Analysis of the relationship between effortful controls and social behaviors of the preschoolers

Yıl 2021, , 939 - 959, 31.12.2021

Özgül Polat , Halide Bengü Göncü

https://doi.org/10.31795/baunsobed.935557

Öz

Preschool years are critical to the acquisition and development of many skills. Having positive social behaviors and the ability to regulate these behaviors is one of the features that children should have for both school life and real life. So as for children to develop healthy personalities and to be ready for primary school, it is significant to know the distinctives of this period and to make the right interventions for children. That’s why, the purpose of this study is to investigate the relationship among effortful control and the social behavior of children attending kindergarten. 262 children participated in the study. The data have gathered using the Effortful Control Questionnaire and the Preschool Behaviour Scale - Teacher Form (PSBS-TF). The scales have been filled in by the teachers of the children based on their own observations. Mann Whitney-U test, Kruskal Wallis-H test, Spearman's correlation analysis has been used in the analysis of the data. According to the findings obtained at the end of the study, there is a moderate, negative, and significant difference among the controls that require effort and obvious physical aggression. positive, moderate, and meaningful with positive social behaviors; negative, low-level, and significant with relational aggression; There is also low, negative, and significant connection with depressive affect. In addition, control requiring effort differs significantly according to gender. Explicit physical aggression shows a significant difference in accordance with gender and age, positive social behavior by gender, age, and maternal education level, and relational aggression in accordance with father's education level and socio-economic level.

Anahtar Kelimeler

Control requiring effort, Social behaviour, Preschool

Anasınıfına devam eden çocukların çaba gerektiren kontrolleriyle sosyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Öz

Okul öncesi yıllar birçok becerinin edinilmesinde ve geliştirilmesinde kritik öneme sahiptir. Çocukların olumlu sosyal davranışlara sahip olmaları ve bu davranışları düzenleyebilmeleri hem okul hayatları hem de gerçek yaşam için sahip olmaları gereken özelliklerin başında gelmektedir. Bu nedenle bu araştırmanın amacı anasınıfında öğrenim gören çocukların çaba gerektiren kontrolleriyle sosyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya 262 çocuk katılmıştır. Veriler Çaba Gerektiren Kontrol Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği-Öğretmen Formu (OÖSDÖ-ÖF) ile toplanmıştır. Ölçekler çocukların öğretmenleri tarafından, kendi gözlemlerine dayanarak doldurulmuştur. Verilerin analizi Mann Whitney-U testi, Kruskal Wallis-H testi, Spearman’s korelasyon analizi ile yapılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulgulara göre, çocukların çaba gerektiren kontrolleri ve açık fiziksel saldırganlıkları arasında orta düzeyde, negatif yönlü, anlamlı; olumlu sosyal davranışları ile orta düzeyde, pozitif yönlü, anlamlı; ilişkisel saldırganlık ile düşük düzeyde, negatif yönlü, anlamlı; depresif duygulanım ile de düşük düzeyde, negatif yönlü, anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Ayrıca çaba gerektiren kontrol toplam puanının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği ortaya konmuştur. Açık fiziksel saldırganlık ise cinsiyet ve yaşa göre, olumlu sosyal davranış cinsiyet, yaş ve anne öğrenim düzeyine göre, ilişkisel saldırganlık ise baba öğrenim düzeyi ve sosyo ekonomik düzeye göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Bu sonuçlara göre çocukların çaba gerektiren kontrolleriyle sosyal davranışları arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çaba gerektiren kontrol, Sosyal davranış, Okul öncesi

Kaynakça

• Adagideli, F. H. ve Şahan-Aktan, B. (2018). Components of effortful control and their relations to children’s ego-resiliency. Uluslararası Temel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 1-8.
• Adagideli, F. H. (2018). Okul öncesi çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluklarının yordayıcısı olarak öz-düzenleme becerilerinin incelenmesi [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Adagideli F. H., Ural, O., Polat, Ö. (2019). Çaba gerektiren kontrol ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 39-52.
• Aksoy, A. B. ve Tozduman-Yaralı, K. (2017). Çocukların öz-düzenleme becerileri ile oyun becerilerinin cinsiyete göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (2), 442-455. Doi: 10.24315/trkefd.304124
• Aral, N., Kandır, A. ve Can-Yaşar, M. (2003). Okul öncesi eğitim. Ya-Pa Yayınları.
• Arslan, Ö., Çavunt, F., Çoban, A., Dinç, E., Erkoç, A., Karan, S., Ş., Meriç, İ., Mutlu, N., Akşin-Yavuz, E. (2021). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerilerinin incelenmesi. International Peer Reviewed Journal, 5 (2), 180-199. Doi: 10.38089/iperj.2021.61
• Astarlar, F. (2019). Okul öncesi eğitime devam eden 4-6 yaş çocuklarının öz-düzenleme becerilerinin izlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Atmaca, R. N., Gültekin-Akduman, G., Şepitçi-Sarıbaş, M. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal beceri düzeylerinin bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6 (2), 157-173. Doi: 10.47714/uebt.768067
• Aydın, F. ve Ulutaş, İ. (2017). Okul öncesi çocuklarda öz düzenleme becerilerinin gelişimi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 36-45.
• Bandura, A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal of Social And Clinical Psychology, 4 (3), 359-373. Doi: 10.1521/jscp.1986.4.3.359
• Bayındır, D. ve Ural, O. (2016). Development of the self-regulation skills scale. International Online Journal of Educational Sciences, 8 (4), 119-132.
• Berk, L. E. ve Meyers, A. B. (2015). Infants, children, and adolescents. Pearson.
• Bridgett, D. J., Oddi, K. B., Laake, L. M., Murdock, K. W., Bachmann, M. N. (2013). Integrating and differentiating aspects of self-regulation: Effortful control, executive functioning, and links to negative affectivity. Emotion, 13 (1), 47–63. Doi: 10.1037/a0029536
• Ceylan, Ş. (2009). Vineland sosyal-duygusal erken çocukluk ölçeğinin geçerlik güvenirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş yaş çocuklarının sosyal-duygusal davranışlarına yaratıcı drama eğitiminin etkisinin incelenmesi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Crick, N. R., Casas, J. F., Mosher, M. (1997). Relational and overt aggression in preschool, Developmental Psychology, 33 (4), 579-588. Doi: 10.1037/0012-1649.33.4.579
• Çiftçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2012). Bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi. Kök Yayıncılık. Dağgül, H. C. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile ebeveynlerin çocuk yetiştirme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Değirmenci, B. (2020). Yaratıcı drama temelli etkinliklerin okul öncesi çocukların problem çözme ve sosyal beceri düzeylerine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Çağ Üniversitesi.
• Dinçer, Ç. ve Uysal H. (2013). Okul öncesi dönemde karşılaşılan fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38 (169). 328-345.
• Durualp, E. ve Aral, N. (2015). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
• Eisenberg, N., Valiente, C., Eggum, N. D. (2010). Self-regulation and school readiness. Early Education and Development, 21 (5), 681–698. Doi: 10.1080/10409289.2010.497451
• Eisenberg, N., Fabes, R. A., Guthrie, I. K., Murphy, B. C., Maszk, P., Holmgren, R. vd. (1996). The relations of regulation and emotionality to problem behaviour in elementary school children. Development and Psychopathology, 8, 141–162. Doi: 10.1017/S095457940000701X Eisenberg, N., Pidada. S., Liew. J. (2001). The relations of regulation and negative emotionality to Indonesian children’s social functioning. Child Development, 72, 1747– 1763. Doi: 10.1111/1467-8624.00376
• Ekinci-Vural, D. (2006). Okul öncesi eğitim programındaki duyuşsal ve sosyal becerilere yönelik hedeflere uygun olarak hazırlanan aile katılımlı sosyal beceri eğitimi programının çocuklarda sosyal becerilerin gelişimine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ertürk-Kara, H. G. ve Gönen, M. (2015). Okul öncesi dönemdeki çocukların öz düzenleme becerisinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11 (4), 1224–1239.
• Eroğlu, E. (2018). Çocukların öz düzenleme becerileri ile ebeveynlerin olumsuz disiplin uygulamaları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Fraenkel, J. R. ve Wallen, N. E. (2012). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Hay, D. F., Payne, A., Chadwick, A. (2004). Peer relations in childhood. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45 (1), 84–108. Doi: 10.1046/j.0021-9630.2003.00308.x
• Hrbackova, K. ve Safrakova, A. P. (2016). Self-regulation of behaviour in children and adolescent in the natural and instituonal environment. Social and Behavioural Sciences, 217, 679-687. Doi: 10.1016/j.sbspro.2016.02.119
• Işıksolu-Aysel, Y. (2020). 60- 72 aylık çocukların öz-düzenleme becerileri, sosyal yetkinlik davranışları ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Ivrendi, A. (2011). Influence of self-regulation on the development of children’s number sense. Early Childhood Education Journal, 39 (4), 239-247.
• İkiz, S. ve Samur, A., Ö. (2016). Okul öncesi dönem çocuklarında fiziksel ve ilişkisel saldırganlığın ebeveyn tutumları açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (35), 159-175.
• Karaca, N., Gündüz, A. ve Aral, N., (2011). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal davranışının incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4 (2), 65-76.
• Karakurt, Ç. (2019). Okul öncesi eğitime devam eden 48-72 aylık çocukların öz düzenleme becerileri ile dil becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi.
• Karasar N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. (32. Bs.). Nobel Yayıncılık.
• Katsurada, E. ve Sugawara, A.I. (1998) The relationship between hostile attributional bias and aggressive behaviour. Preschoolers Early Childhood Research Quarterly, 13 (4), 623-636. Doi: 10.1016/S0885-2006(99)80064-7
• Kaya, İ. (2020). Okul öncesi dönemdeki çocukların fiziksel ve ilişkisel saldırganlıklarının mizaç özellikleriyle ilişkisinin incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (5), 2147-1185.
• Kır-Yiğit, M., Sezgin, E., Yağcı, F. (2020). Examination of temperament characteristics and self-regulation skills of children attending preschool ınstitutions. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 8 (2020), 318-332.
• Kochanska, G., Murray, K. T., Harlan, E. T. (2000). Effortful control in early childhood: continuity and change, antecedents, and implications for social development. Developmental Psychology, 36 (2), 220–232. Doi: 10.1037/0012-1649.36.2.220
• Kurbet, H. (2010). Anaokuluna devam eden 5-6 yaş çocuklarının duygusal düzenleme becerileri ile annelerinin empatik eğilim ve tutumlarının incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Matthews, J. S., Ponitz, C. C., Morrison, F. J. (2009). Early gender differences in selfregulation and academic achievement. Journal of Educational Psychology, 101 (3), 689–704. Doi: 10.1037/a0014240
• Mercan, M. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 5-6 yaş çocuklarının öz düzenleme becerileri ile akademik benlik saygıları ve kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Mervielde, I., ve De Pauw, S. S. (2012). Models of child temperament. In M. Zentner ve R. L. Shiner (Ed.), Handbook of temperament içinde (ss. 21–40). New York, NY: The Guilford Press.
• McCoby, E. E. ve Jacklin, C.N. (1980). Sex differences in aggression: a rejoinder and reprise. Child Development.e_dergi, 51, 965-980.
• McChelland, M. M. ve Cameron, C. E. (2012). Self regulation in early childhood: Improving conceptual clarity and developing ecologically valid measures, Child Development Perspectives, 6 (2), 136–142, Doi:10.1111/j.1750-8606.2011.00191.x.
• Mccelland, M. M. ve Tominey. S. L. (2011). Introduction to do special issue on self regulation in early childhood. Early Education and Development, 22 (3), 355-359. Doi: 10.1080 / 10409289.2011.574265
• Montroy, J. J., Bowles, P. P., Skibbe, L. L., Foster. T. D. (2014). Social skills and problem behaviors as mediators of the relationship between behavioral self-regulation and academic achievement. Early Childhood Research Quarterly, 29, 298–309. Doi: 10.1016/j.ecresq.2014.03.002
• Oktay, A. (2007). Yaşamın sihirli yılları: Okul öncesi dönem. Epsilon Yayıncılık.
• Özbey, S. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarında motivasyon ve öz düzenleme becerileri üzerine bir inceleme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (ASOS Journal), 65, 26-47. Doi: 10.16992/asos.13361
• Özgören, N. (2010). Sosyal beceri eğitimi. Eğitimden yansımalar. AREL Eğitim Kurumları, 28, 18-21.
• Rothbart, M. K., Ahadi, S. A., Hershey, K., Fisher, P. (2001). Investigations of temperament at three to seven years: The Children’s Behaviour Questionnaire. Child Development, 72, 1394–1408. Doi: 10.1111/1467-8624.00355
• Rudasill, K. M., ve Rimm-Kaufman, S. E. (2009). Teacher–child relationship quality: The roles of child temperament and teacher–child interactions. Early Childhood Research Quarterly, 24 (2), 107–120. Doi: 10.1016/j.ecresq.2008.12.003
• Saitoğlu, R. (2020). Okul öncesi çocukların sosyal becerileri ile problem davranışlar ve akran ilişkilerinin sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Çağ Üniversitesi.
• Samar, Y. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Savina, E. (2014). Does play promote self-regulation in children. Early Child Development and Care, 184 (11), 1692-1705. Doi: 10.1080/03004430.2013.875541
• Shonkoff, J. P., ve Phillips, D. A. (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. National Academy.
• Sop, A. (2016). Ebeveyn tutumları, davranış problemleri ve okula hazır bulunuşluk arasındaki ilişkinin öz düzenlemenin aracılık etkisi ile incelenmesi [Doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Şahinoğlu. N. (2010). Tükenmişlik sendromu ile mizaç ve karakter boyutları arasındaki ilişkiler [Yüksek lisans tezi]. Ege Üniversitesi.
• Şen, M. ve Arı, M. (2011). Okulöncesi sosyal davranış ölçeği-öğretmen formu’nun geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44 (2), 1-28.
• Tozduman-Yaralı, K. ve Güngör-Aytar, F. A. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının davranışlarının öz düzenleme becerileri yönünden incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), 856 – 870.
• Tutkun, C., Tezel-Şahin, F., Işıktekiner, S. (2016). Dört-beş yaş çocuklarının öz düzenleme becerilerinin incelenmesi. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Ed.), Eğitim bilimlerinde yenilikler ve nitelik arayışı içinde (ss.459- 473). Pegem Akademi.
• Tuzcuoğlu, N., Efe-Azkeskin K., İçli-Küsmüş G., Cengiz, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 607-623. doi: 10.21733/ibad.613920
• Zhou, Q., Chen, S. H., Main, A. (2012). Commonalities and differences in the research on children’s effortful control and executive function: A call for an integrated model of self‐regulation. Child Development Perspectives, 6 (2), 112–121. Doi: 10.1111/j.1750-8606.2011.00176.x
• Zimmerman, B. J. (2000). Attaining self-regulation: A social cognitive perspective. In M. Boekaerts ve P. R. Pintrich, (Ed.), Handbook of self-regulation içinde (ss. 13– 39). Academic Press.
• Zimmerman, B.J., ve Schunk, D.H. (2008). Motivation: An essential dimension of self-regulated learning. In D.H. Schunk ve B.J. Zimmerman (Ed.), Motivation and self-regulated learning: Theory, research, and applications içinde (ss. 1-30). Erlbaum/Taylor ve Francis Group.