İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme becerileri üzerinde zekâ oyunlarının etkisi

Yıl 2023, Cilt: 26 Sayı: 50, 601 - 616, 31.12.2023

Engin Şahin , Erdoğan Tezci

https://doi.org/10.31795/baunsobed.1097284

Öz

Bu çalışmada ilkokul dördüncü sınıf öğrencileri ile oynan zekâ oyunlarının problem çözme becerileri üzerinde etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek üzere deneysel bir araştırma tasarlanmıştır. Araştırma, Balıkesir ili Kepsut ilçesinde 4. Sınıfta devam etmekte olan bir ilkokuldaki 40 öğrenci ile yürütülmüştür. Araştırma desenine dayalı olarak 20 öğrenci kontrol ve 20 öğrenci deney grubunu oluşturmuştur. Araştırma 8 haftalık bir süreci kapsamıştır. Bu süreçte deney grubunda bulunan öğrencilerle zekâ oyunları oynanmıştır. Kontrol grubundaki öğrenciler normal eğitim sürecine devam etmiş ve herhangi bir ilave çalışmaya katılmamışlardır. Araştırmada öğrencilerinin problem çözme becerilerini belirlemek amacıyla veri toplama aracı olarak Sezgin (2011) tarafından ilköğretim öğrencileri için geliştirilen “Problem Çözme Becerisi Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizinde parametrik koşullar sağlanamadığından gruplar arası karşılaştırmada Mann Whitney-U Testi ile analiz yapılmıştır. Grup içi karşılaştırmalarda ise Wilcoxon İşaret Testi ile analiz yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; öntest puanları açısından kontrol ve deney grupları arasında manidar farklılık olmadığı ancak deneysel işlem sonrasında grupların sontest puanları arasında yapılan karşılaştırmada deney grubu öğrencileri lehine istatistiksel açıdan manidar farklılık olduğu gözlenmiştir. Grupların öntest-sontest puanlarına dayalı yapılan analizde kontrol grubu puanları arasında farklılık gözlenmemiştir. Deney grubunda ise öğrencilerin sontest puanlarının öntest puanlarına göre istatistiksel açıdan daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçları, öğrencilerin problem çözme becerilerinin gelişimi üzerinde zekâ oyunlarının anlamlı etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Problem çözme, Zekâ oyunları, İlkokul öğrencileri, Problem çözme becerisi

The effect of intelligence games on primary school fourth grade students' problem solving skills

Öz

This study aimed to examine the effect of non digital intelligence games on the problem-solving skills of primary school 4th-grade students. To achieve the purpose an experimental research was designed. The research conducted with totally 40 students in a 4th grade primary school in Kepsut, Balıkesir. Based on the research design, 20 students formed the control group and 20 students formed the experimental group. The research covered a period of 8 weeks. In this process, students in experimental group played intelligence games. In the control group students continued the normal education process and did not participate in any additional studies. In the study, the "Problem Solving Skills Scale was used to collect data to determine students’ problem solving skills which is developed by Sezgin (2011) for primary school students. Since parametric conditions could not be met, non-parametric statistical analysis methods (Mann W-U and Wicoxon test) were used in the analysis. Analysis results showed that there was no significant difference between the problem-solving pretest scores of the goups. However, it was found that there was a significant difference between groups according to post-test score in favour of experimental group. In addition, prosttes score is statistically significant pretest of experimental group. On the other hand, no significant difference was observed between the pre and post test scores of the control group. The results of the study show that activities based on the face-to-face games have a significant effect on problem-solving skills.

Anahtar Kelimeler

Problem solving, Intelligence games, Primary school students, Problem solving skills

Kaynakça

• Adachi, P. J. ve Willoughby, T. (2013). More than just fun and games: the longitudinal relationships between strategic video games, self-reported problem solving skills, and academic grades. Journal of Youth and Adolescence, 42(7), 1041-1052.
• Adalar, H. ve Yüksel, İ. (2017). Sosyal bilgiler, fen bilimleri ve diğer branş öğretmenlerinin görüşleri açısından zekâ oyunları öğretim programı. Electronic Turkish Studies, 12(28), 1-24. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12428.
• Ağyar, E. (2016). Oyunun gelişim alanlarına etkisi ve çeşitli örnekler. H. Gülay-Ogelman, (Ed.). Yaşamın ilk yıllarında oyun: oyuna çok yönlü bakış içinde (ss. 113-127). Pegem Akademi.
• Akandere, M. (2006). Eğitici okul oyunları (3. Bs). Nobel Yayınları.
• Akdeniz, A. R. (2006). Problem çözme, bilimsel süreç ve proje yönetiminin fen eğitiminde kullanılması. S. Çepni. (Ed.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi içinde (ss.203-256). Pegem A Yayıncılık.
• Aksoy, A. B. ve Dere Çiftçi, H. (2014). Erken çocukluk döneminde oyun. Pegem Akademi.
• Alkan, A. ve Mertol, H. (2017). Üstün yetenekli öğrenci velilerinin akıl-zekâ oyunları ile ilgili düşünceleri. Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 57-62.
• Alkaş-Ulusoy, Ç. Saygi, E. ve Umay, A. (2017). İlköğretim matematik öğretmenlerinin zeka oyunları dersi ile ilgili görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 280-294. http://10.16986/HUJE.2016018494.
• Altun, M. (2013). Düzenli eğitsel oyun oynayan 11-12 yaş grubu çocuklarda problem çözme becerisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Altun M. (2017). Fiziksel etkinlik kartları ile zekâ oyunlarının ilkokul öğrencilerinin dikkat ve görsel algı düzeylerine etkisi [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Alvi, M. (2016). A manual for selecting sampling techniques in research. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/70218/1/MPRA_paper_70218.pdf ağ adresinden 08.08.2022 tarihinde erişildi.
• Ananiadou, K. ve Claro, M. (2009). 21st century skills and competences for new millennium learners in oecd countries. Oecd education working papers, No. 41. OECD Publishing (NJ1). https://www.oecdilibrary.org/docserver/218525261154.pdf?expires=1666288741&id=id&accname=guest&checksum=7227103590BB81A6F71A20FAFF53FBE2 ağ adresinden 08.08.2022 tarihinde erişildi.
• Anlıak, Ş. ve Dincer, Ç. (2005). Okul öncesi dönemde kişiler arası bilişsel problem çözme becerilerinin geliştirilmesi. Eğitim Araştırmaları, 20, 122-134.
• Aşuluk, Y. (2020). Zeka oyunlarının ilkokul 3. Sınıf öğrencilerinin Türkçe dersinde okuduğunu anlama becerisine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• ATC21S (2022). The framework of 21st century skills as defined by ATC21s ( Assessement and teaching of 21st century skills headquartered at the University of Melbourne). http://www.atc21s.org/ ağ adresinden 11.01.2022 tarihinde erişildi.
• Aydın, A. ve Aydın, M. (2015). Geleneksel çocuk oyunlarının anadili eğitimine etkisi. I. Uluslararası Türk dünyası çocuk oyun ve oyuncakları kurultayı tam metin bildiri kitabı içinde (108-115). Pegem Akademi.
• Aydın, F. (2016). Günümüz dünya sorunları. Pegem Akademi.
• Aydoğan, Y. (2012). Problem çözme ve problem çözme becerilerinin desteklenmesi (2. Bs.). Özgünkök Yayıncılık.
• Batar, M. (2021). Zekâ oyunları ile ilgili yeni ve orijinal bir ders materyali geliştirilmesi. Uluslararası Ders Kitapları ve Eğitim Materyalleri Dergisi, 4(2), 77-93. https://doi.org/10.53046/ijotem.983844.
• Bayramin, T. (2020). 6. sınıf öğrencilerinin zeka oyunlarında kullandığı problem çözme stratejilerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
• Bekmezci, H. ve Özkan, H. (2015). Oyun ve oyuncağın çocuk sağlığına etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi, 5(2), 81-87.
• Bellanca, J. A. (Ed.). (2010). 21st Century skills: rethinking how students learn. Solution Tree Press. Belet-Boyacı, Ş. D. ve Güner-Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738.
• Bingham, A. (2004). Çocuklarda problem çözme yeteneklerinin geliştirilmesi (A.F, Oğuzkan, Çev.), (6. Bs.). Milli Eğitim Basımevi.
• Burdette, H. L. ve Whitaker, R. C. (2005). Resurrecting free play in young children: looking beyond fitness and fatness to attention, affiliation, and affect. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 159(1), 46-50.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E. Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (19. Bs.). Pegem Akademi.
• Boratav, P. N. (1973). 100 soruda Türk folkloru: inanışlar, töre ve törenler, oyunlar (Vol. 40). Gerçek Yayınevi.
• Bottino, R. M. ve Ott, M. (2006). Mind games, reasoning skills, and the primary school curriculum. Learning Media and Technology, 31(4), 359.
• Bottino, R. M., Ott, M. ve Benigno, V. (2009). Digital mind games: experience-based reflections on design and ınterface features supporting the development of reasoning skills. In Proc. 3rd European Conference on Game Based Learning.
• Bottino, R. M., Ott, M., ve Tavella, M. (2013). Investigating the relationship between school performance and the abilities to play mind games. In European Conference on Games Based Learning, 62. Academic Conferences International Limited.
• Bozkurt, A. (2014). Ağ toplumu ve bilgi. Türk Kütüphaneciliği, 28(4), 510-525.
• Cansoy, R. (2018). Uluslararası çerçevelere göre 21. yüzyıl becerileri ve eğitim sisteminde kazandırılması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 3112-3134.
• Cengiz, M. (2008). Masa oyunlarında görsel-içerik ilişkisi ve uygulama çalışması [Doktora Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Costa, L.A. (2001). Developing minds: A resource book for teaching thinking. ASCD. Melbourne.
• Çakır, E. ve Kutlu-Karabıyık, B. (2017). Bütünleşik SWARA-COPRAS yöntemi kullanarak bulut depolama hizmet sağlayıcılarının değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 417-434.
• Çubukçu, A. ve Bağçeli-Kahraman, P. (2017). Okulöncesi dönem çocuklarının problem çözme becerilerinin satranç eğitimi alma durumlarına göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(43), 51-61.
• Dağlı, Z. (2020). An Analysis of the Role of ıntelligence games in policies aimed at fighting gaming addiction. Turkish Journal on Addictions, 7(2), 129-137.
• Demirel, T. (2015). Zekâ oyunlarının Türkçe ve matematik derslerinde kullanılmasının ortaokul öğrencileri üzerindeki bilişsel ve duyuşsal etkilerinin değerlendirilmesi [Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Devecioğlu, Y. ve Karadağ, Z. (2014). Amaç, beklenti ve öneriler bağlamında zeka oyunları dersinin değerlendirilmesi. Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1). 41-61.
• Dilekli, Y. (2019). Etkinliklerle düşünme öğretimi. Ankara: Pegem.
• Dilekli, Y. ve Tezci, E. (2015). Öğretmenlerin düşünme becerilerinin öğretimine yönelik sınıf içi uygulamalar ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Education Sciences, 10(4), 276-290.
• Dilekli, Y. ve Tezci, E. (2016). The relationship among teachers’ classroom practices for teaching thinking skills, teachers’ self-efficacy towards teaching thinking skills and teachers’ teaching styles. Thinking Skills and Creativity, 21, 144-151.
• Dokumacı-Sütçü, N. (2021). Zeka oyunları ile ilgili yapılan bilimsel araştırmaların tematik ve metodolojik açıdan incelenmesi. Electronic Journal Of Social Sciences, 20(78).
• Dokuz, A. Ş. ve Çelik, M. (2017). Bulut bilişim sistemlerinde verinin farklı boyutları üzerine derleme. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 6(2), 316-338.
• Ekiçi, M., Öztürk, F. ve Adalar, H. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının zeka oyunlarına ilişkin görüşleri. Researcher: Social Science Studies, 5(4), 489-502.
• Furdu, İ., Tomozei, C. ve Köse, U. (2017). Pros and cons gamification and gaming in classroom. Broad Research in Artificial Intelligence and Neuroscience, 8(2), 57-58.
• Gee, J. P. (2008). Learning and games. MacArthur Foundation Digital Media and Learning Initiative (21-40).
• Gray, P. (2012). Free play ıs essential for normal emotional development. https://www.psychologytoday.com/us/blog/freedom-learn/201206/free-play-is-essential-normal-emotional-development. ağ adresinden 26.11.2018 tarihinde erişildi.
• Griceviz, (2022). Griceviz nedir? https://griceviz.com/griceviz-nedir/ ağ adresinden 03.01.2022 tarihinde erişildi.
• Güneş, H. (2015). Eğitim bilimleri terimleri sözlüğü. Ütopya yayınevi.
• Güneş, F. (2020). Eğitimde ezber tartışmaları. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(6), 409-418.
• Hazar, M. (2000). Beden eğitimi ve sporda oyunla eğitim. Tutibay Limitet Şirketi Yayınları.
• Higgins, S., Baumfield, V., Hall, E. ve Moseley, D. (2005). A meta-analysis of the impact of the implementation of thinking skills approach on the pupils. London: EPI, Social Science Researh Centre: University of London.
• İpek, A. S. ve Okumuş, S. (2012). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiksel problem çözmede kullandıkları temsiller. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(3), 681-700.
• Karasar, N. (2003). Bilimsel araştırma yöntemi (12. Bs.). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kul, M. (2018). Türk'ün strateji ve zekâ oyunu "mangala". Electronic Turkish Studies, 13(18), 979-990.
• Kurbal, M. S. (2015). 6. Sınıf zekâ oyunları dersi öğrencilerinin problem çözme stratejilerinin ve akıl yürütme becerilerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
• Kurulgan, M. Ve Argan, M. (2007). Anadolu üniversitesi öğrencilerinin internet üzerinden bilgi arama davranışları. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 291-304.
• Koç, C. (2014). İlköğretim öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algıları ve öğrenme sürecinde yardım istemeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 659-678.
• Korkmaz, E. ve Gür, H. (2016). Öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 64-74.
• Koray, Ö. ve Azar, A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 125-136.
• Kömür, A. M. (2015). Tarihte en önemli 10 masa oyunu. http://arkeofili.com/tarihteki-en-onemli-10-masa-oyunu/ ağ adresinden 06.11.2022 tarihinde erişildi.
• Li, J., Ma, S. ve Ma, L. (2012). The study on the effect of educational games for the development of students’ logic-mathematics of multiple intelligence. Physics Procedia, 33, 1749-1752.
• Lin, C., Shao, Y., Wong, L., Li, Y. ve Niramitranon, J. (2011). The impact of using synchronous collaborative virtual tangram in children's geometric. The Turkish Online Journal of Educational Tecnology, 10(2), 250-258.
• Linsey, E. W. ve Colwell, M. J. (2003). Preschoolers' emotional competence: links to pretend and physical play. Child Study Journal, 33(1), 39-53.
• Marangoz D. ve Demirtaş Z. (2017). Mekanik zekâ oyunlarının ilkokul 2.sınıf öğrencilerinin zihinsel beceri düzeylerine etkisi. The Journal of International Social Research, 10(53). https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/the-effect-of-mechanical-mind-games-on-mental-skill-levels-of-primary-schoolsecond-grade-students.pdf ağ adresinden 28.12.2021 tarihinde erişildi.
• Mentalup, (2022). Çocukların en sevdiği oyunlar. https://www.mentalup.net/ ağ adresinden 03.01.2022 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu zekâ oyunları dersi öğretim programı. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Zekâ oyunları kurs programı. http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kurslar/Geleneksel%20Oyunlar%20ve%20Zek%C3%A2%20Oyunlar%C4%B1_Zeka%20Oyunlar%C4%B1%20Kurs%20Program%C4%B1.pdf ağ adresinden 29.12.2021 tarihinde erişildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2022). İlköğretim programları. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx adresinden 01.10.2022 tarihinde erişildi.
• Mutlu Aydın, S. (2013). Türkiye’de ilkokul dördüncü sınıfta yapılan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin problem çözme becerisine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Partnershipfor 21 Century Skills [P21], (2019). Framework for 21st century learning. http://static.battelleforkids.org/documents/p21/P21_Framework_Brief.pdf ağ adresinden 12.01.2022 tarihinde erişildi.
• Rahman, M. (2019). 21st century skill'problem solving': defining the concept. rahman, mm (2019). 21st century skill “problem solving”: defining the concept. Asian Journal of Interdisciplinary Research, 2(1), 64-74.
• Reiter, H. B., Thornton, J., ve Vennebush, G. P. (2014). Using kenken to build reasoning skills. Mathematics Teacher, 107(5), 341-347.
• Sadıkoğlu, A. (2017). Zekâ ve akıl oyunları dersinin değerler eğitimindeki rolünün öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Senemoğlu, N. (2015). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Yargı yayınları.
• Şeker, T. B. (2005). Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler çerçevesinde bilgiye erişimin yeni boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 377-391.
• Smith, P. K. ve Dutton, S. (1979). Play and training in direct and innovative problem solving. Child Development, 830-836.
• Soni, G. ve Kalra, M. (2014, February). A novel approach for load balancing in cloud data center. In 2014 IEEE İnternational Advance Computing Conference (IACC) (pp. 807-812). IEEE.
• Sevinç, M. (2005). Gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. Morpa Kültür Yayınları.
• Sezgin, E. (2011). Problem çözme becerisi ölçeğinin geliştirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Spires, H. A., Rowe, J. P., Mott, B. W. ve Lester, J. C. (2011). Problem solving and game-based learning: effects of middle grade students' hypothesis testing strategies on learning outcomes. Journal of Educational Computing Research, 44(4), 453-472.
• Organisation for Economic Coperation and Development [OECD], (2008). 21st Century Skills: How can you prepare students for the new global economy? https://www.oecd.org/site/educeri21st/40756908.pdf ağ adresinden 27.07.2020 tarihinde erişildi.
• Oruç Ş. ve Aygün M. (2015). Zekâ oyunları aracılığıyla internetin ve telefonun zararlı kullanımının azaltılması. I. uluslararası Türk dünyası çocuk oyun ve oyuncakları kurultayı tam metin bildiri kitabı (575-586). Pegem Akademi.
• Ott, M., ve Pozzi, F. (2012). Digital games as creativity enablers for children. Behaviour & Information Technology, 31(10), 1011-1019.
• Öztürk, T., Karakuş, U. ve Kılıçoğlu, G. (2012). Günümüz dünya sorunlarına yönelik tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7(4), 2209-2224.
• Taylan, S. (1990). Heppner’ in problem çözme envanterinin uyarlama, güvenirlik ve geçerlilik çalışmaları [Yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Tüm Akıl ve Zekâ Oyunları Federasyonu [TAZOF] (2022). Türkiye geneli öğretmenler günü akıl ve zeka oyunları turnuvası https://www.tazof.org.tr/turnuvalar/ ağ adresinden 05.01.2022 tarihinde erişildi.
• Türk Dil Kurumu [TDK], (2022). Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 02.01.2022 tarihinde erişildi. Thinkfun, (2022a). Learning through play in and out of the classroom. https://www.thinkfun.com/teachers/ ağ adresinden 11.01.2021 tarihinde erişildi.
• Thinkfun, (2022b). Rush hour games. https://www.thinkfun.com/products/rush-hour/ ağ adresinden 11.01.2022 tarihinde erişildi.
• Trilling, B. ve Fadel, C. (2009). 21st century skills: learning for life in our times. https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=VUrAvc8OB1YC&oi=fnd&pg=PR7&dq=21st+century+skills:+learning+for+life+in+our+times&ots=DxeSMv9riL&sig=uFVqwm-twbz5IOH_zWJkzUC2s08&redir_esc=y#v=onepage&q=21st%20century%20skills%3A%20learning%20for%20life%20in%20our%20times&f=false ağ adresinden 13.01.2022 tarihinde erişildi.
• Tuğrul, C. (1999). Duygusal zeka. Klinik Psikiyatri, 1, 12-20.
• Türkoğlu B. (2016). Oyun temelli bilişsel gelişim programının (OTBGP) 60-72 aylık çocukların bilişsel gelişimlerine etkisi [Doktora Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Tüm Üstün Zekâlılar Derneği [TÜZDER], (2022). Zekâ ve akıl oyunları eğitmen sertifika programı. http://form.tuzder.org/view.php?id=13017 ağ adresinden 02.01.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Toker, S. (2011). Türkçe’nin anadili olarak öğretiminde ninni ve tekerlemelerin yeri. International Journal of Social and Economic Sciences, 1(1), 25-29.
• Voogt, J., ve Roblin, N. P. (2010). 21st century skills. Discussienota. Zoetermeer: The Netherlands: Kennisnet, 23(03), 2000.
• World Economic Forum [WEF], (2016). The 10 skills you need to thrive in the fouth industrial revolution. https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-10-skills-you-need-to-thrive-in-the-fourth-industrial-revolution/ ağ adresinden 27.07.2020 tarihinde erişildi.
• Yıldırım, B. ve Özkahraman, Ş. (2011). Hemşirelikte Problem Çözme. SDÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 155-159.
• Yıldız, E., Şimşek, Ü., ve Aras, H. (2017). The effect of the educational game method on students’ social skills, attitude towards the school, and sciences learning anxiety. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(1), 381-400.
• Yıldız Teknik Üniversitesi Sürekli Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi [YTÜ-SEM], (2022). Zeka oyunları eğitici eğitimi. https://sem.yildiz.edu.tr/uzaktan-egitim-online/zeka-ve-akil-oyunlari-egitici-egitimi.html ağ adresinden 03.05.2022 tarihinde erişildi.
• Yalçınkaya, T. ve Ay-Yalçınkaya, A. E. (2016). Küreselleşme sürecinde akıl oyunları. Journal of International Social Research, 9(43).
• Zeybek, N. ve Saygı, E. (2018). Apartmanlar oyununun ortaokul matematik öğretmen adaylarının uzamsal görselleştirme yeteneklerine olan etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2541-2559.