BÜTÇE AÇIKLARI ENFLASYONİST ETKİYE SAHİP MİDİR? TÜRKİYE ÜZERİNE UZUN DÖNEMLİ ANALİZ

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 21, 03.04.2016

Erhan Oruç

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455743

Cited By: 3

Öz

Özellikle gelişmekte olan
ülkelerde enflasyon uzun süreden beri devam eden kronik bir sorundur. Maliye
politikası teorilerinde olduğu gibi uygulamalı çalışmalarda da bütçe
açıklarının enflasyon üzerindeki etkisini açıklamaya çalışan çok sayıda çalışma
olmasına rağmen halen bir konsensus sağlanamamıştır. Klasik ve monetarist
teoriler, maliye politikalarının dolayısıyla bütçe açıklarının etkisizliğinden
bahsederken Keynesyen iktisat, hoş olmayan monetarist aritmetiği ve fiyat
düzeyinin mali yaklaşımında ise bütçe açıklarının enflasyona etki edeceğini
ifade ederler. Bu çalışmada, Türkiye’de bütçe açığı ve enflasyon arasındaki
ilişkiyi 1950-2014 dönemini kapsayacak şekilde incelenmiştir. Serilerde birim
kök analizi için yaygın olarak kullanılan yaklaşım uygulanmıştır. Daha sonra
aralarındaki bütçe açığı ve enflasyon arasında uzun dönemli ilişkiyi belirten
eşbütünleşme için Philipis-Oualiris metodu kullanılmıştır. Son olarak dinamik
en küçük kareler yöntemiyle katsayı tahminleri yapılmıştır.  Enflasyon ve bütçe açığı verilerinin birim
kök içerdiği ve bu iki serinin eşbütünleşik olduğu bulunmuştur. Bütçe
açığındaki artış enflasyonu ciddi biçimde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

Bütçe Açığı, Enflasyon, Philipis-Oualiris Eşbütünleşme Testi, Dinamik En Küçük Kareler

Kaynakça

• Akçay, Osman Cevdet. Alper C Emre. Ozmucur Süleyman (1996). “Budget deficit, money supply and inflation: Evidence from low and high frequency data for Turkey” Bogazici University Research Papers 12. Altıntaş, Halil, Hakan Çetintaş, and Sami Taban (2008). “Türkiye’de Bütçe Açığı, Parasal Büyüme Ve Enflasyon Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1992–2006”. Anadolu University Journal of Social Sciences 8(2) :185-208 Balaban, Kamer Güneysu (2012). “Kurallı Maliye Politikası Ve Türkiye’de Kurallı Maliye Politikasını Uygulamasına İlişkin Model Önerisi”. TCMB Uzmanlık Tezi, Ankara, Mayıs Batavia, Bala, and Nicholas A. Lash (1983). “Self-perpetuating Inflation: The Case of Turkey”. Journal of economic development 8.2: 149- 66. Bayrak, Metin, and Kanca Osman Cenk (2013), “Türkiye'de Kamu Kesimi Açıklarının Nedenleri Ve Fiyatlar Genel Düzeyi Üzerindeki Etkileri”. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 48 Catao, Luis AV, and Marco E. Terrones (2003). “Fiscal deficits and inflation" Journal of Monetary Economics 52(3) : 529-554. Cochrane, John. H. (1998). “Long-Term Debt and Optimal Policy in the Fiscal Theory of Price Level”. NBER Working Paper, 6771. Cochrane, John. H. (2001). “Long-term Debt and Optimal Policy in the Fiscal Theory of the Price Level”. Econometrica 69(1): 69-116. Çetintas, Hakan (2005). “Türkiye’de Bütçe Açıkları Enflasyonun Nedeni midir?”. Iktisat Isletme ve Finans Dergisi 20/29:115-127. Darrat, Ali F. (1985). “Inflation and Federal Budget Deficits: Some Empirical Results”. Public Finance Review 3(2) :206-215. Darrat, Ali F. (2000) "Are budget deficits inflationary? A reconsideration of the evidence." Applied Economics Letters 7(10) : 633-636. Dickey, David A., and Wayne A. Fuller (1979). "Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root." Journal Of The American Statistical Association 74.366a: 427-431. Doğru, Bülent (2014). “Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Bütçe Açığı ve Enflasyon Arasında Nedensellik İlişkisi Var mıdır? 1978-2002 Dönemi Türkiye Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 9.1 Eğilmez, Mahfi. (2012), Türkiye’de Ekonomi Politikası Uygulamaları, Kendime Yazılar, http://www.mahfiegilmez.com /2012/05/ turkiyede-ekonomi-politikas-uygulamalar.html, Erişim: 9.12.2015 Enders, Walter. (2009), Applied Econometric Time Series, Canada: John Wiley and Sons Inc., 3 Edition Engle, Robert. F. ve Granger, Clive William John. (1987), “Cointegration and Error-Correction: Representation, Estimation and Testing”, Econometrica, 55, 251-76. Friedman, Milton. (1968), “The Role of Monetary Policy”, The American Economic Review, 58, 1-17. Friedman, Milton. Heller, Walter W., (1969), Has Fiscal Policy Benn Oversold?, Monetary vs. Fiscal Policy, W. W. Norton & Company Inc, New York, https://fraser.stlouisfed.org/docs /meltzer/monetary_fiscal_friedman_1969.pdf, erişim: 15.12.2015 Günaydın, İhsan. (2001), "Türkiye''de Kamu Kesimi Açıkları ve Enflasyon." İktisat İşletme ve Finans 16.181: 62-77. Günaydın, İhsan. (2004). "Bütçe açıkları enflasyonist midir? Türkiye üzerine bir inceleme." Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(1):158-181 Hamilton, James Douglas(1994). Time Series Analysis. Vol. 2. Princeton: Princeton University Press Honroyiannis, G. ve Papapetrou, E. (1997). “Are Budget Deficits Inflationary? A Cointegration Approach”. Applied Economics Letters 4(8), 493 - 496. Kesbiç, C. Yenal, Aldemir Ercan, ve Bakımlı Esat (2004). “Bütçe Açıkları ile Parasal Büyüme ve Enflasyon Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Bir Model Denemesi”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 11.2: 27- 40. Kibritçioğlu, Aykut (1988). Gelişmekte olan açık ekonomilerde para ve maliye politikalarının etkinliği sorunsalı ve Türkiye Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kliem, Martin, Alexander Kriwoluzky, and Samad Sarferaz (2015). “On The Low‐Frequency Relatıonshıp Between Publıc Defıcıts And Inflatıon”. Journal of Applied Econometrics, DOI: 10.1002 /jae.2427 Koru Tekin, Ayca, and Özmen Erdal (2003). “Budget deficits, money growth and inflation: the Turkish evidence” Applied Economics 35(5): 591-596. Leeper, Eric M., (1991), “Equilibria Under ‘Active’ and ‘Passive’ Monetary and Fiscal Policies”. Journal of Monetary Economics, Vol. 27, s. 129-147. Lozano, Ignacio (2008). “Budget deficit, money growth and inflation: evidence from the Colombian case”, Banco de la República Metin, Kıvılcım. (1998), “The relationship between inflation and the budget deficit in Turkey”. Journal of Business & Economic Statistics 16(4) : 412-422. Miller, Preston J. (1983). “Higher deficit policies lead to higher inflation." Quarterly Review Win Nelson, Charles .R ve Plosser Charles I., (1982) “Trends and random walks in macroeconomic time series:some evidence and implications”. Journal of Monetary Economics 10: 139-162. Neyaptı, Bilin. (2003), “Budget Deficits and Inflation: The Roles of Central Bank Independence and Financial Market Development”, Contemporary Economic Policy, 21(4) :458-475. Newey, Whitney K; West, Kenneth D (1987). “A Simple, Positive Semi- definite, Heteroskedasticity and Autocorrelation Consistent Covariance Matrix”. Econometrica 55(3): 703–708 Oktayer, Asuman (2010). “Türkiye’de Bütçe Açığı, Para Arzı ve Enflasyon İlişkisi”. Maliye Dergisi 158: 431-447. Oktayer Asuman (2013). “Fiyat Düzeyi Mali Teorisinin Türkiye Açısından Geçerliliği: Ampirik Bir Analiz”. İktisat Mecmuası, 2013/1: 51-79 Papi, Laura, and Cheng Hoon Lim (1997) “An econometric analysis of the determinants of inflation in Turkey”. IMF Working Paper 97/170: 1-33. Phillips, Peter CB, and Sam Ouliaris. (1990)“Asymptotic properties of residual based tests for cointegration”. Econometrica: Journal of the Econometric Society: 165-193. Sargent, Thomas J.. ve Wallace, Neil. (1981). “Some Unpleasant Monetarist Arithmetic”. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review, Fall, 1-17. Sill, Keith (2015). “Do budget deficits cause inflation”, Business Review Q3:26-33 Sims, Chirstoper. A. (1994). “A Simple Model for the Study of the Determination of the Price Level and the Interaction of Monetary and Fiscal Policy”. Economic Theory, 4(63): 381-399. Sims, Chirstoper A. (1997). “Fiscal Foundations of Price Stability on Open Economies”, NBER Working Paper 5684. http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=75357 (erişim tarihi: 12.11.2014) Songur, Mehmet. (2015). “Ricardocu Maliye Politikası ve Fiyat Düzeyinin Mali Teorisi: Türkiye Örneği (1975-2014)”. EY International Congress on Economics II (EYC2015), November 5-6, 2015, Ankara, Turkey. No. 63. Ekonomik Yaklasim Association Sowa, Nii Kwaku. (1994). “Fiscal deficits, output growth and inflation targets in Ghana”. World Development 22(8): 1105-1117. Stock, James H., and Mark W. Watson. (1993) “A simple estimator of cointegrating vectors in higher order integrated systems”. Econometrica: Journal of the Econometric Society : 783-820. Takım, Abdullah (2011). “Türkiye’de 1960-1980 Yılları Arasında Uygulanan Kalkınma Planlarında Maliye Politikaları”. Maliye Dergisi 160:154-176 Woodford, Michael (1995, December). "Price-level determinacy without control of a monetary aggregate", In Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, 43, pp. 1-46 North-Holland. Woodford, Michael (1994). Monetary Policy and Price Level Determinancy in a Cash-in-Advance Economy. Economic Theory, (4), 345 –380. Woodford, Michael (Haziran 1998). Public Debt and the Price Level. Erişim: 29 Kasım 2005, Columbia University, http://www.columbia.edu/%7Emw2230/BOE.pdf Zivot, Eric, and Jiahui Wang (2006), Modeling financial time series with S-Plus®. Vol. 191. Springer Science & Business Media