ÖRGÜT KÜLTÜRÜ VE ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME İLİŞKİSİNDE X VE Y KUŞAĞI İŞGÖREN ÖZELLİKLERİNİN ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 26, 30.09.2020

Aygün Kam Oya Seymen

Öz

Günümüzde iş dünyasındaki çalışan profili giderek çeşitlik kazanmaktadır. Çalışan profilinin çeşitlik kazanmasıyla birlikte çalışma hayatına farkı kuşak üyelerinin dahil olduğu görülmektedir. Farklı kuşak üyelerinin çalışma hayatına dahil olması örgütlere karşı farklı bakış açılarının ve beklentilerin ortaya çıkacağı anlamına gelir. Bu çalışma, örgüt kültürü ve örgütsel özdeşleşme ilişkisi ve bu değişkenlerin X ve Y kuşağı işgören özelliklerine göre değişip değişmediğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada veriler üç bölümden oluşan bir soru formu kullanılarak toplanmıştır. Araştırma örneklemi, İstanbul ilinde Anadolu yakasında özel sektörde faaliyet gösteren hizmet, satış ve pazarlama sektörü işletmelerinde görevli 235 beyaz yaka çalışanından oluşmaktadır. Örneklem, zaman ve maddi kısıtlılıklar sebebiyle İstanbul Anadolu yakasındaki bütün evrene ulaşılamaması nedeniyle basit tesadüfî örneklem seçimi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Araştırma bulguları, örgüt kültürü ve örgütsel özdeşleşme arasında kısmen anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Öte yandan, X ve Y kuşağı işgörenlerinin örgüt kültürü algılamaları ve örgütsel özdeşleşme düzeylerine ilişkin olarak istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, alanyazında yer alan ve kuramsal olarak desteklenen, farklı kuşak üyelerinin farklı özellik ve beklentilere sahip olacağı görüşünün tam karşıtı bir sonuç elde etmesi nedeniyle önemlidir. Bu çalışma örgütlerdeki uygulamalar için de önem taşımaktadır çünkü örgütlerde çalışan X ve Y kuşağının özelliklerinin belirlenerek, örgütlerin uygulamalarının bu doğrultuda oluşturulmasıyla çalışanların örgütsel özdeşleşme düzeylerinin olumlu yönde artması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt kültürü, Örgütsel özdeşleşme, X kuşağı, Y kuşağı

Kaynakça

• Acuner, Ş. A. (2010). Örgüt Kültürünü Oluşturan Unsurların Çalışanlar Üzerindeki Motivasyonel Etkileri. Milli Prodüktivite Merkezi.
• Akıncı Vural, Z. B. (2003). Kurum kültürü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Altuntuğ, N. (2012). Kuşaktan Kuşağa Tüketim Olgusu ve Geleceğin Tüketici Profili. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1).
• Alvesson, M. (2012). Understanding Organizational Culture. Sage.
• Ashforth, B. E. and Mael, F. (1989). Social Identity Theory and The Organization. Academy of Management Review, 14(1), 20-39.
• Aydıntan, B. (2005). Çokuluslu İşletmelerde Kültürel Çeşitlilik ve Etkileri. Küreselleşme ve Çokuluslu İşletmecilik, 153-178.
• Baran, M. (2014). Y Kuşağının Zorunlu Askerlik Hizmetinden Beklentilerinin Analizi. Harp Akademileri Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Savunma Kaynakları Yönetimi Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Baumgartner, R. J. and Zielowski, C. (2007). Analyzing Zero Emission Strategies Regarding Impact on Organizational Culture and Contribution to Sustainable Development. Journal of Cleaner Production, 15(13-14), 1321-1327.
• Bayrakçı, M. (2007). Sosyal öğrenme kuramı ve eğitimde uygulanması. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(10).
• Bolat, O. İ. (2011). Öz yeterlilik ve Tükenmişlik İlişkisi: Lider-Üye Etkileşiminin Aracılık Etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 255-266.
• Cameron, K. S. and Quinn, R. E. (2006). Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based on The Cmpeting Values Framework. John Wiley & Sons.
• Ceylan, A. (2014). X ve Y Kuşağı Öğretmenlerinin İdeal Liderlik Algıları: Fatih İlçesi İlköğretim Okullarında Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Chreim, S. (2002). Influencing Organizational Identification During Major Change: A Communication-Based Perspective. Human Relations, 55(9), 1117-1137.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde öğrencilere kazandırılması gereken sosyal beceriler. Bilig, (37), 155-174.
• Daloğlu, E. S. (2013). Çalışma Algısı Üzerine Kuşaklararası Bir Analiz. Yaşar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans, İzmir.
• Delahoyde, T. (2009). Generational Differences of Baccalaureate Nursing Students' Preferred Teaching Methods and Faculty Use of Teaching Methods. College of Saint Mary.
• Doğan, B. (2007). Örgüt Kültürü. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Edwards, M. R. (2005). Organizational Identification: A Conceptual and Operational Review. International journal of Management Reviews, 7(4), 207-230.
• Gautam, T., Van Dick, R. and Wagner, U. (2004). Organizational Identification and Organizational Commitment: Distinct Aspects of Two Related Concepts. Asian Journal of Social Psychology, 7(3), 301-315.
• Ge, J., Su, X. and Zhou, Y. (2010). Organizational Socialization, Organizational Identification and Organizational Citizenship Behavior: An Empirical Research of Chinese High-Tech Manufacturing Enterprises. Nankai Business Review International, 1(2), 166-179.
• Giancola, F. (2006). The Generation Gap: More Myth Than Reality. Human Resource Planning, 29(4), 32-38.
• Güler, S. B. (2005). Örgüt Kültürü İçinde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadınların İşyerinde Karşılaştıkları Mesleki Baskılar: Trakya Bölgesi İmalat Sektöründe Kadın Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gürbüz, S. (2015). Kuşak Farklılıkları: Mit Mi, Gerçek Mi. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57.
• İlhan, M. ve Çetin, B. (2014). LISREL ve AMOS Programları Kullanılarak Gerçekleştirilen Yapısal Eşitlik Modeli (yem) Analizlerine İlişkin Sonuçların Karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5(2), 26-42.
• İscan, Ö. F. (2006). Dönüştürücü/Etkileşimci Liderlik Algısı ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde Bireysel Farklılıkların Rolü. Akdeniz University Faculty of Economics & Administrative Sciences Faculty Journal/Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11).
• Jurkiewicz, C. L. and Brown, R. G. (1998). Generational Comparisons of Public Employee Motivation. Review of Public Personnel Administration, 18(4), 18-37.
• Kam, A. (2019). Örgüt kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisinde X ve Y Kuşağı İşgören Özelliklerinin Etkisi (Master's thesis, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Kandır, A. ve ALPAN, U. Y. (2008). Okul Öncesi Dönemde Sosyal-Duygusal Gelişime Anne-Baba Davranışlarının Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14(14), 33-38.
• Karabey, C. N. ve İşcan, Ö. F. (2007). Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel İmaj ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı İlişkisi: Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2).
• Korkmaz, O., Aydemir, S. ve Uysal, H. T. (2017). Örgütsel Özdeşleşme Üzerinde Örgüte Hâkim Kurum Kültürünün Etkisi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6 – 12.
• Köse, C. G. (2009). Örgütsel Özdeşleşmenin Çalışanların Sürekli İyileştirme Çabalarına Katkısı: Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kuru, İ. (2014). Y Kuşağı ve İş Yaşam Dengesi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Lamm, E. and Meeks, M. D. (2009). Workplace Fun: The Moderating Effects of Generational Differences. Employee Relations, 31(6), 613-631.
• Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K. and Johnson, J. R. (2000). Reconsidering The Organizational Identification Questionnaire. Management Communication Quarterly, 13(4), 626-658.
• Morris, A. S., Silk, J. S., Steinberg, L., Myers, S. S. and Robinson, L. R. (2007). The Role of The Family Context in The Development of Emotion Regulation. Social Development, 16(2), 361-388.
• Mücevher, M. H. (2015). X ve Y Kuşağının Birbirlerine Karşı Özellik ve Etkileşim Algıları: SDÜ Örneği (Doctoral Dissertation), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Oblinger, D., Oblinger, J. L. and Lippincott, J. K. (2005). Educating The Net Generation. Boulder, Colo.: Educause, c2005. 1 v.(Various Pagings): Illustrations.
• Özgözgü, S. (2017). Kurumsal İmaj, Örgüt Kültürü ve Örgütsel Özdeşleşme İlişkisi. Kastamonu Education Journal, 25(2).
• Riketta, M. (2005). Organizational Identification: A Meta-Analysis. Journal of Vocational Behavior, 66(2), 358-384.
• Schein, E. H. (1984). Coming to A New Awareness of Organizational Culture. Sloan Management Review, 25(2), 3-16.
• Schrodt, P. (2002). The relationship between organizational identification and organizational culture: Employee perceptions of culture and identification in a retail sales organization. Communication studies, 53(2), 189-202.
• Schwarz, T. (2008). Brace Yourself Here Comes Generation Y. Critical Care Nurse, 28(5), 80-85.
• Scott - Findlay, S. and Estabrooks, C. A. (2006). Mapping the Organizational Culture Research in Nursing: A Literature Review. Journal of Advanced Nursing, 56(5), 498- 513.
• Seymen, O. A. (2008). Örgütsel Bağlılığı Etkileyen Örgüt Kültürü Tipleri Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Detay Yayıncılık, 135.
• Şişman, M. (2011). Örgütler ve Kültürler: Örgüt Kültürü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Taşkın, A. G. N. (2011). Çocukların Gelişiminde Katkıları Unutulanlar: Babalar. Eğitime Bakış, 7.
• Washburn, E. R. (2000). Are You Ready for Generation X?(Changing World View). Physician Executive, 26(1), 51-58.
• Yüksekbilgili, Z. (2013). Türk Tipi Y Kuşağı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 45(45).