Barter Sistemi: Türkçe Literatürde Yapılmış Çalışmalar Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 24, 313 - 336, 30.11.2021

Ömer Keskin , Yunus Emre Aytekin

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.975975

Öz

Barter sistemi, Türkçe literatürdeki çalışmaların özellikle bazılarında hem bütünüyle tutarsız bir terminoloji kullanılarak hem de kendine özgü bazı yönleriyle doğrudan bağdaştırılamayacak çıkarımlarda bulunularak açıklanmıştır. Bu çalışmanın amacı, barter sistemi ile ilgili yapılmış bazı çalışmalardaki açıklamaları inceleyerek, sistemle doğrudan bağdaştırılamayacak noktaları tespit edip bu noktaları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmek suretiyle teorik açıdan Türkçe literatüre katkı sağlamaktır. Bu bağlamda, çalışma kapsamında ilk önce barter sistemi, bütünüyle daha tutarlı olacağı düşünülen bir terminoloji kullanılarak açıklanmıştır. Daha sonra, barter sistemi ile ilgili yapılmış bazı çalışmalardaki açıklamalar incelenerek, sistemle doğrudan bağdaştırılamayacak noktalar tespit edilmeye çalışılmıştır. Son olarak, tespit edilen noktalar, bulgular başlığı altında kategorilere ayrılmış ve tek tek yorumlanmıştır. Çalışmanın sonucuna göre, incelemeye tabi tutulan açıklamalar, genel anlamda barter sisteminin kendine özgü hukuki mahiyeti ve kredilendirme ilkesiyle tam anlamıyla uyuşmamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Barter Sistemi, Barter İşlemi, Genel Üyelik Sözleşmesi, Barter Sözleşmesi

Kaynakça

• Arzova, B. (2000). Barter İşlemleri-İşleyişi, Hukuki Yönü ve Muhasebeleştirilmesi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Aşar, A. O. (2016). Türkiye’de Takas Sistemi ve Uygulamadaki Problemlerle İlgili Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Avery, R., Bezmez, S., Edmonds, A. G., & Yaylalı, M. (1996). İngilizce-Türkçe Redhouse sözlüğü (25th ed.). İstanbul: Redhouse Yayınevi.
• Bayrav, M. H. (2009). Alternatif Ticaret ve Finansman Tekniği Olarak Barter Sistemi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Belen, H. (2007). Barter Sistemi, Hukuki Yapısı ve İşleyişi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Boonstra, L., Klamer, A., Karioti, E., Do Carmo, A., & Geenen, S. (2013). Complementary Currency Systems Social and Economic Effects. Rotterdam.
• Camız, R. (2015). Milletlerarası Özel Hukukta Barter Sözleşmeleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dalgıç, N. (2011). Ulusal ve Uluslararası Finansman Aracı Olarak Barter ve Türkiye Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Haliç Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Demir, M., & Ürgüp, S. E. (2014). Barter Sisteminin İşletmelerin Finansal Başarıları Üzerine Etkisinin Oran Analiziyle İncelenmesi: Bist’te Uygulama. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 31-52.
• Dorcpalam, D. (2007). Yeni Bir Finansman Aracı Olarak Barter (Takas) Sistemi ve Muhasebeleştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkan, M. (2000a). Yeni Bir Finansman Aracı: Barter. Vergi Dünyası, (221), 92-103.
• Erkan, M. (2000b). Yeni Bir Finansman Aracı Olarak Barter’ın, Diğer Finansman Teknikleri ile Karşılaştırılması. Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 2(12), 1-8. http://www.erkymm.com/resimler/Bartern_Dier_Finansman_Teknikleri_le_KaAlaAtrlmas_ACTIVE_NISAN_MAYIS_2000.pdf, Erişim Tarihi: 19 Temmuz 2020.
• GLOBAL BARTER. (n.d.). Barter Nasıl İşler?. http://www.globaltakas.com/global-barter-nasil-isler, Erişim Tarihi: 31 Temmuz 2020.
• Güdelci, E. N. (2020). Bobi FRS Açısından Barter İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 61-72.
• Güler, E. (2004). Barter İşlemleri ve Türkiye’de Uygulamanın Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsoy, C. (1999). Barter El Kitabı-Dünyada ve Türkiye’de Barter (Takas) Ticareti. Bursa: Akmat Akıoğlu Matbaacılık.
• Hacıcaferoğlu, B. (2010). Barter (Takas) Sistemi ve Sporda Kullanılabilirliği: Spor Kulüp Yöneticilerinin Görüşleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• IRTA. (2020). The Barter and Trade Industry. https://www.irta.com/about/the-barter-and-trade-industry/, Erişim Tarihi: 18 Şubat 2020.
• Karyağdı, N. G. (2014). Tarım Alet ve Makine Üretimi Yapan İşletmelerin Ekonomik Yapısı, Muş İlinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 405-424.
• Keskin, A. D. (2004). Barter Sözleşmesi. Ankara: Yetkin Hukuk Yayınları.
• Kırlıoğlu, H., & Bağdat, A. (2016). Barter İşlemlerinin Gelişimi ve Günümüzdeki Yeri. Uluslararası Muhasebe ve Finans Araştırmaları Kongresi (ICAFR 16)-SPECİAL ISSUE, 643-653. Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Koç, E. (2008). Takas Büyümüş Barter Olmuş. Hukuk Gündemi Dergisi, (9), 30-35.
• Koçdoğan, A. (2008). Bir Finansman Tekniği Olarak Barter Sistemi ve İslam Hukukundaki Yeri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mert, H., & Dukan, O. (2017). Barter İşlemleri ve Uluslararası Muhasebe Standartlarına Göre Muhasebeleştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 1-21.
• Oduncuoğlu, F. (2007). Konaklama İşletmelerinde Barter Sistemi Uygulamasının Pazarlama Fonksiyonuna Etkisinin Analizi “Barter Sistemine Üye Olan Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öz, E., & Güler, A. (2011). Barter Sistemi ve Vergilendirme. In Vergi ve Vergi Politikası Üzerine İncelemeler. Bursa: Ekin Yayınevi.
• Öz, Y., & Dursun, A. (2005). Bir Finansman Aracı Olarak Barter ve Türkiye’deki İşletmelerde Finansman Amaçlı Kullanımı. Ekev Akademi Dergisi, 9(25), 307-320.
• Özeroğlu, A. İ. (2014). Barter’ın Türk Finans Sektöründeki Yeri ve Uygulanabilirliği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(13), 115-132.
• Özkan, A. (2002). Barter İşlemleri ve Muhasebe Uygulamaları. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (18), 63-86.
• Özkoçak, M. O. (2011). Barter Sisteminin Eskişehir’de Kullanılmamasının Nedenleri: Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Paya, M. M. (2013). Para Teorisi ve Para Politikası. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• REFERANS BARTER. (n.d.). Barter Nasıl İşler?. http://www.referansbarter.com.tr/barter-nasil-isler-2-4.aspx, Erişim Tarihi: 29 Temmuz 2020.
• Saka, N. (2017). Barter Sözleşmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sarak, G. (2019). Türk Finans Sektöründe Barter Sisteminin Uygulanabilirliği ve Vergisel Boyutu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sarı, M. (2014). Barter Şirketleri, Üyelik İlişkisi Sebebiyle, Üyelerinin Borçlarından Dolayı Haciz İhbarnameleriyle Sorumlu Tutulabilir Mi? Terazi Hukuk Dergisi, 9(100), 285-290.
• Serozan, R. (2012). Atipik Trampa Sözleşmeler. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 28(4), 5-26.
• Sürmen, Y., & Kaya, U. (2001). Barter ve Muhasebe İşlemleri. Vergi Dünyası, (239), 130-139.
• Şenol, A. (1999). Barter Sisteminin İşleyişi Uygulama ve Muhasebesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şimşek, M. S. (2004). Parasız Ticaret Barter. İstanbul: Kapital.
• Tekşen, Ö. (2006). Barter İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi ve Vergilendirilmesinin Yeni Finansal Tekniklerle Karşılaştırılarak İncelenmesi: Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toroslu, M. V. (2010). Barter İşlemleri ve Muhasebesi. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Tucker, I. B. (2010). Economics for Today (7th ed.). Ohio: South-Western Cengage Learning.
• Turay, F. (2018). Finansal Açıdan İslam Borçlar Hukuku. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tüm, K. (2008). Barter Sistemi ve Muhasebe Uygulamaları. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), 1-18.
• TÜRK BARTER. (n.d.). Dünya Barter Birliği (IRTA). http://www.turkbarter.com/page/irta, Erişim Tarihi: 08 Temmuz 2020.
• Türk Borçlar Kanunu. (2011). 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu. Resmi Gazete, 5(27836), 10757-10870.
• Türk Ticaret Kanunu. (2011). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu. Resmi Gazete, 50(27846), 10975-11310.
• Uyan, Ö. (2013). Alternatif Bir Ticaret Modeli ve Finansman Aracı Olarak Barter Sistemi ve Türkiye’deki Barter Uygulamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzun, F. (2010). Barter Sistemi ve Küçük ve Orta Boy İşletmelerde Uygulanabilirliği: Türkiye Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yalçınduran, T. (2004). Barter Sözleşmesi. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 22(4), 141-176.
• Yardımcıoğlu, M. (2006). Bir Finansal Tekniğin Muhasebe Disiplini Yönünden İrdelenmesi̇: Barter. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, (10), 115-127.
• Yılmaz, F. (2018). Barter Uygulamaları ve Muhasebeleşme Süreçleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yolaçan, N. (2010). Barter Sistemi ve Türkiye’de Hizmet Sektöründe Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.