Eğitim Harcamalarının Finansal Gelişim Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: OECD Ülkeleri Örneği

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 23, 112 - 129, 31.05.2021

Burçak Altın , Hadir Ukalo , Feyyaz Zeren

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.889073

Öz

Bilgi ve edinimleri sağlayan eğitim, sosyal anlamda toplumda büyük rol oynadığından dolayı kamu hizmetleri arasından en önemli harcamalardan birisidir. Gelişmiş ülkelerde eğitimin bütçedeki miktarı ve bakış açısı diğer ülkelere göre önde olmuştur. Sosyal, ekonomik, yönetsel ve kültürel gelişimi sağlamak için büyük etken olan eğitime önemli yatırımlar ve harcamalar yapmak gerekmektedir. Özellikle günümüzde eğitimin ülke ekonomilerinin kalkınmasında önemli bir rol oynaması, eğitime yapılan harcamaların günden güne artmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, önemli ölçüde yapılan harcamaların ülkenin bütçeleri ve ekonomileri ile ilişkili olmasından dolayı ülkelerin eğitim harcamalarının finansal gelişime olan etkisi analiz edilmiştir. Bu amaçla, panel zaman serisi analizleri kullanılmış ve eğitim harcamalarından finansal gelişime doğru tek yönlü nedenselliğin olduğu, eğitime olan yatırımların artmasıyla ülkelerin finansal gelişmişlik düzeyinin arttığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim Harcamaları, Finansal Gelişim, Beşerî Sermaye, Panel Zaman Serisi

Kaynakça

• Akkemik K. A., (2011). Japonya (1991) ve ABD (2007-2009) Finans Krizlerinin Politik İktisat Perspektifinden Bir Değerlendirmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 12(2), 171-186.
• Arabacı, İ. B. (2011). Türkiye’de ve OECD Ülkelerinde Eğitim Harcamaları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 100-112.
• Altundemir, M. E. (2008). Eğitim Harcamalarında Türkiye ve OECD Ülkeleri. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2) 51-70.
• Becker, G. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, with Special Reference to Education. Columbia University Press, (15), 187.
• Breusch, T., ve Pagan, A. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Application Tomodel Speciöcation in Econometrics. Review of Economic Studies, 47, 239-254.
• Blankenau, W, F., Simpson, N. B., ve Tomljanovich, M. (2007). Public Educationexpenditures, Taxation and Growth: Linking Data to Theory. American Economic Review, 97 (2), 393-397.
• Çalışkan Ş., Karabacak M., ve Meçik O. (2018). Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (33), 75-96.
• Çeviş İ., Ceylan R., ve Yayla N. (2018). AB Borç Krizinin Türkiye Ekonomisini Etkileme Kanallarının Karşılaştırmalı Üstünlüğü. Sosyoekonomi Dergisi, Vol. 26(36), 103-124.
• Crook, T. R., Todd, S. Y., Combs, J. G., Woehr, D. J., & Ketchen, D. J., Jr. (2011). Does Human Capital Matter? A Meta-Analysis of the Relationship Between Human Capital and Firm Performance. Journal of Applied Psychology, 96(3), 443–456.
• Güngör G. ve Göksu A. (2013). Türkiye’de Eğitimin Finansmanı ve Ülkelerarası Bir Karşılaştırma. Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi Bilimler Fakültesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, (1)20, 60-72.
• Durgun, Ö. (2002). Küreselleşen Dünyada Kalkınma Süreci Bağlamında Eğitim Harcamaları ve Türkiye Örneği (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012). Testing For Granger Non-Causality İnheterogeneous Panels. Economic Modelling, 29(4), 1450-1460.
• Eroğlu, A. (2001). Türkiye’de Eğitime Ayrılan Kaynaklar Ve İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Erdoğan, S. ve Acaravcı, A. (2017). Türk Cumhuriyetlerinde Elektrik Tüketimi, Reel Gelir Ve Dışa Açıklık İlişkisi: Bootstrap-Granger Nedensellik Yaklaşımı. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 3(2), 73-74.
• Güngör, G. ve Göksu, A. (2013). Türkiye’de Eğitimin Finansmanı ve Ülkelerarası Bir Karşılaştırma. Celal Bayar Üniversitesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(1), 59-72.
• Çelen A. İ., Karataş A., Akbaba A.N., Beyazıt E. ve Yıldırım M. F. (2020). Türkiye ve Seçilmiş OECD Üye Ülkelerinde Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Gelişimi Üzerine Bir Değerlendirme, Editör: Hatipler M, Ekonomi ve Yönetim Bilimlerinde Güncel Akademik Araştırmalar, (ss. 235-247), Ankara: Akademisyen Yayıncılık.
• Çalcalı, Ö. (2019). Türkiye’de Kamu Eğitim Harcamalarının Gelişimi ve OECD Ülkeleri ile PISA Etkinlik Karşılaştırması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9(2), Çankırı.
• Hussar, B., Zhang, J., Hein, S., Wang, K., Roberts, A., Cui, J., Smith, M., Bullock Mann, F., Barmer, A., ve Dilig, R. (2020). The Condition of Education 2020 (NCES 2020-144). U.S. Department of Education. Washington, DC: National Center for Education Statistics.
• Idrees, A. S. ve Siddiqi, M. W. (2013). Does Public Education Expenditure Cause Economic Growth? Comparison of Developed and Developing Countries. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 7, 174-183.
• IMF Resmi Web Sitesi Veritabanı (2020). Erişim Adresi: https://data.imf.org/.
• Karaarslan, E. (2005). Kamu Kesimi Eğitim Harcamalarının Analizi. Maliye Dergisi, 149, 36-73.
• Karakul, A. (2014). İran ve Türkiye’de Eğitim Finansmanının Karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-87.
• Karış, Ç. (2019). Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Analizi: Türkiye Örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 1067-1088.
• Kıker, B.F. (1966). The Historical Roots of the Concept of Human Capital. Journal of Political Economy, 74, 481-499.
• Korkmaz, C. ve Şahin, M. (2013). 2009 PISA Başarılarına Göre Ülkelerin Genel ve İnsani Gelişmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (22), 225-247.
• Köktaş, A. M. (2009). Türkiye’de Hane Halkı Eğitim Harcamaları Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• McCoskey, S. ve Kao, Ch. (1998). A Residual-Based Test of the Null of Cointegration in Panel Data. Econometric Reviews 17,57-84.
• Menyah, K., Nazlıoğlu, Ş. ve Wolde-Rufael, Y. (2014). Financial Development, Trade Openness and Economic Growth In African Countries: New Insights From a Panel Causality Approach. Economic Modelling, 37, 386-394.
• Mercan, M. (2014). Feldstein-Horioka Hipotezinin AB-15 ve Türkiye Ekonomisi İçin Sınanması: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Dinamik Panel Veri Analizi. Ege Akademik Bakış, 14(2), 231-245.
• OECD Resmi Web Sitesi Veritabanı (2020). Erişim Adresi: https://data.oecd.org/
• Ömer, N. (2005). İktisadi Kalkınmada Eğitimin Rolü. Sosyol Ekonomi Dergisi, 1, 27-44.
• Pamuk M. ve Bektaş H., (2014). Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 78-90.
• Pesaran, H. ve Yamagata, T. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels. Journal of Econometrics, 142, 50–93.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests For Cross Section Dependence in Panels. CESifo Working Paper Series No. 1229; IZA Discussion Paper No. 1240. 1-39
• Schultz, Th. (1961). Investment in Human Capital. American Economic Review, 51, 1–17.
• Swamy, P. A. V. B. (1970). Efficient Inference in a Random Coefficient Regression Model. Journal of The Econometric Society, 311-323.
• Toprak, D., Ağcakaya, S. ve Gül, H. (2016). Sosyal Devlet Yaklaşımı Açısından Türkiye’de 1980 Sonrası Eğitim Harcamalarının Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31 (1), 123-165.
• Tanrıöğen A., Muntjewerff J., Altun A., Singhal A. Varol A. (2016). PISA Sonuçları ile Eğitim Harcamaları İlişkisi, Editörler: Elmas, M., İşman, A. ve Eskicumalı, A. Sakarya Üniversitesi ICQH2016 Proceeding Book, 649-656.
• Uçkaç, A. (2003). Eğitimde Fırsat Eşitliği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• Westerlund, J. (2006). Testing For Panel Cointegration With Multiple Structural Breaks. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 68, 101-132.
• Wozniak G. (1987). Human Capital, Information, and the Early Adoption of New Technology. The Journal of Human Resource. 1(22), 101-112.
• Türk Dil Kurumu (2020). Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/