140-150.
• Şirin, D., Kızılocak, D.H. (2017) Tekirdağ Ganos dağı’nın kuşları üzerine bir araştırma. Tabiat ve İnsan s.18-25.
• Tabur, M.A., Ayvaz, Y. (2010) Kuşların ekolojik önemi. Conference: Second International Symposium on Sustainable Development, June 8-9, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina, pp. 560-565.
• Topal, T. (2014) Kocaeli kent ormanı ve Kocaeli Üniversitesi Umuttepe kampüs alanının kuş faunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
• Tunç, M.R., (2017) Phaselis Antik Kenti ve Beydağları (Olympos) Sahil Milli Parkının Kuşları. Phaselis 3;197-314.
• Turan, N. (1990) Türkiye’nin Av ve Yaban Hayvanları-Kuşlar. Orman Genel Müdürlüğü, Eğitim Daire Başkanlığı, Yayın ve Tanıtma Şube Müdürlüğü, Ankara.
• Türnüklü, V. (2017) Eber Gölü (Afyonkarahisar) kuş faunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversites, Afyonkarahisar, Türkiye.
• Uğış, A., Akkuzu, E., Evcin, Ö. (2016) Kastamonu yöresi Beyler ve Karaçomak Baraji gölü sucul kuşları. Kastamonu Uni., Orman Fakültesi Dergisi 16 (2), 447-462.
• Urhan, R., Kızılkaya, S., Karaca, M. (2022) Çameli ilçesinin ornitofaunası (Kuş çeşitliliği). I. Çameli Sempozyumu 05-08 Ekim s: 589-596.
• URL 1. Trakus. https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=@
• Uysal, İ., Uysal İ. (2021) Suvla Tuz Gölü (Çanakkale/Türkiye)'nün ornithofaunası ve su kuşları çeşitlilik göstergeleri’nin aylık değişimi. Enviromental Toxicology and Ecology 1(1), 14-26.
• Uysal, İ. (2016) Gelibolu Yarımadası'ndaki (Çanakkale-Türkiye) kuş göç rotalarının incelenmesi ve rüzgar enerji santrallerinin (RES) kuş popülasyonları üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Ünal, M. (2017) Hatay-Belen 2015 ilkbahar dönemi süzülen kuş göçü (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Niğde Üniversitesi, Niğde, Türkiye.
• Wordatlas (2019) Highest Flying Birds. https://www.worldatlas.com/articles/highest-flying-birds.html Accessed: 26.09.2019.
• Yaşa, B. (2020) Rüzgar enerjisi santrallerinin (res) faaliyet gösterdiği bölgedeki (Kocaeli-Kandıra) ornitofauna üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
• Yaşar, B. (2015) Körfez Sulakalanı (Kocaeli) ornitofaunası (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya, Türkiye.
• Yılmaz, E. (2019) İstanbul Aydos ormanının kuş çeşitliliği (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, Türkiye.
• Zehiroğlu, M. E. (2022) Şile rüzgar enerji santralinin kuşlar üzerine etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.