Evaluation of Administrative Participation in Local Service Presentation in terms of Local Democracy: The Case of Balıkesir

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 43, 411 - 447, 30.06.2020

Sinem Şahnagil

https://doi.org/10.31795/baunsobed.696566

Öz

With 2000s in Turkey, versatile and administrative restructuring works
have been started for traditional public administration approach and practices.
These works have made notions such as governance, efficiency, transparency,
accountability and participation as dominant principles of the administrative
system. The change and transformation experienced in the administration
approach has highlighted the necessity of using the fact of participation more
effectively, especially the administrative dimension, and revealed the need to
implement various participation mechanisms to serve this purpose.

New administrative participation mechanisms were developed, and local
governments, as the closest units to the public, formed the first step in which
these mechanisms were put into practice. Because, local governments as the
closest units to citizens constitute the first stage of participation of the
local people in the administration due to the roles they play in the
implementation and development of the idea of democracy and the functions they
impose in the provision and access of public services. The ability of fellow townsman to have a voice in
decisions and activities related to their living spaces forms the basis of a
participatory and democratic understanding of local government.

The aim of the study is to determine to what extent the administrative
reform studies intensified in 2000s and the legal regulations implemented in
this context are reflected in the mechanisms for participation and to what
level this situation has been adopted by the citizens and become a “culture”. Also,
it is another aim to measure the tendency of fellow townsmen to participate
according to their socio-demographic characteristics. Accordingly, evaluations
were made about the perspectives of fellow townsmen on administrative
participation, municipality, opportunities and methods for participation and
levels of interest, demand and expectation for participation were revealed. In
this study, text analysis and field research methods were used. Balıkesir
province was preferred for the field research, and a questionnaire study
consisting of 5 demographic questions and 20 proposals was applied on 400 fellow townsmen residing in the city
center. In the light of the results of the research, suggestions were offered
to enable fellow townsmen to approach the
municipal institution with a more positive thought. And the issues that will
contribute to the development of participation opportunities for the fellow townsmen, the establishment of
a democratic structure and functioning in the local government units and the
establishment of an effective and efficient service understanding were
highlighted.

Anahtar Kelimeler

Participation, Administrative Participation, Local Government, Local Democracy

YEREL HİZMET SUNUMUNDA YÖNETSEL KATILIMIN YEREL DEMOKRASİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: BALIKESİR ÖRNEĞİ

Öz

Türkiye’de 2000’li
yıllarla birlikte geleneksel kamu yönetimi anlayışı ve uygulamalarına yönelik
başlatılan yönetsel içerikli ve çok yönlü yeniden yapılanma çalışmaları,
“yönetişim” başlığı altında etkinlik, şeffaflık, hesap verebilirlik, katılım
gibi kavramları yönetim sisteminin hâkim ilkeleri haline getirmiştir. Yönetim
anlayışında yaşanan değişim ve dönüşüm, katılım olgusunun özellikle yönetsel
ayağının daha etkin bir şekilde kullanılması gerekliliğine vurgu yaparak, bu
amaca hizmet edecek çeşitli katılım mekanizmalarının uygulamaya geçirilmesi ihtiyacını
ortaya koymuştur.

Hemşehrileri merkeze alan yeni yönetsel
katılım mekanizmaları geliştirilmiş, halka en yakın birimler olarak yerel
yönetimler ise bu mekanizmaların uygulamaya geçirildiği ilk basamağı oluşturmuştur.
Zira yerel yönetimler, vatandaşa en yakın birimler olmalarından dolayı bir
yandan demokrasi düşüncesinin hayata geçirilmesi için oynadıkları roller, diğer
yandan kamu hizmetlerinin sunulmasında ve erişiminde üstlendikleri fonksiyonlar
sebebiyle yerel halkın yönetime katılmasında ilk aşamayı oluşturmaktadır. Hemşehrilerin
yaşam alanlarını ilgilendiren kararların alınmasında ve faaliyetlerin
planlanmasında söz sahibi olabilmesi, yani politika yapımında aktör konumunda
yer alabilmesi demokratik ve katılımcı bir yerel yönetim anlayışının temel
taşını oluşturmaktadır.

Bu kapsamda çalışmanın
amacı, 2000’li yıllarla yoğunlaşan yönetsel reform çalışmalarının ve bu
kapsamda hayata geçirilen hukuki düzenlemelerin katılıma yönelik mekanizmalara
ne derece yansıdığı ve bu durumun hemşehriler tarafından hangi düzeyde
benimsenip bir “kültür” haline getirildiğinin tespitidir. Ayrıca hemşehrilerin
sosyo-demografik özelliklerine göre katılıma göstermiş oldukları eğilimin
ölçülmesi diğer bir amaçtır. Bu doğrultuda hemşehrilerin öncelikle yönetsel katılım
olgusuna ve belediyeye, sonrasında ise katılıma yönelik fırsat ve yöntemlere
bakış açıları hakkında değerlendirmeler yapılmış, katılıma yönelik ilgi, talep
ve beklenti düzeyleri ortaya konulmuştur.

Çalışmada yöntem
olarak metin analizi ve alan araştırması yöntemleri kullanılmıştır. Alan
araştırması için Balıkesir ili tercih edilmiş, il merkezinde ikamet eden 400
hemşehri üzerinde 5 demografik soru ve 20 önermeden oluşan bir anket çalışması
uygulanmıştır. Araştırma sonuçları ışığında hemşehrilerin belediye kurumuna
daha olumlu bir yargı ile yaklaşmalarını sağlayacak öneriler sunulmuş,
hemşehrilere yönelik katılım fırsatlarının geliştirilmesine, yerel yönetim
birimlerinde demokratik bir yapı ve işleyişin sağlanmasına ve etkin ve verimli
bir hizmet anlayışının yerleşmesine katkı sağlayacak hususların altı
çizilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Katılım, Yönetsel Katılım, Yerel Yönetimler, Yerel Demokrasi

Kaynakça

• Aksu, H. (2008). 5393 Sayılı Belediye Kanunu Çerçevesinde Kent Yönetiminde Yeniden Yapılanma, A. Yılmaz ve Y. Bozkurt (Ed.), Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi içinde (ss. 35-56), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Alodalı, F. B., Tuncer, A., Usta, S. ve Halis, M. (2012). Yerel Yönetimlerde E-Belediyecilik Uygulamaları: Akdeniz Bölgesi Örneği, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 83-95.
• Arıkboğa, E. (1998). Yerel Yönetimler, Katılım ve Mahalle Muhtarlığı, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Baransel, A. (1993). Çağdaş Yönetim Düşüncesinin Evrimi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını.
• Buran, H. (1995). Yönetim Yurttaş İlişkileri ve Katılımlı Yönetim, Kamu Yönetimi Disiplini Sempozyumu Bildirileri içinde (ss. 209-224), İstanbul: TODAİE Yayınları.
• Coşkun B. (2007). Kent Yönetimine Katılım ve Kent Konseyleri, A. Yılmaz ve Y. Bozkurt (Ed.), Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi içinde (ss.102-184), Ankara: Gazi Kitabevi.
• Çitçi, O. (1989). Yerel Yönetimlerde Temsil, Belediye Örneği. Ankara: TODAİE.
• Çitçi, O. (1996). Temsil, Katılma ve Yerel Demokrasi, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 5(6), 5-14.
• Demirci, M. (2010). Katılımcı Demokrasi Açısından Kent Konseyleri: Eleştirel Bir Değerlendirme, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 19(1), 21-46.
• Eken, M. (1994). Kamu Yönetiminde Gizlilik Geleneği ve Açıklık İhtiyacı, Amme İdaresi Dergisi, 27(2), 25-54.
• Eryılmaz, B. (2016). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Eroğlu, H. T. (2006). Yönetimde Katılma Biçimleri ve Yerel Yönetimlerde Demokratik Mekanizmalar, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (11), 191-206.
• Görün, M. (2006). Yerel Demokrasi ve Katılım: İzmir, Konya ve Ağrı İl Genel Meclis Üyeleri Üzerinde Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 159-184.
• Henden, B. ve Henden, R. (2005). Yerel Yönetimlerin Hizmet Sunumlarındaki Değişim ve E-Belediyecilik, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(14), 48-66.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayınları.
• Kırışık, F. ve Sezer, Ö. (2015). Bilgi Ve İletişim Teknolojilerinin (Bit) Kamu Politikası Oluşturma Sürecindeki Rolü. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 199-216.
• Kocaman, Ö. F. (2006). Belediyelerde Halkla İlişkiler ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocaoğlu, M. (2011). Yerel Yönetimlerde Katılım Kültürü (Konya Büyükşehir Belediyesi Örneği), Doktora Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kocaoğlu, M. (2014). Katılımcı Demokrasi Algılaması ve Kent Konseyleri: Kırşehir Kent Konseyi Örneği. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 6(1), 1-15.
• Korkut, H. (2011). Belediyelerde Yönetime Katılma ve Açıklık Algısı: Ümraniye ve Şişli Belediyeleri Örneği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Öner, Ş. (2001). Belediyelerde Yönetime Katılmada Halkla İlişkilerin Rolü ve Önemi. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi, 3(2), 100-114.
• Öner, Ş. (2001b), Sivil Toplum Kuruluşlarının Yerel Demokrasi ve Katılım Algılamaları, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 10(2), 51- 67.
• Öner, Ş. (2005). Katılımcı Demokrasi Açısından Belediye Kanunu, H. Özgür ve M. Kösecik (Ed.). Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform, Ankara: Nobel Yayınları.
• Özcan, L. ve Yurttaş, F. (2010). Kent Konseyleri Müzakereci Demokrasinin Uygulama Alanı Olarak Düşünülebilir mi?”, Yerel Yönetimler Yerel Siyaset ve Kentsel Politikalar, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Özdemir, A. T. (2011). Mahalli İdarelerde Halk Katılımı Bağlamında Kent Konseyleri. Sayıştay Dergisi, (83), 31-56.
• Pallant, J. (2017). SPSS Kullanma Kılavuzu (S. Balcı ve B. Ahi, Çev.), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Parlak, B. (2011). Kamu Yönetimi Sözlüğü, Bursa: MKM Yayınları.
• Parlak, B. ve Sobacı, Z. (2005). Kurum ve Uygulamalarda Kamu Yönetimi, Bursa: Alfa Yayınevi.
• Sezgin, M. ve Özbay, E. H. (2016). Halkla İlişkiler Uygulamalarından Beyaz Masa: Uşak Belediyesi Örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6 (1), 198-209.
• Smith, B. C. (2007). Good Governance and Development, First Published, Palgrave Macmillan, New York.
• Şahin, A. (2007). Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları ve Konya Örneği, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29), 161-189.
• Şengül, R. (2007). Yerel Demokrasiyi Güçlendirme Yolunda Bir Katılım Yöntemi Olarak Kamu Anketi Uygulaması. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 16(2), 7-20.
• Şengül, R. ve Çetinkaya, N. I. (2013). Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım: Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Örneği. Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar, 7. Kamu Yönetimi Sempozyumu, Hatay.
• Şinik, B. (2009). Türkiye’de Yerel Katılım: Fransa ile Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, (18)3, 1-22.
• Toprak, Z. (2014). Yerel Yönetimler, Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Uysal, B. (1984). Siyasal Katılma ve Katılma Davranışına Ailenin Etkisi, Ankara: TODAİE Yayını.
• Whitaker, G. P. (1980). Coproduction: Citizen Participation in Service Delivery. Public Administration Review, 40(3), 240-246.
• Yalçındağ, S. (1996). Belediyelerimiz ve Halkla İlişkileri, Ankara: TODAİ Yayınları.
• Yalçındağ, S. (1998). Yerel Demokrasinin Örgütlenmesi ve Yerinden Yönetimin Geliştirilmesi Açısından Muhtarlık Kurumu. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 7(3), 37-56.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, S. (1993). Yerel Yönetim ve Demokrasi: Kavramlar Yaklaşımlar, İstanbul: IULA-EMME Yayınları.
• Yıldırım, S. ve Emrealp, S. (1994). Yerel Yönetim ve Demokrasi, Kavramlar-Yaklaşımlar, Yerel Yönetimin Geliştirilmesi Programı El Kitapları Dizisi, 2. Baskı, İstanbul: IULA - EMME ve TOKİ Yayını.
• Yıldırım, U. ve Öner, Ş. (2004). Bilgi Toplumu Sürecinde Yerel Yönetimlerde Eğitim-Bilişim Teknolojisinden Yararlanma: Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları. The Turkish Online Journal of Educational Techonology, 3(1), 49-60.
• Yıldırım, A. (2014). Yerellik İlkesi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 130-140.