İŞ GÖRENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK DÜZEYLERİNDE ÖRGÜTSEL ADALET ALGISININ ETKİSİ: ÖZEL SEKTÖR ARAŞTIRMASI

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 42, 281 - 300, 31.12.2019

Mutlu Tokmak

https://doi.org/10.31795/baunsobed.657386

Öz

İş görenlerin çalıştıkları işletmenin amaç ve hedeflerine ulaşabilmesi için çaba sarf etmeleri ve bu işletmede çalışmaya devam etme konusunda gayret göstermeleri örgütsel bağlılık olarak ifade edilmektedir. İşletme yöneticilerinin uyguladıkları politikalarda iş görenlerine karşı eşit davranmaları ve onların haklarını gözetmeleri ise, örgütsel adalet olarak değerlendirilmektedir. İş görenlerin örgütsel adalet algısının onların örgütsel bağlılık düzeylerindeki etkisini tespit etmek amacıyla Afyonkarahisar’ da, özel sektörde faaliyette bulunan iki işletmenin çalışanlarına yönelik bir alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada anket tekniği uygulanmış ve elde edilen veriler, frekans analizi, güvenilirlik analizi ve çoklu regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, iş görenlerin örgütsel bağlılık düzeyinde örgütsel adaletin % 40,3 oranında etkisi olduğu tespit edilmiştir. Örgütsel adalet alt boyutlarının duygusal bağlılık üzerinde % 39,8, devam bağlılığı üzerinde % 34,5 ve normatif bağlılık üzerinde ise % 31,5 düzeyinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Adalet, Örgütsel Davranış, Özel Sektör

Effect of Organizational Justice Perception on Organizational Commitment Levels of Employees: Private Sector Research

Öz

Employees endeavouring to achieve the goals and objectives of the enterprise in which they are employed and striving to perpetuate working in this enterprise is stated as organizational commitment. Administrator treating equally the employees while managing the enterprise and protecting their rights is regarded as organizational justice. In order to identify the effect of administrators organizational justice on the employees organizational employees in the province of Afyonkarahisar. Survey data was evaluated by means of frequency, confidence and multi regression analysis. Depending on the results of the analysis, the effect of administrator’s organization justice on the employee’s organization commitment was %40.3. The effect of organizational justice sub-dimensions; on the emotional tie was %39.8 on the continuance commitment was %34.5 and on the normative commitment was %31.5.

Anahtar Kelimeler

Organizational Commitment, Organizational Justice, Organizational Behaviour, Private Sector

Kaynakça

• Allen, N. J. ve Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to The Organization. Journal of Occupational Psychology, 63 (1), 1-18.
• Arslan, E. (2017). Otel İşletmelerinde Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Bağlılık ve İş Tatmini Üzerine Etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aslantürk, G. ve Şahan, S. (2012). Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Manisa İl Emniyet Müdürlüğü Örnekleminde İncelenmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 14 (1), 135-159.
• Atalay, D. D. (2007). Denklik Duyarlılığı Açısından Algılanan Örgütsel Adalet - Örgütsel Bağlanma İlişkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bağcı, Z. (2013). Çalışanların Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir İnceleme. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 (19), 163-184.
• Bal, V. (2014). Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Manisa’daki Eğitim Kurumlarında bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 1-9.
• Beugre, C. D. (2002). Understanding Organizational Justice and Its Impact on Managing Employees: An African Perspective. International Journal of Human Resource Management, 13 (7), 1091-1104.
• Brewer, A. M. (1996). Developing Commitment between Managers and Employees. Journal of Managerial Psychology, 11 (4), 24-34.
• Burgess, R. ve Turner, S. (2000). Seven Key Features for Creating and Sustaining Commitment. International Journal of Project Management, 18 (4), 225-233.
• Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. ve Ng, K. Y. (2001). Justice at The Millennium: A Meta-Analytic Review of 25 Years of Organizational Justice Research. Journal of Applied Psychology, 86 (3), 425-445.
• Colquitt, J. A., Greenberg J. ve Zapata-Phelan C. P. (2005). What is Organizational Justice? A Historical Overview. (Ed. G. Greenberg ve J. A. Colquitt) (Ed.), Handbook of Organizational Justice içinde (ss. 3- 46 USA: Lawrence Erlbaum Associates.
• Colquitt, J. A., Scott, B. A., Rodell, J. B., Long, D. M., Zapata, C. P., Conlon, D. E. vd. (2013). Justice at the Millennium, A Decade Later: A Meta-Analytic Test of Social Exchange and Affect-Based Perspectives. Journal of Applied Psychology, 98 (2), 199-236.
• Cüce, H., Güney, S. ve Tayfur, Ö. (2013). Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Özdeşleşme Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31 (1), 1-30.
• Çetinkaya, M. ve Çimenci, S. (2014). Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi ve Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Yapısal Eşitlik Modeli Çalışması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12 (23), 237- 278.
• Çırpan, H. (1999). Örgütsel Öğrenme İklimi ve Örgüte Bağlılık İlişkisi. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Dağlı, M. (2016). Psikolojik Sözleşme İhlalleri, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Adalet Algısı İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• De Cremer, D. (2005). Procedural and Distributive Justice Effects Moderated by Organizational Identification. Journal of Managerial Psychology, 20 (1), 4-13.
• Demirel, Y. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkiye Kavramsal Yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (15), 115-132.
• Dick, G. ve Metcalfe, B. (2001). Managerial Factors and Organisational Commitment-A Comparative Study of Police Officers and Civilian Staff. International Journal of Public Sector Management, 14 (2), 111-128.
• Eren, E. (2010). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi.(12. Bs.), İstanbul: Beta Basım Yayın. Ferris, K. R. ve Aranya, N. (1983). A Comparison of Two Organizational Commitment Scales 1. Personnel Psychology, 36 (1), 87-98.
• Gautam, T., Van Dick, R. ve Wagner, U. (2001). Organizational Commitment in Nepalese Settings. Asian Journal of Social Psychology, 4 (3), 239-248.
• Greenberg, J. (1990). Organizational Justice: Yesterday, Today, and Tomorrow. Journal of Management, 16 (2), 399-432.
• Grusky, O. (1966). Career Mobility and Organizational Commitment. Administrative Science Quarterly, 10 (4), 488-503.
• Gül, H. (2003). Davranışsal Bağlılık Yaklaşımı ve Değerlendirmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 10 (1), 73-83.
• Günsal, E. (2010). Algılanan Örgütsel Adalet İle Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Konya: Çizgi Kitabevi. Işık O., Uğurluoğlu Ö. ve Akbolat M. (2012). Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13, 254-265.
• Jandaghi, G., Borghei, R., Matin, H. Z. ve Dastani, N. (2010). An Examination of The Relationship between Empowerment and Organizational Commitment. Journal of Human Sciences, 7 (2), 1155-1172.
• Judeh, M. (2011). Role Ambiguity and Role Conflict as Mediators of The Relationship between Orientation and Organizational Commitment. International Business Research, 4 (3), 171-181. Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. (3. Bs.), Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karaman, P. (2009). Örgütsel Adalet Algısı ile Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Öğretmenler Üzerinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Kıray A. (2011). Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Ampirik Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Leow, K. L. ve Khong, K. W. (2009). Organizational Commitment: The Study of Organizational Justice and Leader-Member Exchange (LMX) among Auditors in Malaysia. International Journal of Business and Information, 4 (2), 161-198.
• Marchiori, D. M. ve Henkin, A. B. (2004). Organizational Commitment of A Health Profession Faculty: Dimensions, Correlates and Conditions. Medical Teacher, 26 (4), 353-358.
• McFarlin, D. B. ve Sweeney, P. D. (1992). Distributive and Procedural Justice as Predictors of Satisfaction with Personal and Organizational Outcomes. Academy of Management Journal, 35 (3), 626-637.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1997). Commitment in The Workplace: Theory, Research, and Application. California: Sage Publications Inc.
• Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89.
• Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The Measurement of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14 (2), 224-247.
• Nabatchi, T., Blomgren Bingham, L. ve Good, D. H. (2007). Organizational Justice and Workplace Mediation: A Six-Factor Model. International Journal of Conflict Management, 18 (2), 148-174.
• Nasurdin, A. M. (2005). The Role of Noninstrumental Justice and Again Predicting Organizational Commitment Evidence from Malaysia. Gadjah Mada International Journal of Business, 7 (1), 1-14
• O'Reilly, C. A. ve Chatman, J. (1986). Organizational Commitment and Psychological Attachment: The Effects of Compliance, Identification and Internalization on Prosocial Behavior. Journal of Applied Psychology, 71 (3), 492.
• Öztürk, E. (2006). Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli. Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri içinde (ss. 259-269). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Pillai, R., Schriesheim, C. A. ve Williams, E. S. (1999). Fairness Perceptions and Trust as Mediators for Transformational and Transactional Leadership: A Two-Sample Study. Journal of Management, 25 (6), 897-933.
• Ramamoorthy, N. ve Flood, P. C. (2004). Gender and Employee Attitudes: The Role of Organizational Justice Perceptions. British Journal of Management, 15 (3), 247-258.
• Seymen, O., Girgin, G. K., Giritlioğlu, İ. ve Aksu, M. (2009). İş görenlerin Etkileşim Adaleti Algılarının Örgütsel Bağlılıkları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Çanakkale İlinde Faaliyet Gösteren Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi: 21–23 Mayıs 2009, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Tekingündüz, S. (2012). Örgütsel Bağlılık Üzerinde Örgütsel Güven ve İş Tatmininin Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Çalışması. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ulukapı H. ve Bedük A. (2013). Örgütsel Adaletin İş görenlerin Bağlılık Düzeyleri Üzerine Etkisi: Konya’da Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (31), 771-778.
• Wang, X., Liao, J., Xia, D. ve Chang, T. (2010). The Impact of Organizational Justice on Work Performance: Mediating Effects of Organizational Commitment and Leader-Member Exchange. International Journal of Manpower, 31 (6), 660-677.
• Wasti, S. A. (2001). Örgütsel Adalet Kavramı ve Tercüme Bir Ölçeğin Türkçede Güvenirlik ve Geçerlik Analizi. Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1, 33-50.
• Yazıcıoğlu İ. ve Topaloğlu I. G. (2009). Örgütsel Adalet ve Bağlılık İlişkisi: Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 1 (1). 3-16.
• Zapata, C. P., Olsen, J. E. ve Martins, L. L. (2013). Social Exchange From the Supervisor’s Perspective: Employee Trustworthiness as A Predictor of Interpersonal and Informational Justice. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 121 (1), 1-12.