Gastronomi turizminin gelişmesinde tarihi Afyonkarahisar konaklarının önemi

Yıl 2021, Cilt: 24 Sayı: 46-1 - UTK 2021 Turizm Özel Sayısı, 1475 - 1486, 31.12.2021

Ömer Saraç , Tolga Kaya , Huseyin Pamukcu , Mustafa Sandıkcı

https://doi.org/10.31795/baunsobed.1026048

Öz

Şehir kültürünün bir parçası olan tarihi konaklar, restore edilerek ve yeniden işlevlendirilerek son zamanlarda kafe, restoran ve otel olarak hizmet vermektedir. Türkiye’nin birçok ilinde yeniden işlevlendirilmiş tarihi konaklar bulunmaktadır. Bu illerden biri de Afyonkarahisar’dır. Afyonkarahisar’da bulunan tarihi konakların geçmişi 1900’lü yıllara kadar dayanmaktadır. Bu araştırmanın amacı gastronomi turizminin gelişmesinde Afyonkarahisar’da bulunan tarihi konakların ne düzeyde önemli olduğunun ortaya konulmasıdır. Araştırmada nitel veri toplama yöntemine başvurulmuştur. Afyonkarahisar kent merkezinde restoran olarak işlevlendirilmiş tarihi konaklar, araştırmanın uygulama alanı olarak belirlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşme formu ile beş işletme yöneticisi ve işverenine ulaşılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre tarihi konaklar 23 farklı yöresel yemeğin sunumunu yapmakta ve Afyonkarahisar mutfak kültürünü çok iyi bir şekilde yansıtmaktadır. Ayrıca tarihi Afyonkarahisar konaklarının gastronomi turizmi kapsamında gerekli pazarlama ve reklam çalışmaları ile başarılı bir destinasyon merkezi olacağı sonuca ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kültürel sürdürülebilirlik, Tarihi konaklar, Gastronomi turizmi, Afyonkarahisar

The significance of historical Afyonkarahisar mansions in the development of gastronomy tourism

Öz

Historical mansions, which are part of the city's culture, have been restored and re-functioned recently and serve as cafes, restaurants and hotels. There are historical mansions that have been re-functionalized in many provinces of Turkey. One of these provinces is Afyonkarahisar. The history of historical mansions in Afyonkarahisar dates back to the 1900s. The aim of this research is to reveal how important the historical mansions in Afyonkarahisar are in the development of gastronomic tourism. Qualitative data collection method was used in the study. Historical mansions functioned as restaurants in Afyonkarahisar city center were determined as the application area of the research. In this direction, five business managers and employers were interviewed and the data were obtained with a semi-structured interview form. The obtained data were analyzed by content analysis technique. According to the results of the research, historical mansions present 23 different local dishes and reflect the culinary culture of Afyonkarahisar very well. In addition, it has been concluded that Afyonkarahisar historical mansions will be a successful destination center with the necessary marketing and advertising activities within the scope of gastronomy tourism.

Anahtar Kelimeler

Cultural sustainability, Historical mansions, Gastronomy tourism, Afyonkarahisar

Kaynakça

• Aksoy, M. ve Sezgi, G. (2015). Gastronomi turizmi ve güneydoğu anadolu bölgesi gastronomik unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
• Alderighi, M., Bianchi, C. ve Lorenzini, E. (2016). The impact of local food specialities on the decision to (re) visit a tourist destination: Market-expanding or business-stealing?. Tourism Management, 57, 323-333.
• Alinejad, M. E. ve Razaghi, Z. (2012). Culture and its role in tourism development. Life Sci. 2012 (9), 1593-1597.
• Aydın, E. (2015). Gastronomi Turizminin şehir markalaşmasına etkisi: Afyonkarahisar örneği. [Yüksek lisans tezi], Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Ayyıldız, S. ve Kargıglıoğlu, Ş. (2018). Konaklarda sunulan yöresel yemeklerin sürdürebilirlik gastronomi turizmi bakımından incelenmesi; Safranbolu konakları örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (79), 367-381.
• Ballı, E. (2016). Gastronomi turizmi açısından adana sokak lezzetleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4 (Special Issue), 3-17.
• Beyazıt, M. (2009). Yok olan kültür varlıklarımızdan Denizli'deki kurşunoğlu konağı. Belleten, 73 (268), 681-702.
• Birdir, K., ve Akgöl, Y. (2015). Gastronomi turizmi ve Türkiye’yi ziyaret eden yabancı turistlerin gastronomi deneyimlerinin değerlendirilmesi. İşletme ve İktisat Dergisi, 3 (2), 57-68.
• Creative cities network. (t.y). 15 Kasım 2021 tarihinde https://en.unesco.org/creative-cities/afyonkarahisar. adresinden erişildi.
• Durlu, F. Ö., Sünnetçioğlu, S. ve Can, A. (2013). Sürdürülebilir gastronomi turizmi hareketliliğinde coğrafi işaretlemenin rolü. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1/1 (2013), 13-20.
• Çağlı, I. B. (2012). Türkiye'de yerel kültürün turizm odaklı kalkınmadaki rolü: Gastronomi turizmi örneği. [Yüksek lisans tezi], İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. (4. Baskı). Celepler Matbaacılık.
• Dağ, T. (2020). Geleneksel peynirlerin gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi: İzmir örneği. [Yüksek lisans tezi], Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi.
• García-Hernandez, M., M., de la Calle-Vaquero, M., ve Yubero, C. (2017). Cultural heritage and urban tourism: Historic city centres under pressure. Sustainability, 9 (8), 1-19.
• Göğebakan, Y. (2015). Dünya üzerindeki kültürel varlıkların turizme ve ekonomiye katkısı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 5 (2), 48-71.
• Göker, G. (2011). Destinasyon çekicilik unsuru olarak gastronomi turizmi (Balıkesir ili örneği). [Yüksek lisans tezi], Balıkesir Üniversitesi.
• Gülen M. (2017). Gastronomi turizmi potansiyeli ve geliştirilmesi kapsamında Afyonkarahisar ilinin değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmalar Dergisi, 1 (1), 31-42.
• Hall, C.M., Sharples, L., Mitchell, R., Macionis, N. ve Cambourne, B. (Ed.). (2003). Food tourism around the world. Routledge.
• Harrington, R. J. ve Ottenbacher, M.C. (2010). Culinary tourism- a case study of the gastronomic capital. Journal of Culinary Science & Technology, 8 (1), 14–32.
• Hjalager, A. M. ve Richards, G. (2002). Tourism and gastronomy. Routledge. Işkın, M. (2021). Türkiye’nin gastronomi turizmi gelişmişlik göstergeleri ve yerli turistlerin göstergelere ilişkin deneyim durumları. Journal of Tourism and Technology Resarch, 2 (1), 26-34.
• Kaya, F. (2021). Gastronomi turizmi seyahat motivasyonları. S. Şengül ve A. Kurnaz (Ed.). Gastronomi Turizmi içinde (s. 197-220). Detay Yayıncılık.
• Kızıldemir, Ö. (2019). Afyonkarahisar mutfak kültürü üzerine bir değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7 (1), 647-663.
• Kivela, J. ve Crotts, J. C. (2006). Tourism and gastronomy: Gastronomy's influence on how tourists experience a destination. Journal of hospitality & tourism research, 30 (3), 354-377.
• Kocaman, S., Kayserili, A. ve Kaya, F. (2014). Kültürel coğrafya açısından bir araştırma: tarihi kağızman evleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 32, 145-170.
• Kunduracı, O. ve Bahargülü, N. (2018). Geleneksel Afyonkarahisar evlerinde cephe düzenlemeleri. SUTAD, (43), 491-522.
• Kuş, E. (2003). Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nitel mi, nicel mi?. Anı Yayıncılık.
• Özdemir, M. A. ve Kervankıran, İ. (2012). Afyonkarahisar ilinin turizm gelişimi ve çekicilikleri. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 14 (1), 123-142.
• Pamukçu, H., Saraç, Ö., Aytuğar, S., ve Sandıkçı, M. (2021). The effects of local food and local products with geographical indication on the development of tourism gastronomy. Sustainability, 13 (12), 6692.
• Peštek, A. ve Činjarević, M. (2014). Tourist perceived image of local cuisine: the case of Bosnian food culture. British Food Journal. 116(11), 1821-1838.
• Ryu, K. ve Jang, S. (2006). Intention to experience local cuisine in a travel destination: the modified theory of reasoned action. Journal of Hospitality & Tourism Research, 30 (4), 507-516.
• Sandıkçı, M. ve Özkan, F. (2017, Kasım 23-25). Afyon kaymağı ve Afyonkarahisar mutfağındaki yeri. International Sustainable Tourisim Congress. (s. 852-859). Kastamonu- Türkiye: Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi.
• Saraç, Ö. ve Tanrısever, C. (2018). Kastamonu'da yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların sürdürülebilirliğine etki eden çekicilik faktörleri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 29 (2), 151-163.
• Sarıışık, M. ve Özbay, G. (2015). Gastronomi turizmi üzerine bir literatür incelemesi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26 (2), 264-278.
• Savarin, B. (2015). Gastronominin fizyolojisi. Oğlak Yayıncılık.
• Scarpato, R. (2001). Gastronomy as a tourist product: the perspective of gastronomy studies. A. M. Hjalager ve G. Richards (Ed.). Tourism and Gastronomy içinde (s. 235). ATLAS.
• Sezer, İ. (2017). Kültürel mirasın turizm açısından değerlendirilmesi: Taşköprü ilçesi örneği. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 175-198.
• Şeker, İ. T. ve Hastaoğlu, E. (2020). Gastronomi turizmi kapsamında sivas yöresel yemeklerinin mikro ve makro besin öğelerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24 (4), 1879-1894.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2016). Akdeniz mutfak kültürünün gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 86-99.
• Tanrısever, C., Saraç, Ö. ve Aydoğdu, A. (2016). Yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların sürdürülebilirliği, İktisat ve Girişimcilik Üniversitesi, Türk Dünyası Kırgız – Türk Sosyal Bilimler Enstitüsü, Celalabat – Kırgızistan, Akademik Bakış Dergisi, 54, 1068-1082.
• TÜRSAB. (2015). TÜRSAB Gastronomi Turizmi Raporu. TÜRSAB. http://www.tursab.org.tr/dosya/12302/tursab-gastronomi-turizmi-raporu_12302_3531549.pdf.
• Uyar, H. ve Zengin B. (2005). Gastronomi turizminin altenatif turizm çeşidi olarak değerlendirilmesi bağlamında gastronomi turizm indeksinin oluşturulması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (17), 355-376.
• Ültay, E., Akyurt, H., ve Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 2021 (10), 188-201.
• Wilson, S., Fesenmaier, D. R., Fesenmaier, J. ve Van Es, J. C. (2001). Factors for success in rural tourism development. Journal of Travel research, 40(2), 132-138.
• Yazıt, H. (2021). Gastronomi turizminin tarihsel gelişimi. S. Şengül ve A. Kurnaz (Ed.). Gastronomi Turizmi içinde, (s. 45-61). Detay Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, R., Şengül, S. ve Bayhan, İ. (2017, Kasım 23-25). Sürüdürebilir turizm: girişimlerinde önem ve performans değerlendirmeleri: Göynük tarihi konakları örneği. International Sustainable Tourism Congress (s. 432-446). Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Toruisim Faculty.
• Zengin, B. ve Gürkan, A. S. (2019). Afyonkarahisar mutfağının gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (2), 225-240.
• Zengin, B. ve Işkın, M. (2017). Yerel mutfakların gastronomi turizmi açısından değerlendirilmesi: Sivas örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (40), 404-415.