The Emergence of National Education

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 44, 747 - 781, 31.12.2020

Ahmet Uysal

https://doi.org/10.31795/baunsobed.810906

Öz

The education system, as every system, aims to continue formal and informal education activities on the social ground it is based on by being shaped according to the political and social structure it belongs to. For this reason, the education of the societies that center the congregation and the elite is traditional, the education of the societies that center the ummah is theological, the education of the societies that center the citizenship is cosmopolitan, the education of the societies that center the class is classist, and the national goals are dominant in the education of the societies that center the nation. The national education, which improves with modernization, is an educational approach that emerged in Europe in the 19th century, whose development took centuries with a series of economic, political and social changes, and based on the "nation society" structure that is a form of social organization. The national education has emerged at the end of a long historical process and social changes in Europe such as; Geographical discoveries, Renaissance, Reform Movements in Religion, Enlightenment Thought, French Revolution and Industrial Revolution have been effective in its formation. In this study, it is aimed to evaluate the effects of the political and social developments, which brought out national education in Europe, on the nationalization of education by examining these developments within the framework of "becoming a nation" and "national education". The screening model was used in the study, and accordingly, the findings obtained by screening the domestic and foreign literature were compared in a chronological order.

Anahtar Kelimeler

National Education, Becoming a Nation, Modernization, Modern Education

MİLLİ EĞİTİMİN ORTAYA ÇIKIŞI

Öz

Her sistem gibi eğitim sistemi de ait olduğu siyasi ve toplumsal yapıya göre biçimlenerek, dayandığı sosyal zeminde örgün ve yaygın eğitim faaliyetlerini sürmeyi amaçlar. Bundan dolayı cemaat ve seçkinleri merkeze alan toplumların eğitimleri geleneksel, ümmeti merkeze alan toplumların eğitimi teolojik, vatandaşlığı merkeze alan toplumların eğitimi kozmopolit, sınıfı merkeze alan toplumların eğitimi sınıfçı, ulusu merkeze alan toplumların eğitiminde de milli hedefler baskın olur. Modernleşme ile birlikte gelişen milli eğitim, 19. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan, bir dizi ekonomik, siyasi ve toplumsal değişimlerle gelişimi yüzyıllar süren, toplumsal örgütlenme biçimi olan “ulus toplum” yapısına dayanan bir eğitim yaklaşımıdır. Milli eğitim, uzun bir tarihi süreç sonunda ortaya çıkmış ve oluşumunda Avrupa’da yaşanan; Coğrafi keşifler, Rönesans, Dinde Reform Hareketleri, Aydınlanma Düşüncesi, Fransız İhtilali ve Sanayi Devrimi gibi toplumsal değişmeler etkili olmuştur. Bu araştırmada; Avrupa’da milli eğitimi ortaya çıkaran siyasi ve toplumsal gelişmeler “milletleşme” ve “milli eğitim” düşüncesi çerçevesinde incelenerek bu gelişmelerin eğitimin millileşmesine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmış, bu doğrultuda yerli ve yabancı literatür taranarak elde edilen bulgular kronolojik sırayla karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mili Eğitim, Uluslaşma, Modernleşme, Modern Eğitim

Kaynakça

• Acar, S. (2001). Martin Luther'in İncil Çevirisinin Ortak Alman Dilinin Oluşmasındaki Rolü. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,1 (1), 2-8.
• Akıncı, A.(2012). Modern Ulus Devletlerin Doğuşu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34, 61-70.
• Anderson B. (1995). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması (D.Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Arnold, D. (1995). Coğrafi Keşifler Tarihi (O. Bahadır, Çev.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Aron, R. (1997). Sanayi Toplumu (2. Bs.). (E. Gürsoy, Çev.), İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Arsel, İ. (1964). Anayasa Hukuku (Demokrasi). İstanbul: Doğuş Matbaası.
• Asımov, İ. (2006). Bilim ve Buluşlar Tarihi. (E. Topçugil, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Aydemir, C. ve Genç, S. Y. (2011). Ortaçağın Sosyo-ekonomik Düzeni: Feodalizm. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 226-241.
• Aydın, R. (2018). Ulus, Uluslaşma ve Devlet: Bir Modern Kavram Olarak Ulus Devlet. Siyasal Bilimler Dergisi, 6(1), 229-256.
• Aytaç, K. (2009). Avrupa Eğitim Tarihi Genel Bir Bakış. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Badham, R. (1984). The Sociology of İndustrial and Post-industrial Societies. Sociologie (La) Contemporaine , Paris, 32(1), 1-136.
• Blaır, A. (2003). Reading Strategies for Coping with Information Overload, ca. 1550-1700. Journal of the History of Ideas, 64 (1), 11-28.
• Bloch, M. (1983). Feodal Toplum (M. A. Kılıçbay). Ankara: Savaş Yayınları.
• Bozkurt, V. (2009). Değişen Dünyada Sosyoloji( 4. Bs.). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Braudel, F.(2013). Kapitalizmin Kısa Tarihi (İ.Yergüz, Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Braudel, F.(2014). Uygarlıkların Grameri ( M. A. Kılıçbay,Çev.). (4. baskı), Ankara: İmge Kitabevi.
• Brubaker, R.(1992). Citizenship and Nationhood in France and Germany, Cambridge: USA: Harvard University Press.
• Buçukçu, Ö.(2020). Milliyetçilik, İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Burckhardt, J. (2018). İtalya'da Rönesans Kültürü (B.S.Baykal,Çev.). İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
• Burke, P. (1995). Yeniçağ Başında Avrupa Halk Kültürü (G. Aksan, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Burke, P. (2004). Bilginin Toplumsal Tarihi (2. Bs). (M. Tunçay, Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Burke, P. ve Hsia, R.(2012). Erken Modern Avrupa’da Kültürel Çeviri (F.B. Aydar, Çev.). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Burke, P.(2000). Rönesans. (Ö. Akpınar, Çev.). İstanbul: Babil Yayınları
• Burke, P.(2016). Yeniçağ Avrupa’sında Diller ve Topluluklar (Ç. Çakın, Çev.). İstanbul: Islık Yayınları.
• Casanova, J.(2014). Modern Dünyada Kamusal Dinler (M.M.Gahin,Çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
• Cevizci, A. (2008). Aydınlanma Felsefesi Tarihi, Bursa:Asa Kitabevi,
• Compayré, G. (1889). The History of Pedagogy (W.H. Payne, Trans.). Boston.
• Çüçen, A. K. (2006). Batı Aydınlanmasının Düşünsel Kökenleri ve Eleştirisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı, 25-34.
• Demirci, K.(1995). "engizisyon", TDV İslâm Ansiklopedisi, 1995, XI, s.238-241.
• Eino S. (2011). Martın Luther - Kutsal İnanç Adamı (P. Karvanen,Çev.). İstanbul: GDK Yayınları,
• Ergün, M. (2018). Modern Eğitim Sistemlerinin Doğuşu ve Gelişmesi I-II. Ankara: Pegem Akademi.
• Erkan, H. (1999). Bilgi Toplumu ve Bilgi Toplumuna Geçiş, Bilgi Toplumu, İstanbul: TDAV Yayınları, (1), 9-13.
• Erözden, O(1997). Ulus Devlet. Ankara: Dost Kitabevi.
• Febvre, L. ve Martın, H. J. (2000). Kitabın Doğuşu. (G. Batuş, Çev. ). İstanbul: Avcıol Basım.
• Fıscher, S. R. (2004). A History of Reading. London: Reaktion Books.
• Gad, A.ve Yakobson, A.(2013). Uluslar (Ş. Özcan, Çev.). İstanbul: Bilge kültür Sanat.
• Garda, B.ve Temizel, M. (2016). Bilgi Çağında Eğitim. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (12), 23-43.
• Gaworek, N. H. (1977). Education, Ideology, and Politics: History in Soviet Primary and Secondary Schools. The History Teacher, Vol. 11, No. 1. pp. 55-74.
• Gellner, E. (1992). Uluslar ve Ulusçuluk (B. E. Behar ve G. G. Özdoğan, Çev.) İstanbul: İnsan Yayınları.
• Giddens, A. (2005). Sosyal Teorinin Temel Problemleri (Ü.Tatlıcan, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler ( 9.Bs.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Gramer, J. F., Oğuzkan, A. F. ve Browne, G. S. (1982). Çağdaş eğitim: Milli Eğitim Sistemleri Üzerinde Mukayeseli Bir İnceleme. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Green, A. (2013). Education and State Formation: Europe, East Asia and the USA (2nd. Edit.). London: Macmillan Distribution
• Greenfeld, L.(2016). Milliyetçilik (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Alfa.
• Guibernau, M. (1997). 20. Yüzyılda Ulusal Devlet ve Milliyetçilikler (N.N.Domaniç, Çev.). İstanbul: Sarmal Yayınevi
• Hanilçe, M. (2010). Coğrafi Keşiflerin Nedenlerine Yeniden Bakmak. Tarih Okulu, (7), 47-70.
• Hobsbawm, E. (1995b). Sermaye Çağı 1848-1875 (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: Dost Kitabevi.
• Hobsbawm, E. J. (1995a). Milletler ve Milliyetçilik (O.Akıntaş, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Hof, U.(2004).Avrupa’da Aydınlanma (Ş. Sunar, Çev.) İstanbul: Literatür yayınları.
• İnsel, A. (2000). Kimlikler ve Devletin Hukuku. Doğu Batı, 4 (13), 59-64.
• Kafesoğlu, İ. (1998). Türk Millî Kültürü (14. Bs). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Karal, Z.E.(1978). Osmanlı Tarihinde Türk Dili Sorunu, Bilim, Kültür ve Öğretim Dili Olarak Türkçe, TTK Yayını, Ankara, . 40-41.
• Kedourie, E.(1971). Avrupa’da Milliyetçilik, (M.H. Demirtaş,Çev.). Ankara: MEB Basımevi.
• Kurat, A. N. (1972). IV-XVIII. Yüzyıllarda Karadenizin Kuzeyindeki Türk kavimleri ve Devletleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Leca, J.(1998). Neden Söz Ediyoruz?. Uluslar ve Milliyetçilikler (S. İdemen, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lefebvre, G.(1947). The Coming of the French Revolution (R. Palmer, Trans.). Princeton University Press.
• Llobera, R. J.(2007). Batı Avrupa’da Milliyetçiliğin Gelişimi (E. Akman, Çev.). İstanbul: Phoenix Yayınevi.
• Luther, M.(2019). Doksan Beş Tez, (C.C. Çevik, Çev.). (3. Bs.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Makdisi, G.(2004). Ortaçağ'da Yüksek Öğretim: İslam Dünyası ve Hıristiyan Batı (A.H.Çavuşoğlu,Çev.). İstanbul: Gelenek Yayıncılık.
• McClellan, J. E. ve Dorn, H. (2006). Dünya Tarihinde Bilim ve Teknoloji (H. Yalçın Çev.). Ankara: Arkadaş Yayınları.
• Mclaren, A. (1981). Revolution and Education in Late Nineteenth Century France: The Early Career of Paul Robin, History of Education Quaterly , Vol:21, No:3. pp.317 – 335
• Nımnı, E.(2016). Ulusların Kendi Kaderini Tayin Hakkı, 21. Yüzyılda Milliyetçilik, (E. Aktoprak, C. Kaya, Derl.) İstanbul: İletişim Yayınları
• Ong, W. (2003). Sözlü ve Yazılı Kültür (S. Postacıoğlu Banon, Çev.). İstanbul, Metis Yayınları.
• Pflanze, O. (1966). Nationalism in Europe, 1848-1871. The Review of Politics, 28(2), 129-143.
• Poloma, M. (1993), Çağdaş Sosyoloji Kuramları (H. Erbaş Çev.). Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Reisenberg, P.(1992). Citizenship in the Western Tradition, Plato to Rousseau, The University of North Carolina Pres, U.S.A.
• Reisner, E. H. (1922). Nationalism and Education since 1789: a Social and Political History of Modern Education. Newyork: Macmillan Company
• Renan, E. (2016). Ulus Nedir? (G. Yavaş,Çev.). İstanbul:Pinhan Yayınları.
• Reşad, A. (2018). Fransa Büyük İhtilali (E. Kılınç), İstanbul:Ötüken Neşriyat.
• Rocker, R.(1999). Milliyetçilik ve kültür (A. Çakıroğlu,Çev.). İstanbul: Kaos Yayınları.
• Rostow, W. W. (1999). İktisadi Gelişmenin Merhaleleri (E. Güngör,Çev.). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Roux, J. P. (2007). Türklerin tarihi Pasifik’ten Akdeniz’e 2000 yıl (A. Kazancıgil, L. Arslan Çev.). (2.Bs.), İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Sarıbay, A. Y. (1998). Siyasal Sosyoloji ( 4. Bs.). İstanbul: Der yayınları.
• Schulze, H. (200 5). Avrupa’da Ulus ve Devlet (T. Binder, Çev.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Sezal, İ.(1999). İkinci Bin yıl İkinci Toplumdan üçüncü bin yıl üçüncü topluma, Bilgi Toplum, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı yayınları, (1), 19-26.
• Smith, A. D. (2013). Milliyetçilik: Kuram, İdeoloji, Tarih ( Ü. H. Yolsal. Çev.). Ankara: Atıf Yayınları.
• Smith, A. D.(1999). Milli Kimlik (B.S. Şener, Çev.). (2. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, A. D.(2002). Ulusların etnik kökeni (S.Bayramoğlu, Çev.). İstanbul: Dost Kitabevi.
• Smith, P. (2001). Rönesans ve Reform Çağı (S. Çağlayan, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Şekerci, A. E.(2015). Aydınlanmanın Ulusal Karakteri Üzerine Analitik Bir Deneme, Doğu'dan Batı'ya Düşüncenin Serüveni, (B. A. Çetinkaya, Ed.), C. III, s.153-212.
• Şimşek, M. Ş. ve Akın, H.B. (2003). Teknoloji Yönetimi ve Örgütsel Değişim. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Şimşek, U., Küçük, B. ve Topkaya, Y. (2012). Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikalarının İdeolojik Temelleri, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish, C 7(4), 2809-2823.
• Şimşir, B. N. (1992). Türk yazı devrimi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Tez, Z. (2008). Kâğıdın ve Matbaanın Kültürel Tarihi. İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Tezcan, (1993:). Kültür ve kişilik:(Psikolojik antropoloji). AÜ Eğitim Bilimleri Fakültesi yayınları.
• Toku, N.(2003). John Locke ve Siyaset Felsefesi, Ankara: Liberte Yayınları.
• Topcu, Y, (2020). Lutherizm ve Türk Din Reformu. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tarih Dergisi, 3(1), 45-65.
• Tönnies, F. (2019). Cemaat ve Cemiyet (E. Güler, Çev.). İstanbul: Vakıfbank Kültür.
• Türk Dil Kurumu, (2011). Türkçe Sözlük (11. Bs.). Ankara:Türk Dil Kurumu.
• Vasiliev, A. A. (1943). Bizans İmparatorluğu Tarihi ( A. M. Mansel, Çev.). c. I, Ankara: Maarif Vekaleti.
• Vaughan, M. and Archer, M. S. (2010). Social Conflict and Educational Change in England and France 1789-1848. Cambridge University Press.
• Weber, E.(2017). Köylülerden Fransızlara (Ç. Sümer, Çev.). Ankara: Ketebe Yayınları.
• Wiborg, S. (2000). Political and Cultural Nationalism in Education. The İdeas of Rousseau and Herder Concerning National Education, Comparative Education, Vol:36, No:2, Special Number (22), pp,235-243.