TÜRKİYE’NİN İTHALAT TALEP FONKSİYONUNUN YAPISAL KIRILMALI EŞBÜTÜNLEŞME ANALİZİ İLE TAHMİNİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 4, 67 - 84, 31.12.2018

Naib Alakbarov , Merhmet Hilmi Özkaya Murat Gündüz , Mahmut Ünsal Şaşmaz

https://doi.org/10.11616/asbed.v18i41997.505850

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı
2001-2015 dönemine ilişkin Türkiye’nin ithalat talep fonksiyonunu yapısal
kırılmalı eşbütünleşme analizi ile tahmin etmek ve tahmin sonuçlarına bağlı
olarak politika önermektir. Bu kapsamda Maki (2012) eşbütünleşme testi yöntemi
kullanılmış ve çoklu yapısal kırılmalı eşbütünleşme ilişkisinin geçerli olduğu
görülmüştür. Türkiye’nin ithalat talebinde özellikle 2006 yılı ikinci çeyreği,
2008 yılı ikinci çeyreği, 2011yılı ikinci çeyreği ve 2014 yılı ikinci
çeyreğinde yapısal kırılma yaşandığı görülmektedir. Bunun yanında, OLS, FMOLS,
DOLS ve CCR yöntemleri kullanılarak hata düzeltme mekanizması ile hem uzun
dönem hem de kısa dönem ithalat gelir ve fiyat esneklikleri tahmin edilmiştir.
Araştırmanın bulguları Türkiye’nin ithalat talebinin gelir esnekliğinin fiyat
esnekliğinden daha yüksek olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra Türkiye’nin
ithalat talebinin 2008 küresel krizinden sonra çok sayıda yapısal kırılma
yaşadığı görülmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Türkiye’nin ithalat
talebinin gelir değişmelerinden daha fazla etkilendiği sonucuna ulaşmak
mümkündür.

Anahtar Kelimeler

İthalat Talep Fonksiyonu, İthalat Talebinin Gelir Esnekliği, İthalat Talebinin Fiyat Esnekliği

Kaynakça

• Adam A., Katsimi M. And Moutos T. (2008). “Inequalıty And The Import Demand Function”. CESIFO Working Paper No. 2196 Category 6: Monetary Policy And International Finance.
• Adıgüzel U., Bayat T. Ve Kayhan S. (2012). “Finansal Sistemin İthalat Talebi Üzerindeki Uzun Dönem Etkisi: Türkiye Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (2), s:173- 188.
• Akbaş Y. E. ve Şentürk M. (2013). “Türkiye'nin İthalat ve İhracat Bağımlılığı: Seçilmiş Ülke Örnekleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama”, Ege Akademik Bakış, 13(2), 195.
• Aktaş C. (2000). “5 Nisan 1994 Ekonomik İstikrar Programı Öncesi ve Sonrası İthalat Fonksiyonu Katsayılarının Değişip Değişmediğinin Belirlenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C 5, S 2, s: 13-20.
• Arize A. and Afifi R. (1987). “An Econometric Examination of Import Demand Function in Thirty Developing Countries”, Journal of Post Keynesian Economics, Summer Vol IX, No. 4., p:604-616.
• Arize A. C. and Nippani S. (2010). “Import Demand Behavior in Africa: Some New Evidence”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 50, p:254–263.
• Başkol, M.O. (2016). “Türkiye İhracatının İthalata Bağımlılığının Dahilde İşleme Rejimi Açısından Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 12, Yıl 12, Sayı 2, 1-18.
• Bayraktutan Y. ve Bıdırdı H. (2010). “Türkiye İthalatının Temel Belirleyicileri (1989-2004)”, Ege Akademik Bakış, 10(1), s:351-369.
• Bayramoglu A. T. and Sukruoglu D. (2016). “Non-Energy Import Demand Function In Turkey: New Evidence”, Asian Economic and Financial Review, 6(12), p:750-761.
• Chen S-W. (2008). “Long-Run Aggregate Import Demand Function in Taiwan: An ARDL Bounds Testing Approach”, Applied Economics Letters, 15, p:731–735.
• Çil Yavuz N. (2006). “Türkiye’de Turizm Gelirlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisinin Testi: Yapısal Kırılma ve Nedensellik Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (2), 162-171.
• Durmaz N. and Lee J. (2015). “An Empirical Analysis Of Import Demand Function For Turkey: An Ardl Bounds Testing Approach”, The Journal of Developing Areas, Volume 49, No 4, p: 215-226.
• Durmuşkaya, S. ve Mayıl G. (2014). “Yabancı Payları ve Getiri Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Vadeli İşlem Piyasaları Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 151-162.
• Engle R. F. And Granger, C. W. (1987). “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”. Econometrica: journal of the Econometric Society, p: 251-276.
• Goldstein, M. and M.S. Khan (1985), “Income and Price Effects in Foreign Trade”, R.W. Jones and P.B. Kenen (ed.) Handbook of International Economics (Vol. II), New York: Elsevier Science Publications, 1041-1105.
• Göçer İ. ve Peker O. (2014). “Yabancı Doğrudan Yatırımların İstihdam Üzerindeki Etkisi: Türkiye, Çin ve Hindistan Örneğinde Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:21 Sayı:1.
• Hickling, R. (2006). “Electricity Consumption in the New South Wales: An Application of Cointegration Techniques to Energy Modelling and Forecasting”. Transgrid Economics Information Paper. Sydney.
• Houthakker, H.S. and S.P. Magee (1969), “Income and Price Elasticities in World Trade”. Review of Economics and Statistics, 41: 111-25. http://fapstat.fao.org/site/416/desktopdefault.aspxPageID=416 .
• Hye Q. M. A. and Mashkoor M. (2010). “Import Demand Function For Bangladesh: A Rolling Window Analysis”, African Journal of Business Management, 4(10), p: 2150-2156.
• İnançlı S. ve Konak A. (2011). “Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2). s: 343-362.
• Koçak F. İ. ve Özmen M. (2012). “Türkiye’nin Fasıllara Göre İthalat Talep Fonksiyonunun Ekonometrik Tahmini”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:16, Sayı:2, s: 95-110.
• Kutlar A. ve Şimşek M. (2003). “Türkiye’de İthalat Talebinin Koentegrasyon Analizi: 1987(I)-2000(IV)”, D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, Cilt:18 Sayı:2, s:65- 82.
• Küçükaksoy I., Çifçi I. ve Özbek R. I. (2015). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi: Türkiye Uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 691-720.
• Matsubayashi Y. and Hamori S. (2003). “Some International Evidence On The Stability Of Aggregate Import Demand Function”, Applied Economics, 35, p:1497–1504.
• Omotor D. (2010). An aggregate import demand function for Nigeria. https://www.researchgate.net/publication/246044661_An_aggregate_import_demand_function_for_Nigeria [22.09.2017].
• Özağ, F., Atan, M. ve Kaya S. (2003). “Dış Ticaret Rejimindeki Değişimlerin İthalatın Fiyat ve Gelir Üzerine Etkisi”, G. Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 3, 29-43.
• Tang T. C. (2008). “Aggregate Import Demand Function for Japan: A Cointegration Re-investigation”, Global Economic Review, Vol. 37, No. 3, p:363-377.
• Yavuz N. Ç. ve Güriş B. (2006). “An Aggregate Import Demand Function For Turkey: The Bounds Testing Approach”, METU Studies in Development, 33 (December), p:311-325.
• Yılancı V. (2009). “Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10 (2), 324-335.