Farklı Gübreleme Uygulamalarının Tanelik Mısır Üzerine Etkileri

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 59 - 68, 28.06.2022

Muhammet Karaşahin

Öz

Bu çalışma farklı gübreleme ve lateral aralığı uygulamalarının tanelik mısır üzerine etkilerini belirlemek amacıyla, Çumra-Konya ekolojik koşullarında, 2020 yılında yürütülmüştür.
Araştırma “tesadüf parselleri deneme desenine” göre üç tekerrürlü olarak yapılmıştır. Farklı gübreleme (G1; 50 kg da-1 kompoze taban gübresi, üstten 50 kg da-1 üre ve 25 kg da-1 MgS04, G2; 1.5 x G1, G3; 2 x G1, G4; G1+ SÇ (50 kg da-1 solucan gübresi çayı), G5; G1 + 32 kg da-1 üre + SÇ, G6; G1 + 65 kg da-1 üre + SÇ, G7; 65 kg da-1 üre, 400 g da-1 hümik asit ve 100 g da-1 ZnSO4, G8; G1 + 400 g da-1 hümik asit ve 100 g da-1 ZnSO4, G9; üstten 20 kg da-1 MKP, 65 kg da-1 üre ve 25 kg da-1 MgS04, G10; tabana 200 kg da-1 katı solucan gübresi, üste 400 g da-1 hümik asit ve 100 g da-1 ZnSO4) ve lateral aralığı (G1L; G1 + LA (0.7 m lateral aralığı), G6L; G6 + LA) uygulamaları tesadüfi olarak yerleştirilmiştir.
Araştırmada elde edilen sonuçlara göre en yüksek yaprak sayısı, ilk koçan yüksekliği, bitki boyu, koçan tane sayısı, koçan uzunluğu ve koçan ağırlığı değerleri G2 uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek sap çapı değerleri ise G2 ve G5 uygulamalarından elde edilmiştir. En yüksek koçan çapı, tane protein oranı ve bin tane ağırlığı değerleri G3 uygulamasından elde edilirken en yüksek hektolitre değeri ise G9 uygulamasından elde edilmiştir. En yüksek koçan tane ağırlığı değerleri ise G1L, G2 ve G3 uygulamalarından elde edilmiştir. En yüksek tane koçan oranı değerleri G3 ve G9 uygulamalarından elde edilirken en yüksek tane nemi değerleri G6L ve G7 uygulamalarından elde edilmiştir. En yüksek tane verimi değerleri ise G1L, G2, G3 ve G6L uygulamalarından elde edilmiştir.
En yüksek tane verimi, daha az kimyasal gübre uygulaması ve en düşük tane nemi değerleri birlikte göz önünde bulundurularak değerlendirildiğinde G1L uygulamasının tavsiye edilebilir nitelikte olduğu görülmektedir. Deneme alanında karşılaşılan cüce ağustos böceği zararı araştırmanın sınırlılığını oluşturmuştur. Cüce ağustos böceği zararı olmadan araştırmanın tekrarı, farklı toprak bünyelerinde ve daha uzun yıllar araştırmanın yürütülmesi daha güvenilir sonuçlar için gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Hümik asit, inorganik gübre, lateral aralığı, mısır, solucan gübresi

Kaynakça

• AACC. (2000). Approved methods of the American Association of Cereal Chemists, 10th Ed. AACC, St. Paul, MN, USA.
• Alamgir, M., McNeill, A., Tang, C. ve Marschner, P. (2012). Changes in soil P pools during legume residue decomposition. Soil Biology and Biochemistry. 49: 70-77.
• Al-Hurmuzi, J.O.H., Topak, R. (2018). Lateral spacing affect on yield and quality attributes of drip-irrigated sweet corn. Selcuk J. Agr. Food Sci., 32 (1): 55-59.
• Aydınşakir K., Erdal S., Büyüktaş D., Baştuğ R., Toker R. (2013). The influence of regular deficit irrigation applications on water use, yield, and quality components of two corn (Zea mays L.) genotypes. Agricultural Water Management, 128: 65–71. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2013.06.013
• Balfanz, L. (2011). What is vermicompost tea and how does it work? University of Minnesota. USA.
• Borrás, L., Lucas, N.V.M. (2018). Maize reproductive development and kernel set under limited plant growth environments. Journal of Experimental Botany, 69 (13): 3235–3243. https://doi.org/10.1093/jxb/erx452
• Bozkurt, Y. (2018). Çukurova koşullarında damla yöntemiyle sulanan ikinci ürün mısır bitkisinde optimum lateral aralığının belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Camp, C.R., Sadler, E.S., Busscher, W.J. (1989). Subsurface and alternate-middle micro irrigation for Southeastern Coastal plain. Transactions of the ASAE, 32 (2):451-456.
• Chen, X., Chen, F., Chen, Y., Gao, Q., Yang, X., Li, X., Zang, F., Mi, G. (2013). Modern maize hybrids in Northeast China exhibit increased yield potential and resource use efciency despite adverse climate change. Global Change Biology, 19 (3): 923–936. https://doi.org/10.1111/gcb.12093
• Dominguez, J. (2004). State-of-the-Art and New Perspectives on Vermicomposting Research. In Earthworm Ecology. CRC Press, pp. 401–424.
• Drienovsky, R., Anghel, A., Sala, F. (2019). Model for corn kernels weight estimating based on mature corn ears dimensional parameters. Research Journal of Agricultural Science, 51 (4): 51-60.
• Edwards, C.A., Bohlen, P.J. (1996). Biology and Ecology of Earthworms. 3rd. Ed. Chapman and Hall, New York.
• Ercan, B. (2006). Konya ilinde mısırda zararlı cicadellidae (homoptera: auchenorrhyncha) türlerinin tespiti ve popülasyon gelişimi üzerinde araştırmalar. (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• FAO. (2021). FAOSTAT. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC Erişim Tarihi: 15.02.2021.
• Gbaraneh, L.D., Dumkhana, K. (2021). Effects of planting date on the growth and yield of late season maize (Zea mays L.) cultivated in the high rain forest of South Nigeria. International Journal of Agriculture and Earth Science, 7 (1): 31-43.
• Gezgin, S. (2009). Bitki Yetiştiriciliğinde Humik ve Fulvik Asit Kaynağı Olan TKİ-Humas’ın Kullanımı. http://www.tkihumas.gov.tr/depo/file/H%C3%BCmikAsit%C3%9CretimProsesi.pdf Erişim Tarihi: 10.02.2022.
• Güçdemir, İ. (2006). Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş Baskı. Toprak Gübre ve Su Kaynakları merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü. Genel Yayın No:213, Ankara.
• Greveniotis, V., Zotis, S., Sioki, S., Ipsilandis, C. (2019). Field population density effects on field yield and morphological characteristics of maize. Agriculture, 160: 1-11. http://dx.doi.org/10.3390/agriculture9070160
• Hussain, H.A., Shengnan, M., Hussain, S., Ashraf, U., Zhang, Q., Anjum, S.A., Ali, I., Wang, L. (2019). Individual and concurrent effects of drought and chilling stresses on morpho-physiological characteristics and oxidative metabolism of maize cultivars. bioRxiv, 1-31. https://doi.org/10.1101/829309
• İdikut, L., Ekinci, M., Gençoğlan, C. (2020). Determination of ear characteristics and grain quality criteria of hybrid corn varieties. Nevsehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9 (2): 142-153. http://dx.doi.org/10.17100/nevbiltek.767997
• JMP (2007). Statistic and Graphics Guide. Release 7, SAS Institute Inc., Cary, USA.
• Kaçar, B., Katkat, V. (2009). Bitki Besleme. Nobel Yayınları, Ankara.
• Karaşahin, M. (2021). Sürdürülebilir ve Hassas Tanelik Mısır Üretimi. Nobel Yayınları, Ankara.
• Khan, S., Khan, A., Jalal, F., Khan, M., Khan, H. (2017). Dry matter partitioning and harvest index of maize crop as influenced by integration of sheep manure and urea fertilizer. Adv. Crop Sci. Tech., 5: 276.
• Kim, S.G., Shin, S., Jung, G.H., Kim, S.G., Kim, C.G., Woo, M.O, Lee, M.J., Lee, J.S., Son, B.Y., Yang, W.H., Kwon, Y.U., Shim, K.B. (2016). Seven days of consecutive shade during the kernel filling stages caused irreparable yield reduction in corn (Zea mays L.). Korean Journal of Crop Sciences. 61 (3): 196-207. https://doi.org/10.7740/kjcs.2016.61.3.196
• Kopittke, M.P., Menzies, N.W. (2007). A review of the use of the basic cation saturation ratio and the ‘ideal’ soil. SSSAJ., 71: 259-265.
• Li, Z., Stephen, H.H. (2021). Heat stress responses and thermotolerance in maize. International Journal of Molecular Sciences, 22 (948): 1-19. https://dx.doi.org/10.3390%2Fijms22020948
• Ma, X., Jacoby, P.W., Sanguinet, K.A. (2020). Improving net photosynthetic rate and rooting depth of grapevines through a novel irrigation strategy in a semi-srid climate. Front. Plant Sci. 11:575303. doi: 10.3389/fpls.2020.575303
• Moosavi, S.G. (2012). The effect of water deficit stress and nitrogen fertilizer levels on morphology traits, yield and leaf area index in maize. Pakistan Journal of Botany, 44 (4): 1351–1355.
• Mubarak, I., Janat, M. (2020). Sweet corn crop response to different dripline spacings in the dry Mediterranean area. Acta Agriculturae Slovenica, 116 (1): 125–136.
• Mueller, S.M., Vyn, T.J. (2018). Physiological constraints to realizing maize grain yield recovery with silking-stage nitrogen fertilizer applications. Field Crops Research, 228: 102–109. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2018.08.025
• Ogara, F. (2007). Irrıgated maize production in the top end of the northern territory production guidelines and research results. Technical Bulletin No:326.
• Olle, M. (2016). The effect of vermikompost based growth substrates on tomato growth. Agraarteadus: Journal of Agricultural Science: Akadeemilise Põllumajanduse Seltsi väljaanne, 1.
• Özmen, İ. (2008). Bazı melez mısır çeşit ve genotiplerinin değişik ekim bölgelerindeki adaptasyon ve uyum yeteneklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Padilla, J.M., Otegui, M.E. (2005). Co-ordination between leaf initiation and leaf appearance in field-grown maize (Zea mays): genotypic differences in response of rates to temperature. Annals of Botany, 96: 997–1007. https://doi.org/10.1093/aob/mci251
• Pioneer (2015). Corn Growth and Development. https://www.maplehurstfarms.com/assets/1/17/ais2416_Erişim Tarihi: 15.02.2022.
• Reid, L.M., Zhu, X., Morrison, M.J., Woldemariam, T., Voloaca, C., Wu, J., Xiang, K. (2010). A nondestructive method for measuring maize kernel moisture in a breeding program. Maydica, 55: 163- 171.
• Seebauer, J.R., Moose, S.P., Fabbri, B.J., Crossland, L.D., Below, F.E. (2004). Amino acid metabolism in maize earshoots. Implications for assimilate preconditioning and nitrogen signaling. Plant Physiology, 136: 4326–4334. https://doi.org/10.1104/pp.104.043778
• Shah, A.N., Tanveer, M., Abbas, A., Yıldırım, M., Shah, A.A., Ahmad, M.I., Wang, Z., Sun, W., Song, Y. (2021). Combating dual challenges in maize under high planting density: stem lodging and kernel abortion. Frontiers Plant Science, 12: 699085. https://doi.org/10.3389/fpls.2021.699085
• Shapiro, C.A., Ferguson, R.B., Herget, G.W., Wortmann, C.S., Walters, D.T. (2008). Fertilizer Suggestions for Corn. http://croptechcafe.org/wp-content/uploads/2018/11/ec117.pdf. Erişim Tarihi: 15.02.2022
• Testa, G., Reyneri, A., Blandino, M. (2016). Maize grain yield enhancement through high plant density cultivation with different inter-row and intra-row spacings. European Journal of Agronomy, 72: 28–37. https://doi.org/10.1016/j.eja.2015.09.006
• TTSMM. (2018). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı, Mısır. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Tutar, U. (2013). Toprak solucanlarından elde edilen vermikompostun bazı bitki patojenleri üzerindeki antimikrobiyal aktivitelerinin araştırılması. Cumhuriyet University Faculty of Science Journal, 34 (2): 1-12.
• TÜİK. (2021). Mısır Ekim Alanı, Üretim ve Verimi. Türkiye İstatistik Kurumu Verileri. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr Erişim Tarihi: 15.02.2022.
• Xue, J., Zhao, Y.S., Gou, L., Shi, Z.G., Yao, M.N., Zhang, W.F. (2016). How high plant density of maize affects basal internode development and strength formation. Crop Science, 56: 3295–3306. https://doi.org/10.2135/cropsci2016.04.0243
• Vivas, A., Moreno, B., Garcia-Rodriguez, S., Bentiez, E. (2009). Assessing the impact of composting and vermicomposting on bacterial community size and structure, and microbial functional diversity of an olive-mill waste. Bioresource technology, 100 (3): 19–26.
• Wei, M., Fu, J., Li, X., Wang, Y., Li, Y. (2009). Influence of dent corn genetic backgrounds on QTL detection for plant-height traits and their relationships in high-oil maize. Journal of Applied Genetics, 50 (3): 225–234. https://doi.org/10.1007/bf03195676
• Yavuz, D., Yavuz, N., Suheri, S. (2016). Design and management of a drip irrigation system for an optimum potato yield. J. Agr. Sci. Tech., 18: 817-830.
• Yu, P., Hochholdinger, F., Li, C. (2019). Plasticity of lateral root branching in maize. Front. Plant Sci. 10:363. doi: 10.3389/fpls.2019.00363
• Zhang, Y., Wang, Y., Ye, D., Wang, W., Qiu, X., Duan, L., Li, Z., Zhang, M. (2019). Ethephon improved stalk strength of maize (Zea mays L.) mainly through altering internode morphological traits to modulate mechanical properties under field conditions. Agronomy, 186: 1-22. https://doi.org/10.3390/agronomy9040186
• Zhao, X., Zhang, J., Fang, P., Peng, Y. (2019). Comparative QTL analysis for yield components and morphological traits in maize (Zea mays L.) under water-stressed and well-watered conditions. Breeding Science Preview, 1-12. https://doi.org/10.1270/jsbbs.18021