An Analysis of the Mission and Vision Statements of Atatürk’s Principles and History of Turkish Revolution Institutes: A Qualitative Assessment

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 15, 9 - 28

Gökhan Bak , Fadime Nazlı , Alparslan Bak , Emrah Kılıç , Yusuf Nazlı

Öz

This study conducts a qualitative analysis of the mission and vision statements of the Atatürk Principles and Revolutionary History Institutes from four different universities using MAXQDA software. The analysis reveals that the strategic discourses of these institutes predominantly focus on themes of national identity, historical consciousness, and academic research. Key terms such as "history", "Türkiye", "Republic", "science" and "Atatürk" are frequently used in the texts, suggesting that the institutional identities of these institutes are constructed based on the reinterpretation of national values and historical heritage. The intersection and proximity mapping analyses of codes reveal strong relationships between concepts such as "Scientific Research", "Individual Development", "Vision" and "International Cooperation" contributing to a deeper understanding of the thematic structure of the institutes' strategic objectives.
The findings suggest that while the mission and vision statements emphasize historical and national values, innovative approaches reflecting contemporary academic and societal dynamics such as technological advancements and social justice are not sufficiently highlighted. This indicates that the institutes need to adopt more effective strategies in the global academic competition and digital transformation processes. It is recommended that in the future, mission and vision statements be aligned with concepts such as digitalization, innovation, and social responsibility.
The limitations of this study include the narrow sample of only four universities and the risk of subjectivity in the qualitative data analysis. To address these limitations, future research should use a broader sample and integrate quantitative methods. This study provides significant insights into institutional discourse analysis, offering a foundation for more comprehensive research on strategic communication and identity construction.

Anahtar Kelimeler

Atatürk’s Principles, History of Turkish Revolution, Mission, Vision, MAXQDA, Qualitative Analysis

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitülerinin Misyon ve Vizyon Analizi: Nitel Bir Değerlendirme

Öz

Bu çalışma, MAXQDA yazılımı kullanılarak dört farklı üniversitenin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitülerine ait misyon ve vizyon metinlerinin nitel analizini gerçekleştirmiştir. Analizler, enstitülerin stratejik söylemlerinde milli kimlik, tarihsel bilinç ve akademik araştırma odaklı temaların baskın olduğunu ortaya koymuştur. Metinlerde "tarih", "Türkiye", "Cumhuriyet", "bilim" ve "Atatürk" gibi kavramların yüksek frekansla yer alması, enstitülerin kurumsal kimliklerini milli değerler ve tarihsel mirasın yeniden yorumlanması temeli üzerine inşa ettiklerini göstermektedir. Kod kesişim ve yakınlık haritaları analizleri, “Bilimsel Araştırma”, “Bireysel Gelişim”, “Vizyon” ve “Uluslararası İşbirliği” gibi kavramlar arasında güçlü ilişkiler olduğunu ortaya koyarak, enstitülerin stratejik hedeflerine ilişkin tematik yapıyı daha derinlemesine anlamamıza katkı sağlamıştır.
Bulgular, enstitülerin misyon ve vizyon metinlerinde tarihsel ve milli değerlerin ön planda tutulduğunu ancak çağdaş akademik ve toplumsal dinamikleri yansıtan yenilikçi yaklaşımlar, teknolojik gelişmeler ve toplumsal adalet gibi unsurların yeterince vurgulanmadığını göstermektedir. Bu durum, enstitülerin küresel akademik rekabet ortamında ve dijital dönüşüm süreçlerinde daha etkin bir strateji izlemeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Gelecekte, üniversitelerin misyon ve vizyon metinlerinin dijitalleşme, yenilikçilik ve toplumsal sorumluluk gibi kavramlarla uyumlu hale getirilmesi önerilmektedir.
Araştırmanın sınırlılıkları, yalnızca dört üniversitenin örneklem olarak alınmış olması ve nitel veri analizinde öznellik riskinin bulunmasıdır. Bu sınırlılıkların aşılması için daha geniş bir örneklem grubunun kullanılması ve nicel yöntemlerle desteklenen analizlerin yapılması önerilmektedir. Bu çalışma, kurumsal söylem analizine dair önemli bulgular sunarak, stratejik iletişim ve kimlik inşasına dair daha kapsamlı araştırmalar için bir temel oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Atatürk İlkeleri, İnkılâp Tarihi, Misyon, Vizyon, MAXQDA, Nitel Analiz

Kaynakça

• Acun, R. (2000). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi’nin internete dayalı öğretimi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 16(47), 615-635.
• Altıntop, M. & Altıntop, M. (2024). İletişim fakültelerinin misyon ve vizyon metinlerinin içerik analizi. Sinerji Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 20-53.
• Bakıcı, A. (2021). Cumhuriyet dönemi (1930-1940) kültür politikalarının Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne olan etkisi. Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 147-166.
• Bal, R. (2021). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersini Cumhuriyet’in yüzüncü yılına giderken incelemek. Tarih ve Günce, 9, 337-362.
• Baltan, B. & Tangülü, Z. (2023). Ortaokul Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük konularına ilişkin lisansüstü tezlerin bibliyometrik bir analizi (1997-2023). Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 6(2), 535-553. https://doi.org/10.48174/buaad.1372158
• Bolat, M. (2012). Modern Türkiye Cumhuriyeti’nin oluşum sürecinde Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin yeri ve amaçları. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 249-264. https://doi.org/10.9761/jasss_411
• Dağlı, Ş. Z. (2015). Atatürk’ün kültürel bağlamda sanata bakışı ve modern Türkiye’de sanatın olgunlaşması. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 179-201. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-03-06-10
• Doğaner, Y. (2005). Yüksek öğretimde Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersi öğretiminde karşılaşılan problemler ve yeni yaklaşımlar - Hacettepe Üniversitesi örneği. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 21(62), 589-612.
• Doğaner, Y. (2007). Atatürk dönemi Türkiye’sinde sosyo-kültürel değişim. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS), 38, 235-260.
• Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Misyon ve vizyon. https://ataturkilkeleri.deu.edu.tr/tr/misyon-ve-vizyon/
• Eraslan, C. & Kaşkaya, A. (2011). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersi’nin uygulanmasına yönelik öğretim üyesi görüşleri: Sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 27(80), 325-350.
• Erciyes Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Misyon. https://ataturke.erciyes.edu.tr/tr/misyon
• Erciyes Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Vizyon. https://ataturke.erciyes.edu.tr/tr/enstitu-vizyon
• Eroğlu, F. & Kalaycı, N. (2022). Üniversitelerdeki zorunlu ortak derslerden Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin uzaktan ve yüz yüze eğitim uygulamalarının karşılaştırılarak değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(34), 474-511. https://doi.org/10.35675/befdergi.847753
• Erol Şahin, A. N. (2019). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin uzaktan eğitim yoluyla öğretilmesi hakkında öğretim elemanlarının görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 477-502. https://doi.org/10.17152/gefad.429656
• Ezer, F., Ulukaya, Ü. & Kaçar, T. (2016). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersine yönelik tutumları. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 71-91.
• Gülmez, N. (2003). Üniversite gençliğinin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersine bakışı. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 19(57), 1043-1088.
• Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Misyon ve vizyon. https://ait.hacettepe.edu.tr/misyon_vizyon.shtml
• İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Enstitü misyonu. https://ataturkilkeleri.istanbul.edu.tr/tr/content/enstitu/misyon
• İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü. (2025). Enstitü vizyonu. https://ataturkilkeleri.istanbul.edu.tr/tr/content/enstitu/vizyon
• Kavcar, C. (1988). Atatürk ve kültür reformu. Erdem, 5(12), 915-924.
• Kılınçkaya, M. D. (2013). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi derslerinde öğrencilerin sınav kaygıları ile başarıları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-1), 235-243.
• Öztaş, S. & Kılıç, B. (2017). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin uzaktan eğitim şeklinde verilmesinin öğrenci görüşleri açısından değerlendirilmesi. Turkish History Education Journal, 6(2), 268-293. https://doi.org/10.17497/tuhed.327979
• Sağ, Ç., Turgut, T. & Kaymakcı, S. (2024). Farklı okunabilirlik formüllerine göre ders kitabı incelemesi: Ortaokul 8. sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabı örneği. Journal of History School, 71, 2075-2102. https://doi.org/10.29228/joh.76621
• Sarıoğlu, M. (1994). Atatürk devrimleriyle ilgili makaleler bibliyografyası. Atatürk Yolu Dergisi, 4(13). https://doi.org/10.1501/Tite_0000000215
• Süslü, A. (1989). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihinin kaynakları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 26-33.
• Şahingöz, M. & Akbaba, B. (2013). Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi öğretiminde çoklu ortam kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 17-37.
• Şimşek, A. & Güler, M. (2013). Öğretmen ve öğretmen adayı görüşlerine göre lise Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersinin öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 543- 575. https://doi.org/10.14520/adyusbd.642
• Taş, F. & Sanalan, A. (2004). Öğrencilerin Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi dersini algılaması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 71-82.
• Türk Dil Kurumu (TDK). (2005). Türkçe sözlük (Cilt 2, 10. basım). Türk Dil Kurumu Yayınları.