ÖĞRENCİ VE VELİLERİN ÖĞRETMEN KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2020, , 805 - 825, 31.12.2020

Muharrem Gencer

https://doi.org/10.31795/baunsobed.742089

Cited By: 9

Öz

Bu araştırmada, öğrenci ve velilerin, öğretmen kavramı ile ilgili algılarını metaforlar aracılığıyla ortaya koymak amaçlanmıştır. Nitel olarak tasarlanan araştırmada, fenomenolojik desen kullanılmıştır. Çalışma grubu, kolay ulaşılabilir durum örnekleme tekniği ile belirlenen 252 öğrenci ve 90 veliden oluşmaktadır. Katılımcıların oluşturdukları metaforlar içerik analizi yaklaşımı ile çözümlenmiştir. Elde edilen araştırma bulgularına göre, öğretmen kavramına ilişkin üretilen 107 metafor, 10 kavramsal kategori altında toplanmıştır. Katılımcıların öğretmen kavramı için en sık pusula, anne-baba, melek, anne ve bahçıvan metaforlarını kullandıkları görülmüştür. Metaforların ortak özellikleri dikkate alınarak oluşturulan kategorilerden en çok sevgi unsuru olarak öğretmen, bilginin kaynağı ve aktarıcısı olarak öğretmen ve yol gösterici olarak öğretmen kategorilerinde metafor üretildiği belirlenmiştir. Araştırmanın bulguları dikkate alındığında, katılımcıların genellikle öğretmen kavramı ile ilgili olumlu algılara sahip oldukları tespit edilmiştir. Ancak öğrencilerin, velilerden farklı olarak sevilmeyen ve cezalandırıcı kategorisini temsil eden metaforlar da kullandıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğrenci, Veli, Algı, Metafor

Metaphoric Perceptions of Students and Parents Regarding the Concept of Teacher

Öz

In this research, it was aimed to reveal the perceptions of students and parents regarding the ‘teacher’ concept through metaphors. In the qualitatively designed research, phenomenological model was used. 252 students and 90 parents determined by convenience sampling technique constituted the study group. Created metaphors by the participants were analyzed with the content analysis approach. According to obtained research findings, 107 metaphors produced regarding the ‘teacher’ concept were collected under 10 categories. It was observed that participants mostly used compass, mother-father, angel, mother and gardener metaphors for the ‘teacher’ concept. From the categories created by considering the common characteristics of metaphors, it was found out that the most metaphors were produced in the categories of teacher as the element of love, teacher as the source and transmitter of information and teacher as the guide. Taking into account the research findings, it was determined that participants in general had positive perceptions regarding the ‘teacher’ concept. However, it was seen that unlike the parents, the students also used metaphors which represent the category of unlovable and punisher.

Anahtar Kelimeler

Teacher, Student, Parent, Perception, Metaphor

Kaynakça

• Akbari, M. (2013). Metaphors About EFL Teachers' Roles: A Case of Iranian Non-English Major Students. International Journal of English Language & Translation Studies, 1(2), 100-112.
• Aslanargun, E. (2007). Okul - Aile İşbirliği ve Öğrenci Başarısı Üzerine Bir Tarama Çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (18) , 119-135.
• Baker, C., Wuest, J., & Stern, P. N. (1992). Method Slurring: The Grounded Theory/ Phenomenology Example. Journal of Advanced Nursing, 17, 1355-1360.
• Başaran, İ. E. (1994). Türkiye Eğitim Sistemi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Başaran Ugur, A. R. ve Baysal, S. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin İngilizce Öğretmeni Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 730-736. doi:10.17719/jisr.2017.1931
• Beck, C. (1990). Better Schools: A Values Perspective. New York: Falmer Press.
• Ben-Peretz, M., Mendelson, N., & Kron, F. W. (2003). How Teachers in Different Educational Contexts View Their Roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-290. doi:10.1016/S0742-051X(02)00100-2
• Bolman, D., & Deal, T. (2008). Reframing Organizations (4th edition). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Broadbent, J., & Laughlin, R. (2005). Researching Accounting in the Public Services. Clubb, C. (Ed. ), The Blackwell Encyclopaedia of Management. Accounting içinde (ss.378-383). (second edition). Malden, MA, USA – Oxford, UK – Carlton, Victoria, Australia: Blackwell Publishing.
• Cerit,Y. (2008). Öğretmen Kavramı ile İlgili Metaforlara İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Cripps, K., & Zyromski, B. (2009). Adolescents’ Psychological Well-Being and Perceived Parental Involvement: Implications for Parental Involvement in Middle Schools, RMLE Online, 33(4), 1-13. doi:10.1080/19404476.2009.11462067
• Coleman, M.R., Gallagher, J.J., & Job, J. (2012). Developing and Sustaining Professionalism Within Gifted Education. Gifted Child Today, 35(1), 27-36. doi:10.1177/1076217511427511
• Cooper, P. (1993). Effective Schools for Disaffected Students: Integration and Segregation. London: Routledge.
• Çalışkan, N. ve Ayık, A. (2015). Okul Aile Birliği ve Velilerle İletişim. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2) , 69-82.
• Çelenk, S. (2003). Okul Başarısının Ön Koşulu: Okul Aile Dayanışması. İlköğretim Online, 2(2), 28-34. E-Dergi, http://ilkogretim-online.org.tr adresinden erişilmiştir.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve Öğretmen Metaforları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 1-7.
• Çelik, K., Çatalbaş, G. ve Tomul, E. (2014). İlköğretim Kurumu Öğrencilerinin “Sınıf Öğretmeni” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 16, 1-16.
• Dollof, L. A. (1999). Imagining Ourselves as Teachers: The Development of Teacher İdentity in Music Teacher Education. Music Education Research, 1 (2), 191-207. doi:10.1080/1461380990010206
• Dsa, R. Valsaraj, B., & Yesodharan, R. (2018). Parental Involvement, Academic Performance and Mental Wellbeing of Selected Pre-University Students Of Udupi District. Journal of Public Health Research and Development, 9(6), 274-279. doi: 10.5958/0976-5506.2018.00563.6
• Ertürk, R. (2017). İlkokul Öğrencilerinin “Öğretmen” Kavramına İlişkin Metforik Algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8/3x, 1-15.
• Goldstein, L.S. (2005). Becoming a Teacher as a Hero's Journey: Using Metaphor in Preservice Teacher Education. Teacher Education Quarterly, 32(1), 7-24.
• Gurney, P. (2007). Five Factors for Effective Teaching. New Zealand Journal of Techers´s Work, 4(2), 89-98.
• Harden, R. M. & Crosby, J. (2000). AMEE Education Guide No 20: The Good Teacher is More Than a Lecturer - The Twelve Roles of the Teacher. Medical Teacher, 22(4), 334–347. doi:10.1080/014215900409429
• Jensen, D. F. (2006). Metaphors As A Bridge To Understanding Educational And Social Contexts. International Journal Of Qualitative Methods, 1 (5), 36-54.
• Jennings, P. A., & Greenberg, M. T. (2009). The Prosocial Classroom: Teacher Social and Emotional Competence in Relation to Student and Classroom Outcomes. Review of Educational Research, 79, 491–525. doi:10.3102/0034654308325693
• Jeynes, W. H. (2005). A Meta-Analysis of the Relation of Parental Involvement to Urban Elementary School Student Academic Achievement, Urban Education, 40, 237-269. doi:10.1177/0042085905274540
• Kanstoroom, M. & Finn, C. (1999). Better Teachers, Better Schools. Washington, DC: Thomas B. Fordham Foundation.
• Klenke, K. (2008). Qualitative Research in the Study of Leadership. Bingley: Emerald Group Publishing.
• Knoll, M. K. (1987). Supervision for Better Instruction: Practical Techniques for İmproving Staff Performance. Englewood Cliff. NJ: Prentice Hall.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Öğretmenlik Mesleği Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72. doi:10.17679/iuefd.79408
• Krippendorp, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to its Methodology. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (1980). Metaphors we Live by. Chicago: University of Chicago Press.
• Mahlios, M. & Maxson, M. (1998). Metaphors as Structures for Elementary and Secondary Preservice Teachers’ Thinking. International Journal of Educational Research, 29, 227–240. doi:10.1016/S0883-0355(98)00027-5
• Mahlios, M., Massengill-Shaw, D., & Barry, A. (2010). Making Sense of Teaching Through Metaphors: A Review Across Three Studies. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 16(1), 49-71. doi:10.1080/13540600903475645
• Michael, K. & Katerina, M. (2009). Exploring Greek Teachers’ Beliefs Using Metaphors. Australian Journal of Teacher Education, 34(2), 63-83. doi:10.14221/ajte.2009v34n2.6
• Maanen, J. V. (2005). Metaphor. Nicholson, N., Audia, P. G., & Pillutla, M. M. (ed.), The Blackwell Encyclopedia of Management, Organizational Behavior içinde (ss.231- 232). (2. Ed). United Kingdom: Blackwell Publishing.
• Nikitina, L. & Furuoka, F. (2008). “A Language Teacher is Like…”: Examining Malaysian Students’ Perceptions of Language Teachers Through Metaphor Analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5(2), 192-205.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive Style and Users’ Metaphors for the Web: An Exploratory Study. The Journal of Academic Librarianship, 27(1), 24-32. doi:10.1016/S0099-1333(00)00205-6
• Pipan, T. (2000). Metaphors and organizational Identity in the Italian Puplic. Scandinavian Journal of Management, 16(4), 391-409. doi: 10.1016/S0956-5221(00)00014-2
• Pomerantz, E. M., Moorman, E. A., & Litwack, S. D. (2007). The How, Whom and Why of Parents’ Involvement in Childrens’ Academic Lives: More is not Always Better, Review of Educational Research, 77, 373 – 410. doi:10.3102/003465430305567
• Ocak, G. ve Gürbüz, M. (2006). Eğitim Fakültesini Yeni Kazanan Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Giriş Dersini Almadan Önce ve Aldıktan Sonra Öğretmenlik Mesleği Hakkındaki Metaforlarının Karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 293-311.
• Ogurlu, Ü., Öpengin, E. ve Hızlı, E. (2015). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Okul ve Öğretmene İlişkin Metaforik Algıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (46), 67-83.
• Saban, A. (2004). Giriş Düzeyindeki Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin İleri Sürdükleri Metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Saban, A., Koçbeker, B. N., & Saban A. (2006). An Investigation of the Concept of Teacher Among Prospective Teachers Through Metaphor Analysis. Educational Sciences: Theory & Practice, 6 (2), 509-522.
• Saban, A. (2008). Okula İlişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Santoro, N., Reid, J., Mayer, D., & Singh, M. (2012). Producing ‘Quality’ Teachers: The Role of Teacher Professional Standards. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 40 (1), 1–3. doi:10.1080/1359866X.2012.644508
• Sarıkaya, B. (2018). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Türkiye Eğitim Dergisi, 3 (2), 1-16.
• Shi, H. Y., Zhang, H., Ren, H., & Chao, H. (2016). The Important of the Teacher's Guiding Role in the Teaching. International Conference on Humanities Science, Management and Education Technology, 18-21.
• Sieberer-Nagler, K. (2016). Effective Classroom-Management & Positive Teaching. English Language Teaching, 9(1), 163-172. doi: 10.5539/elt.v9n1p163
• Stenfors-Hayes, T., Hult, H., & Dahlgren, L. O. (2011). What Does it Mean to be a Good Teacher and Clinical Supervisor in Medical Education? Adv Health Sci Educ Theory Pract, 16 (2), 197–210. doi: 10.1007/s10459-010-9255-2
• Stronge, J. H., Ward, T. J., & Grant, L. W. (2011). What Makes Good Teachers Good? A Cross-Case Analysis of the Connection Between Teacher Effectiveness and Student Achievement. Journal of Teacher Education, 62(4), 339 –355. doi:10.1177/0022487111404241
• Sümbül, M. (1996). Öğretmen Niteliği ve Öğretimdeki Rolleri. Eğitim Yönetimi, 2(4), 597-605.
• Şenel, T. ve Aslan, O. (2014). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Bilim ve Bilim İnsanı Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 76-95.
• Telli, S., Brok, P. ve Çakıroğlu, J. (2008). Öğretmen ve Öğrencilerin İdeal Öğretmen Hakkındaki Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(149), 118-129.
• Tulunay Ateş, Ö. (2016). Öğrencilerin Öğretmen ve Okul Metaforları. International Journal of Contemporary Educational Studies, 2(1), 78-93.
• Turhan, M. ve Yaraş Z. (2013). Öğretmen ve Öğrencilerin Öğretmen, Disiplin, Müdür, Sınıf Kuralları, Ödül ve Ceza Kavramlarına İlişkin Metafor Algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(23), 129-145.
• Wan, W., Low, G. D., & Li, M. (2011). From Students’ and Teachers’ Perspectives: Metaphor Analysis of Beliefs About EFL Teachers’ Roles. System, 39(3), 403- 415. doi:10.1016/j.system.2011.07.012
• Yalçın, M., Aydoğdu Özoğlu, E. ve Dönmez, A. (2016). Öğretim Elemanlarının Araştırma Görevlisi Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Eğitim ve Bilim, 41(185), 19-32. doi:10.15390/EB.2016.4435
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, A., Ünal, A. ve Çelik, M. (2011). Öğretmen Kavramına İlişkin Öğretmen, Yönetici ve Müfettiş Algılarının Analizi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(8), 92-109.