TURİSTİK DESTİNASYONLARDA TAŞIMA KAPASİTESİ: ÇANAKKALE SAVAŞLARI GELİBOLU TARİHİ ALANI ÖRNEĞİ

Yıl 2016, İİBF 10. Yıl Özel Sayı, 565 - 581, 15.12.2016

Yasin Soylu Ferah Özkök

https://doi.org/10.31795/baunsobed.662447

Cited By: 3

Öz

Taşıma kapasitesi, var olan kaynaklara negatif etki yapmadan, ziyaretçi memnuniyetini düşürmeden veya yöre toplumu ekonomisine ve kültürü üzerine istenmeyen etkiye
neden olmadan, alandaki maksimum kullanım düzeyi şeklinde tanımlanabilir. Bu çalışmada turistik destinasyonlarda taşıma kapasitesi belirlenmesinin ne kadar önemli olduğu vurgulanmak istenmiştir. Özellikle korunan alanlarda ziyaretçilerin yarattığı etkilere
yönelik taşıma kapasitesi belirlenmesi, kaynak değerlerine zarar verilmemesi için önemli
bir araçtır. Çalışmada ziyaretçi sayılarının yanında iklim özellikleri ve araştırma alanına
yönelik kaynak kullanımlarının etkileri sayısal veri olarak kullanılmıştır. “Rekreasyonel
Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesinde” Uluslararası Doğayı Koruma ve Doğal Hayatı Koruma Derneği (International Union for the Conservantion of Nature and Natural Resources, IUCN) tarafından önerilen “Koruma Alanlarında Taşıma Kapasitesi Tahmin Yöntemi”
ve Shelby ile Heberlein tarafından geliştirilen “Taşıma Kapasitesi Değerlendirme Süreci”
(Carrying Capacity Assessment Process, C-CAP)’ndeki “Sosyal Taşıma Kapasitesi” değerlendirme modeli kullanılmıştır. Uygulanan yöntem sonucunda; Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nın fiziksel taşıma kapasitesi 2775 gün/ziyaretçi, gerçek taşıma kapasitesi
898.9gün/ziyaretçi, etkin taşıma kapasitesi 593.2 gün/ziyaretçi ve sosyal taşıma kapasitesi
333 gün/ziyaretçi olarak saptanmıştır. Çalışmadaki bulgular ışığında çeşitli değerlendirmeler sunulmuş, mevcut ve olası sorunlara yönelik öneriler belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Taşıma Kapasitesi, Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı, Korunan Alanlar

Carrying Capacity of Tourist Destinations: Canakkale Wars Gallipoli Historical Area Case

Öz

Carrying capacity, the existing resources without negative impact on the
local community economy and the visitors’ satisfaction without degrading or causing
unwanted impact on the culture, be defined as the maximum level of use in the field. In this study, the determination of carrying capacity of tourist destinations has been emphasized
how important it is. Especially in protected areas the determination of the carrying capacity
of effect by visitor, is an important tool to not barming to resource values. In addition to
the research field of climate features and visitor numbers in the method for the effects of
their use has been used as the source of numerical data. The “Social Carrying Capacity”
assessment model in the “Carrying Capacity Assessment Process” developed by Shelby
and Heberlein and “Estimation Method of Carrying Capacity in Protected Areas” proposed
by the International Nature Conservation and Natural Life Conservation Society at
“Determination of Recreational Carrying Capacity” was used in this study. As a result of
the implemented method; Gallipoli Peninsula Historical National Park’s physical carrying
capacity 2775 visitor/day, real carrying capacity 898.9 visitor/day, effective carrying
capacity 593.2 visitor/day and social carrying capacity 333 days/visitor were determined.
These findings, presented a variety of assessments stated recommendations for existing and
potential problems.

Anahtar Kelimeler

Carrying Capacity, Çanakkale Wars Gallipoli Historic Area, Protected Areas

Kaynakça

• Avcı, N. (2007). “Turizmde Taşıma Kapasitesinin Önemi”, Ege Akademik Bakış, İzmir, 7(2), 485-501.
• Buckley, R. (1999). “An Ecological Perspective on Carrying Capacity”, Annals of Tourism Research, 26(3), 705-708.
• Cengiz, T. ve Çiğdem, K. A. (2008).“Korunan Alanlarda Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi: Troya Tarihi Milli Parkı Örneği”, İntepe Değerleri Sempozyumu, 95-106.
• Çavuş, Ş. (2002). “Turistik Merkezlerin Taşıma Kapasiteleri ile Yaşam Evreleri Arasındaki İlişkiler ve Kuşadası Örneğinde Değerlendirme”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Güngör, S. ve A.Tuğrul, P. (2011).“Bioklimatik Konfor ve Bioklimatik Konfora Sahip Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla Tespitinde Kullanılan Yöntemler Üzerine Bir Araştırma”, I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, Kahramanmaraş, 26-28 Ekim.
• Karayolları Trafik Yönetmenliği, Araç Hız Sınırları,15 Nisan 2016 tarihinde http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.8182&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=Karayollar%C4%B1%20trafik%20y%- C3%B6netmeli%C4%9Fi. adresinden erişildi.
• Lime, D.W. (1995).Principles of Carrying Capacity for Parksand Outdoor Recreation Areas, Act a Environmentalica Universitatis Comenianae, (4). Milli Parklar Kanunu, Birinci Bölüm, Tanımlar, 10 Nisan 2016 tarihinde http:// www.milliparklar.gov.tr/korunanalanlar/belgeler/2873.pdf. adresinden erişildi.
• Nghi, T.,Lan, N.T., Thai, N.D., Mai, D. ve Thanh, D.X. (2007).“Tourism carrying capacity assessment for Phong Nha - Ke Bangand Dong Hoi, Quang Binh Province”, VNU Journal of Science, Earth Sciences, (23), 80-87.
• Ortega C. J. L., Dagostino, R. M. C. ve Magaria. A. L. C. (2010).“Estimating Carrying Capacity in a Natural Protected Area As a Conservation Strategy”. 10.04.2016 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/271197162_ESTIMATING_CARRYING_CAPACITY_IN_A_NATURAL_PROTECTED_AREA_AS_A_CONSERVATION_STRATEGY. adresinden erişildi.
• Sayan, M.S.,Ortaçeşme, V., Karagüzel, O., Atik, M., Şahin, T., Yıldırım, E. ve Avcı, Ü. (2005). Termessos (Güllükdağ) Milli Parkı’nda Rekreasyonel Taşıma Kapasitesinin Belirlenmesi. TÜBİTAK Proje no: TOGTAG- 3197, 63s, Antalya.
• Sayan, M.S. ve Atık, M. (2011).Recreation Carrying Capacity Estimates for Protected Areas: A Study of Termessos National Park, Ekoloji sayı: 20 (78), 66-74.
• Shelby, B. ve Heberlein, T.A.(1986).Carrying Capacity in Recreation Settings, Oregon State University Press, s:164, Corvallis, Oregon.
• Simon, F. J. G.,Narangajavana Y. ve Marques, D.P. (2004). “Carrying Capacity in theTourism Industry: A Case Study of Hengistbury Head”, Tourism Management, 25, 275-283.
• Tokmak, C. (2008). “Sürdürülebilir Turizm Açısından Taşıma Kapasitesi: Topkapı Sarayı Örneği”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zacarias, A. D., Williams, A. ve Newton, A. (2011). “Recreation Carrying Capacity Estimations to Support Beach Management at Praia de Faro, Portugal”, Applied Geography, 31(3), 1075-1081.
• Watson, L. ve Kopachevsky P.J. (1996). “TouristCarryingCapacity: A Critical Look at the Discursive Dimension”, Progress in Tourism and Hospitality Research, vol:2, 169-179.