ÖRGÜTSEL ÇATIŞMA İLE ÖRGÜTSEL İKLİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ORTAÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİ PERSPEKTİFİNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 43, 229 - 254, 30.06.2020

Sinan Gürcüoğlu , Mesut Uyar

https://doi.org/10.31795/baunsobed.682198

Cited By: 4

Öz

Çatışma, insanların bireysel ya da
örgütsel düzeyde yaşadıkları kaçınılmaz bir durumdur. Çatışmayı bütünüyle
ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, örgütsel düzeyde yaşanan çatışmaların
olumsuz etkilerini azaltmak ya da bu etkileri örgüt amaçlarına yönelik olumluya
çevirmek söz konusu olabilmektedir. Örgütsel iklim ise bireylerin örgütün
yapısına ilişkin algılarını ifade etmektedir. Bu algı düzeyinin olumlu yönde
yüksek olmasının hem birey hem de örgüt açısından faydaları bulunduğu kabul
edilmektedir. Bu araştırmada; öğretmenlerin algılarına göre örgütsel çatışmanın
örgütsel iklime etkisini belirlemek amaçlanmaktadır. Araştırmanın bağımlı
değişkenini örgütsel iklim, bağımsız değişkenini ise örgütsel çatışma
oluşturmaktadır. Araştırma, tarama modelinde desenlenen betimsel ve kesitsel
bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini, 2016/2017 eğitim ve öğretim yılı
içinde Ankara’daki resmi ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, Etimesgut ilçesi resmi
ortaöğretim okullarından Anadolu Liselerinde görev yapan öğretmenler
oluşturmaktadır. Araştırmanın verilerinin elde edilmesinde iki ölçek
kullanılmıştır. İlki, Hoy ve Tarter (1997)’ın geliştirdiği ve Yılmaz ve
Altınkurt (2013)’un Türkçeye uyarladığı, Örgütsel İklim Ölçeğidir. Diğeri ise
Rahim (1983) tarafından geliştirilen 'Örgütsel Çatışma Ölçeği II”dir.
Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin % 47,28 oranında çatışma yaşamadığı,
%52,72 oranında ise çatışma yaşadığı ortaya çıkmıştır. Çatışma yaşamayan veya
daha az çatışma yaşayan öğretmenlerin örgüt iklim puanlarının daha yüksek
olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Çatışma, Örgütsel İklim, Çatışma Yönetimi

Examining the Relationship between Organizational Conflict and Organizational Climate from the Perspective of Secondary Education Teachers

Öz

Conflict is an inevitable situation that people experience on
an individual or organizational level. Although it is not possible to eliminate
the conflict entirely, it may be possible to reduce the negative effects of
conflicts at the organizational level or to turn these effects into positive
for organizational purposes. Organizational climate, on the other hand,
expresses individuals' perceptions about the structure of the organization. It
is accepted that the positive level of this perception is beneficial for both
the individual and the organization. In this study; According to teachers'
perceptions, it is aimed to determine the effect of organizational conflict on
organizational climate. The dependent variable of the research is
organizational climate, and its independent variable is organizational
conflict. The research is a descriptive and cross-sectional research designed
in the scanning model. The universe of the research consists of teachers
working in public secondary schools in Ankara during the 2016/2017 academic
year. The sample of the study consists of teachers working in Anatolian High
Schools, one of the official secondary schools in Etimesgut district. Two
scales were used to obtain the data of the research. The first is the
Organizational Climate Scale developed by Hoy and Tarter (1997) and adapted to
Turkish by Yılmaz and Altınkurt (2013). The other is the 'Organizational
Conflict Scale II' developed by Rahim (1983). As a result of the research, it
was revealed that the teachers had no conflict of 47.28%, and 52.72% had
conflict. It has been observed that teachers who do not experience conflict or
have fewer conflicts have higher organizational climate scores.

Anahtar Kelimeler

Organizational Conflict, Organizational Climate, Conflict Management

Kaynakça

• Abbey, A. ve Dickson J. W. (1983). R&D Work Climate and Innovation in Semiconductors, Academy of Management Journal, 26(2), 362–368.
• Aydın, M. (2000). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Aydoğan, Z. F. (2004). Örgüt Kültürü ve İklimi, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 203-215.
• Barnard, C. (1994). The Functions of Executive. Cambridge: Harward University Press.
• Batlis, N. (1980). The Effects Of Organizational Climate On Job Satisfaction, Anxiety And Propensity To Leave, The Journal Of Psychology, 104, 233-240.
• Bucak, B. E. (2002). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Örgüt İklimi: Yönetimde Ast-Üst İlişkileri, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, 1-8.
• Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Campbell, J., Dunetle, M., Lawler, M. ve Weick, K. (1970). Managerial Behaviour, Performance and Effentiveness. New York: Mc Graw Hill Book Co.
• Cohen, J., Mccabe, E. M., Michelli, N. M. ve Pickeral, T. (2009). School Climate: Research, Policy, Practice, and Teacher Education, Teachers College Record, 111 (1), 180-213.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Eren, E. (1984). Yönetim Psikolojisi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayınları.
• Freiberg, H. J. (Ed.) (2005). School Climate: Measuring, İmproving And Sustaining Healthy Learning Environments. Philadelphia: Falmer Press.
• Güçlü, N. (2003). Örgüt Kültürü, Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 147-159.
• Gündoğan, A. ve Koçak, S. (2017). Öğretmen Adaylarının Okul İklimi Algıları ile Akademik Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Sakarya University Journal of Education, 7(3), 639-657.
• Gürer, A., Öneren, M., ve İ. Bozacı (2014). Çalışanların Bireysel Değerleri İle Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Kamu Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma, The Journal of Academic Social Science Studies, 29, 439-455, Autumn III.
• Halpin, A. W., ve Croft, D. B. (1963). The Organizational Climate Of Schools. Chicago: University of Chicago.
• Hoy, W. K. ve Tarter, C. J. (1997). The Road To Open And Healthy Schools: A Handbook For Change, Elementary and Middle School Edition. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.
• Kaplan, L. S. ve Geoffroy, K. E. (1990). Enhancing The School Climate: New Opportunities For The Counselor, The School Counselor, 38, 7-12.
• Karcıoğlu, F. (2001). Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1-2), 265-283.
• Karip, E. (2003). Çatışma Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kreıtner, R.ve A. Kinicki. (2004). Organizational Behavior. New York: Mcgraw Hill.
• Litwin, H.G. ve Stringer, R. (1968). Motivation and Organizational Climate, Boston: Division of Harward Business School.
• Polat, Ö. G. S. ve Arslan, H. (2004). Yüksek Öğretim Örgütünde Görev Yapan Yöneticilerin Çatışma Yönetimi Stratejilerini Kullanma Düzeyleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 39, 430-457.
• R.Tagiuri, and Litwin, G.H. (1968). Organizational Climate Exploration of Concept, United States of America: Devision of Research Graduate of Business Administration Printed.
• Rahim M. A. ve Bonoma T. V. (1979). Managing Organizational Conflict: A Model For Diagnosis And Intervention. Psychological Reports, 44, 1323-1344.
• Rahim, M. A. (1983). Measurement of Organizational Conflict, The Journal of General Psychology, Management Department, Youngstown State University, 109, 189-199.
• Schein, E.H. (1995). Örgüt Psikolojisi, (Çeviren: Mustafa Tosun), Ankara: TODAİE Yayınları No: 173.
• Şimşek, M. Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon. (7. Baskı), Konya: Günay Ofset.
• Toytok, A. ve Açıkgöz, A. (2013). Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stilleri İle Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 1 (2), 24 - 36.
• Talim ve Terbiye Kurulu. (2018). Ortaöğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi. 29 Mart 2019 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_02/21173451_ort_ogrtm_hdc_2018.pdf. adresinden erişildi.
• Tutar, H. ve Altınöz, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansı Üzerine Etkisi: Ostim İmalât İşletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 2(65), 196-218.
• Türkel, A.U. (2000). Toplam Kalite Bağlamında Grup Dinamiği ve Çatışma Yönetimi, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Wallace, J., Hunt, J. ve Rıchards, C. (1996). The Relationship Between Organitional Culture, Organitional Climate and Managerial Values. The International Journal of Public Sector Management, 12(7), 548–564.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel İklim Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.