Z Kuşağının İş Motivasyonu ve Kariyer Algılarına Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 24, 287 - 312, 30.11.2021

Osman Çevik , Vural Deniz

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.878042

Cited By: 2

Öz

Farklı yaş gruplarının değer yargılarında, düşünce yapılarında, hayata bakışlarında ve yaşam tarzları arasında her zaman farklılıklar olmuştur. Bu farklılıklar zamanla daha dinamikleşmekte, gruplar arasındaki sapmalar büyümekte ve karakteristik özellikler daha belirgin hale gelmektedir. Teknolojideki gelişmeler bu değişim süreçlerini daha da hızlandırmakta ve etkilerini genişletmektedir. Bu nedenle kuşak konusu farklı disiplinlerde ele alınmakta ve yapılan araştırmalar artan oranda çoğalmaktadır. İşletme alanında da özellikle pazarlama ve insan kaynakları konusunda kuşakların incelenmesine önem verilmektedir. Z kuşağı bireylerin eğitim hayatını tamamlayarak iş hayatına dahil olmaya başlaması ve farklı özellikleriyle dikkat çekmesi nedeniyle kuşak çalışmalarının odağı haline gelmiştir. Bu kuşağın potansiyelini performansa çevirmek isteyen yöneticiler kuşak üyelerini daha iyi tanımak istemektedir. Buradan hareketle yapılan bu çalışmada, Z kuşağını temsil eden gençlerin iş yaşamıyla ilgili motivasyon ve kariyer algılarının demografik özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğini, motivasyon ve kariyer algıları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma Z kuşağına mensup kişilerden kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 395 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan anket yöntemi ile elde edilen veriler SPSS paket programı yardımı ile değerlendirilmiştir. Yapılan frekans-yüzde analizi, t testi, tek yönlü varyans analizi ve korelasyon analizi sonucunda, Z kuşağı bireylerin iş yaşamıyla ilgili motivasyonu ve kariyer algılarında demografik özelliklere göre istatistiksel fark olduğu ve motivasyon araçlarıyla kariyer algıları arasında anlamlı ilişki olduğu hipotezleri kısmen kabul edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Z Kuşağı, Motivasyon, İş Motivasyonu, Kariyer Algısı

Kaynakça

• Acılıoğlu, İ. (2015). İş’te Y Kuşağı. Ankara: Elma Yayın Evi.
• Akgül, A. ve Çevik, O. (2003).İstatistiksel Analiz Teknikleri. Ankara: Emek Ofset.
• Akman, Y. (2017). Öğretmenlerin Algılarına Göre İş Motivasyonu ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi,14-1(27), 55-67.
• Aksu, B. Ç. ve Doğan, A. (2020). Kuşaklar Açısından Motivasyon Araçlarının ve Kariyer Çapalarının Karşılaştırılması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 2040-2060.
• Altunok, D. (2019). X ve Y Kuşak Farklılıklarının İşe Bağlılık ve Motive Eden Faktörler Açısından İncelenmesi. Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(1), 1-21.
• Bayram, N., Gürsakal, S. ve Aytaç, S. (2012). Öğrencilerinin Kariyer Değerlerini Açıklamada Kişiliğin Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,12(2), 181-190.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi el Kitabı: İstatistik, araştırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem Yayınları.
• Çaycı, B. ve Karagülle A. E. (2014). X Kuşağından Z Kuşağına değişen Mahremiyet Algısı. International Trends and Issues in Communication and Media Conference, s. 190-196.
• Çetin, C. ve Karalar, S. (2016). X, Z ve Z Kuşağı Öğrencilerin Çok Yönlü ve Sınırsız Kariyer Algıları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
• Çevik, O. ve Kırmızı, C. (2020). Z Kuşağında Bilinçli Farkındalığın Öznel Mutluluğa Etkisi: Öz şefkatin Aracı Rolü. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 183-202.
• Dündar, S., Özutku, H., Taşpınar, F., (2007). İçsel ve Dışsal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 105-119.
• Ertürk, R. (2016). Öğretmenlerin İş Motivasyonları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi,2(3), 01-15.
• Gökdeniz, İ. ve Merdan, E. (2011). Kişilik ile Kariyer Seçimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 23-36.
• Göktaş, P.ve Değirmenci, B. (2018). Y Kuşağının Yaşam Tarzının Kariyer Değerleri Üzerindeki Rolü: Süleyman Demirel Üniversitesi Araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 525-566.
• Gündoğdu, P. (2019). Y Kuşağının İş Yaşamıyla İlgili Motivasyonu ve Kariyer Algısı Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaçetin, M. ve Akbaş, L. (2019). Yönetimin Yeni yüzü: Z Kuşağının Yönetim Tarzı Algısı Üzerine Bir Araştırma. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 239-255.
• Kızıldağ, D.(2019). Z Kuşağı Hangi Beklentilerle İş Yaşamına Giriyor? Seçme ve Yerleştirme Sürecine İlişkin Bir Değerlendirme. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 32-46.
• Kuron, L.K.J., Lyons, S.T., Schweitzer, L. Ve Ng, E.S.W. (2015). Millennials’ Work Values: Differences Across the School to Work Transition. Personnel Review, (44)6, 991-1009.
• Kuşluvan, Z. (1999). Örgütlerde Motivasyonun Önemi ve Kullanılan Motivasyon Araçları. Human Resources: İnsan Kaynakları ve Yönetim Dergisi, 3(3), 55-64.
• Mengi, Z. (2009). İş Başarısında Kuşak Farkı, www.kigem.com/content.asp?body.
• Nakip, M. (2013). Pazarlama Araştırmalarına Giriş (SPSS Uygulamalı). Seçkin Yayıncılık.
• Özdamar, K. (2001). SPSS ile Biyoistatistik. 2. Baskı, Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özkan, M. ve Solmaz, B. (2015). The Changing Face of the Employees- Generation Z and Their Perceptions of Work (a Study Applied to University Students).Procedia Economics and Finance, 26, 476–483.
• Özler, D. E., Mercan, N. ve Yeni, Z. (2016). Y Kuşağının Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Kariyer Uyum Yetenekleri Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Is, Guc: The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 18(4).
• Öztürk, U. C. (2017). Kariyerde Kuşak vs Toprak: Kariyer Algısında Doğulan Coğrafi Konum ve Kuşağın Etkisi. Siyaset Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(5), 155-165.
• Pekel, B., Kaya, T., Çalışkan, F., Doğan, M., Öner, S., Kaya, T., Özyıldız, Z. ve Erbay, E. (2020). Z Kuşağı Öğrencilerinin İş Hayatı Kişilik Özelliklerinin ve İş Beklentilerinin Belirlenmesi: Ankara Üniversitesi Örneği. Sağlık Hizmetlerinde Kuram ve Uygulama Dergisi, 1(1), 1-9.
• Ryan, R. M. ve Deci, E. L. (2000). Intrinsic and Extrinsicmotivations: Classic Definitions and Newdirections. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
• Saracel, N.,Taşseven, Ö. ve Kaynak, E. (2016). Türkiye’de Çalışan Y Kuşağında İş Tatmini-Motivasyon İlişkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 5(1), 50-79.
• Şencan, H. (2002). Bilimsel Yazım. İstanbul Üniversitesi İşletme Fak. Yayınları.
• Şimşek, G.(2019). Z Kuşağının Kişilik Özellikleri ve Kariyer Değerlerinin İncelenmesi (Beykent Üniversitesi Öğrencileri Örneği). (Yüksek Lisans Tezi).Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017). Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri. OPUS-Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E.(2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14-28.