TÜRKİYE’DE BANKA KREDİ KANALININ İŞLEYİŞİNİ 2001 KRİZİ SONRASINDA YENİDEN DEĞERLENDİRME: AMPİRİK ANALİZ

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 1, 97 - 123, 03.04.2016

A. Öznur Ümit

https://doi.org/10.11616/basbed.vi.455779

Cited By: 4

Öz

1980’li yıllardan itibaren
birçok dünya ekonomisinin finansal serbestleşme sürecine yönelmiş olması
finansal piyasalarda gelişme yaşanmasına neden olmuştur. Finansal piyasalardaki
gelişme, parasal aktarım kanallarından biri olan banka kredi kanalının önemini
arttırmıştır. Banka kredi kanalının etkin bir şekilde işleyişi, banka ve
firmalar açısından banka kredileri ve menkul kıymetlerin tam ikame olmaması ve
firmaların dış finansman kaynağı olarak bankalara bağımlı olmasına bağlıdır. Bu
çalışmada, Türkiye’de banka kredi kanalının işleyişi 2001 kriz sonrası dönemi
için analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, 2003:01- 2015:10 dönemi
kapsamında aylık veriler yardımıyla tek yapısal kırılmaya izin veren
ZivotAndrews birim kök testi ve vektör otoregresyon (VAR) yöntemi
kullanılmıştır. Ampirik bulgular; para politikası şokuna, ilk üç ayda banka
mevduatlarının, banka kredilerinin, banka menkul kıymetlerinin ve sanayi
üretiminin azalarak bir tepki verdiğini göstermiştir. Bu bulgulara göre, para
politikası şoku sonrasında bankaların kredilerindeki azalmayı menkul
kıymetlerin satışıyla telafi ettiği ve dolayısıyla da banka kredi kanalının
kısmen çalıştığı söylenebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Parasal Aktarım Mekanizması, Kredi Kanalı, Banka Kredi Kanalı, VAR Modeli

Kaynakça

• Adanur Aklan, Nejla. ve Nargeleçekenler, Mehmet (2008). “Para Politikalarının Banka Kredi Kanalı Üzerindeki Etkileri”. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (39): 109-132. Altunbaş, Yener vd. (2002). “Evidence on the Bank Lending Channel in Europe”. Journal of Banking & Finance, 26(11): 2093–2110. Baccetta, Philippe ve Ballabriga, Fernando (2000). “The Impact of Monetary Policy and Banks' Balance Sheets: Some International Evidence”. Applied Financial Economics, 10(1): 15-26. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) (2010). “Bankacılıkta Yapısal Gelişmeler”. (10), Aralık 2010: 1-173. Bernanke, Ben S. ve Blinder, Alan S. (1988). “Credit, Money, and Aggregate Demand”. The American Economic Review, 78(2): 435- 439. Bernanke, Ben S. ve Blinder, Alan S. (1992). “The Federal Funds Rate and the Channels of Monetary Transmission”. The American Economic Review, 82(4): 901-921. Bernanke, Ben S ve Gertler, Mark (1995). “Inside The Black Box: The Credit Channel of Monetary Policy Transmission”. Journal of Economic Perspectives, 9(4): 34-40. Bozkurt, Hilal (2007). Zaman Serileri Analizi. Bursa: Ekin Yayınevi. Brissimis, Sophocles N. ve Delis, Manthos D. (2009). “Identification of a Loan Supply Function: A Cross-Country Test for The Existence of a Bank Lending Channel”. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 19(2): 321–335. Cengiz, Vedat ve Duman, Mehmet (2008). “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının Önemi Üzerine Etki Tepki Fonksiyonlarına Dayalı Bir Değerlendirme (1990-2006)”. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 26(2): 81-104. Cetorelli, Nicola ve Goldberg, Linda S. (2008). “Banking Globalization, Monetary Transmission, and the Lending Channel”. NBER Workıng Paper Series, (14101):1-39 (http://www.nber.org/papers/w14101, 10 Aralık 2015’de erişildi). Chrystal, Alec ve Mizen, Paul (2002). “Modelling Credit in the Transmission Mechanism of the United Kingdom”. Journal of Banking & Finance, 26(11): 2131–2154. Ciccarelli, Matteo vd. (2014). “Trusting the Bankers: A New Look at the Credit Channel of Monetary Policy”. Review of Economic Dynamics, 18(4): 979-1002. Coşkun, Necat. M. Vd. (2012). Türkiye’de Bankacılık Sektörü Piyasa Yapısı, Firma Davranışları ve Rekabet Analizi, Türkiye Bankalar Birliği: İstanbul. Çavuşoğlu, A. Tarkan (2002). “Credit Transmission Mechanism in Turkey: An Empirical Investigation”. ERC Working Papers in Economics: 1-30, (http://www.erc.metu.edu.tr/menu/series02/ 0203.pdf, 10 Aralık 2015’de erişildi). Çolak, Ömer Faruk (2001). “Finansal Kriz ve Bankacılık Sektöründe Yeniden Yapılandırma Programı Üzerine Bir Eleştiri”. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2): 15-30. De Bondt, J. Gabe (1999). “Banks and Monetary Transmission in Europe: Emprical Evidence”. BNL Quarterly Review, 52(209): 149-168. De Mello, Luiz de ve Pisu, Mauro (2010). “The Bank Lending Channel of Monetary Transmission in Brazil: A VECM Approach”. The Quarterly Review of Economics and Finance, 50(1): 50–60. Dickey, A. David ve Fuller, Wayne A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root” , Journal of the American Statistical Association, 74 (366): 427-431. Dickey, A. David ve Fuller, Wayne A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Econometrica, 49(1): 1057-1072. Enders, Walter (2004). Applied Econometric Time Series. 2nd edition, Hoobeken,N.J.:J.Wiley. Erdoğan, Seyfettin ve Beşballı, Sinem Gözde (2009). “Türkiye’de Banka Kredileri Kanalının İşleyişi Üzerine Ampirik Bir Analiz”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1): 28-41. Garretsen, Harry ve Swank, Job (1998). “The Transmission of Interest Rate Changes and the Role of Bank Balance Sheets: A VAR- Analysis for the Netherlands”. Journal of Macroeconomics, 20(2): 325-339. Granger, Clive W.J. (1969). “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-spectral Methods”, Econometrica, 37(3): 424-438. Granger, Clive W.J. ve Newbold, Paul (1974). “Spurious Regressions in Econometrics”. Journal of Econometrics, 2 (2): 111-120. Gündüz, Lokman (2001). “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması ve Banka Kredi Kanalı”. İMKB Dergisi, 5(18), 13-30. Holtemöller, Oliver (2002). “Further VAR Evidence for the Effectiveness of a Credit Channel in Germany”. 1-22, (http://econstor.eu/bitstream/10419/65303/1/727044036.pdf, Aralık 2015’de erişildi). Hülsewig, Oliver vd. (2006). “Bank Loan Supply and Monetary Policy Transmission in Germany: An Assessment Based on Matching Impulse Responses”. Journal of Banking & Finance, 30(10): 2893– 2910. Jacobs, David. ve Rayner, Vanessa (2012). “The Role of Credit Supply in the Australian Economy”. Reserve Bank of Australia Research Discussion Paper, (2): 1-51,
• Kashyap, Anıl K. vd. (1993). “Monetary Policy and Credit Conditions: Evidence from the Composition of External Finance”. American Economic Review, 83(1): 78-98. Kashyap, Anıl K. vd (1996). “Monetary Policy and Credit Conditions: Evidence from the Composition of External Finance: Reply”. American Economic Association, 86(1): 310-314. Kashyap, Anıl K. ve Stein, Jeremy C. (2000). “What Do a Million Observation on Banks Say About the Transmission of Monetary Policy”. The American Economic Association, 90(3): 407-428. Kishan, Ruby P. ve Opiela, Timothy P. (2000).” Bank Size, Bank Capital, and the Bank Lending Channel”. Journal of Money, Credit and Banking, 32(1): 121-141. Liu, Luke (2011). “Monetary Policy, Bank Size and Bank Lending: Evidence from Australia”. Munich Personal RePEc Archive 35033:1-19, (http://mpra.ub.uni-muenchen.de/35033, 10 Ocak 2016’da erişildi). Lopez-Iturriaga, Felix J. (2000). “More on the Credit Channel of Monetary Policy Transmission: An International Comparison”. Applied Financial Economics, 10(4): 423-434. Matousek, Roman ve Sarantis, Nicholas (2009). “The Bank Lending Channel and Monetary Transmission in Central and Eastern European Countries.” Journal of Comparative Economics, 37(2): 321-334. Meltzer, Allan H. (1995). “Monetary, Credit and (Other) Transmissin Process: A Monetarist Perspective”. Journal of Economic Perspectives, 9(4): 49-72. Mishkin, Frederic S. (1994). “Symposium on the Monetary Transmission Mechanism”. Journal of Economic Perspectives, 9(4): 3-10. Montes, Gabriel Caldas ve Machado, Caroline Cabral (2013). “Credibility and the Credit Channel Transmission of Monetary Policy Theoretical Model and Econometric Analysis for Brazil”. Journal of Economic Studies, 40(1): 469-492. Oliner, Stephen D. ve Rudebush, Glenn D. (1995). “Is There a Bank Lending Channel for Monetary Policy?”. Economic Review, Federal Reserve Bank of San Francisco (2): 1-19. Oliner, Stephen D. ve Rudebush, Glenn D. (1996). “Monetary Policy and Credit Conditions: Evidence from the Composition of External Finance: Comment”. American Economic Association, 86(1): 300- 309.
• Olivero, María Pía vd. (2011). “Consolidation in Banking and the Lending Channel of Monetary Transmission: Evidence from Asia and Latin America”. Journal of International Money and Finance, 30(6): 1034–1054. Örnek, İbrahim. (2009). “Türkiye’de Parasal Aktarım Mekanizması Kanallarının İşleyişi”. Maliye Dergisi, (156): 104-125. Özşuca, Ekin Ayse ve Akbostancı, Elif. (2012),” An Empirical Analysis of the Bank Lending Channel in Turkey”. ERC Working Papers in Economics: 1-34, (http://www.erc.metu.edu.tr/menu/series12/ 1205.pdf, 8 Aralık 2015’de erişildi). Öztürkler, Harun ve Çermikli, Affan Hakan (2007). “Türkiye’de Bir Parasal Aktarım Kanalı Olarak Banka Kredileri”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(514): 57-68. Peker, Osman ve Canbazoğlu, Birgül (2011). “Türkiye’de Banka Kredi Kanalının İşleyişi: Ampirik Bir Analiz”. Yönetim ve Ekonomi, 18(2).127-143. Philips, Peter C.B. ve Perron, Pierre (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regressions”. Biometrica, 75 (2): 345-346. Pesaran, M. Hashem ve Shin, Yongcheol. (1998). “Generalised Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models”. Economics Letters, 58(1), 17-29. Ramey, Valerie A. (1993). “How Important is the Credit Channel in the Transmission of Monetary Policy?”. NBER Working Paper, (4285): 1-42, (http://www.nber.org/papers/w4285.pdf, 8 Ocak 2016’da erişildi). Romer, Christina D. ve Romer, David (1990). “New Evidence on the Monetary Transmission on Mechanism”. Brookings Papers on Economic Activity, (1): 149-213. Sims, Christopher (1980). “Macroeconomics and Reality”. Econometrica, 48 (1): 1-48. Smets, Frank Rafael ve Wouters, Raf (1999). “The Exchange Rate and the Monetary Transmission Mechanism in Germany”. De Economist, 147(4): 489-521. Suzuki, Tomaya (2004). “Is the Lending Channel of Monetary Policy Dominant in Australia?”. The Economıc Record, 80(249): 145–156. Şengönül, Ahmet ve Thorbecke, Willem (2005). “The Effect of Monetary Policy on Bank Lending in Turkey”. Applied Financial Economics, 15(13): 931-934. Taş, Seyhan (2012). “Banka Kredi kanalı ve Türkiye Uygulaması”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1): 53- 74. Türkiye Bankalar Birliği (TBB), (2001). “Son Dönemde Bankacılık Alanında Gerçekleştirilen Yasal ve Düzenleyici Değişiklikler : 1999-2001”, Aralık 2001: 1-20. TCMB. (2011; 2012; 2013; 2014). “Yıllık Rapor”, (http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TCMB+TR/TCMB+TR /Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Yillik+Rapor, 20 Eylül 2015’de erişildi). Zivot, Eric ve Andrews, Donal W.K. (1992). “Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shock and the Unit-Root Hypothesis”. Journal of Business Economic Statistics, 10 (3): 251-270.