Erzurum İli Aşkale İlçesindeki Süt Sığırı İşletmelerinde Mevcut Barınak Yapısal Özellikleri ile İşletme Büyüklükleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 38 - 49, 04.07.2023

Rıdvan Koçyiğit , Mete Yanar , Recep Aydın , Veysel Fatih Özdemir , Oğuz Fatih Ergün , Bahri Bayram , Abdulkerim Diler , Onur Şat

Öz

Bu çalışma, Erzurum ili Aşkale ilçesi sığırcılık işletmelerinde bulunan barınakların yapısal özellikleri ve bu özelliklerle ilgili sorunları belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, şansa bağlı olarak seçilen 221 işletme sahibi ile yüz yüze anket yapılmıştır. İşletmelerin %52.0’sının bağlı duraksız kapalı ahırlardan oluştuğu, %34.7’sinin ahır bina yaşının 10 yıldan daha az olduğu ve ahırların genellikle müstakil (%77.4) olduğu belirlenmiştir. Aşkale ilçesinde hayvanlar için gezinti alanı olan işletme oranı %16.7 ve gübre depolayan işletme oranı ise %13.4 olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak Aşkale ilçesinde yeni yapılacak ahırların modern bir şekilde inşa edilmesi, mevcut ahırların iyileştirilmesi veya modernize edilmesi ve gelecekte yapılacak ahırların büyükbaş hayvanlar için ihtiyaçlarını optimum düzeyde karşılayacak seviyede hayvan refahını sağlayacak yeterlilikte olması ilçede yetiştiriciler için daha karlı bir üretim süreci sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sığır, barınak, işletme, Aşkale, ilçe

Kaynakça

• Anonim, (2023). (https://www.statcan.gc.ca/en/statistical-programs/instrument/5044_D2_V1, Erişim Tarihi: 12.01.2023).
• Avcı, H. (2015). İstanbul ili Avrupa Yakasındaki manda işletmelerinin yapısal ve mekansal özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 69 s, Tekirdağ.
• Aydın, R., Güler, O., Yanar, M., Diler, A., Koçyiğit, R., Avcı, M. (2016). Erzurum ili Hınıs ilçesi sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 19(1), 98-111.
• Aydın, R., Diler, A., Özdemir, V. F, Yanar, M., Koçyiğit, R., Yılmaz, A. (2022). Ağrı ili Merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinin barınak ve çevre özellikleri. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 25(6), 1510-1522. https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.988517.
• Bakan, Ö. (2014). Ağrı ili süt sığırcılığı işletmelerinin yapısal özellikleri. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 92 s, Erzurum.
• Bakır, G., Kibar, M. (2020). Muş ili süt sığırcılığı işletmelerinin barınak özelliklerinin belirlenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 23(4), 1085-1095.
• Cheong, S., Di Francesco, J., Lee, K., Van Vleck Pereira, R., Black, R., Karle, B., ... & Pires, A. F. (2022). Survey of management practices and farmers’ perceptions of diseases on organic dairy cattle farms in California. Animals, 12(19), 2526.
• Costa, J., Hötzel, M., Longo, C., Balcão, L. (2013). A survey of management practices that influence production and welfare of dairy cattle on family farms in Southern Brazil. Journal of Dairy Science, 96(1), 307-317.
• Çayır, M., Atılgan, A., Hasan, Ö. Z. (2012). Büyükbaş hayvan barınaklarındaki gübrelikler ve su kaynaklarına olan durumlarının incelenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(2), 1-9.
• Daş, A., İnci, H., Karakaya, E., Şengül, A. Y. (2014). Bingöl İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine bağlı sığırcılık işletmelerinin mevcut durumu. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(3), 421-429.
• Dou, Z., Galligan, D. T., Ramberg, C. F., Meadows, C., Ferguson, J. D. (2001). A survey of dairy farming in Pennsylvania: Nutrient management practices and implications. Journal of Dairy Science, 84(4), 966-973. Ekmekyapar, T. (2001). Hayvan barınaklarında çevre koşullarının düzenlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. Erzurum.
• Eltas, M. F. (2018). Doğu Anadolu hayvancılığı geliştirme (DAP) projesi kapsamında inşa edilen yeni sığır barınaklarının kullanımı, yetiştiricilerin memnuniyet düzeyi ve üretim üzerindeki etkileri. Atatürk Üniv. Fen Bil. Ens. Zootekni Anabilim Dalı, 98 s, Erzurum.
• Ermetin, O., Erkan Can, M. (2022). Yozgat ili süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal ve teknik yönden değerlendirilmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 11(2), 421-436. DOI: 10.29278/azd.1141547.
• Gökalp, Z. (2019). Hayvansal üretim yapıları. (Tarımsal Yapılar Ders Notu), Yayınlanmamış ed., 262 s. Göncü, S., Koluman, N., Serbester, U., Görgülü, M. (2016). Adana süt sığırcılığında refah istekleri ve kritik kontrol noktaları. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi, 31(1), 9-20.
• Güler, O., Aydın, R., Diler, A., Yanar, M., Koçyiğit, R., Maraşlı, A. (2017). Sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma: Erzurum ili Narman ilçesi örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 27(3), 396-405.
• Güzel, M., Aybek, A. (2017). Kahramanmaraş ili süt sığırcılığı işletmelerinin mekanizasyon yapısı. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20(2), 148-159.
• Han, Y., Bakır, G. (2010). Özel besi işletmelerinin barınak yapısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1), 45-51.
• Karabacak, A., Topak, R. (2007). Ereğli yöresi süt sığırı barınaklarının yapısal durumu ve sorunları. Selçuk Üniv. Zir. Fak. Derg., 21, 55-58.
• Kaya, A., Hacıseferoğulları, H. (2020). Karaman ili süt sığırcılık işletmelerinin mekanizasyon özellikleri. 368-389, Konya, (https://doi.org/10.46592/turkager.2020).
• Kaygısız, A., Özkan, İ. (2021). Samsun Tekkeköy ilçesindeki süt sığırcılık işletmelerinin yapısal özellikleri ve hijyen koşulları. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(2), 225-233.
• Kaygısız, A., Tümer, R. (2009). Kahramanmaraş ili süt sığırı işletmelerinin yapısal özellikleri: 2. Barınak özellikleri. Journal Of Agriculture and Nature, 12(1), 40-47.
• Kılıç, O., Eryılmaz, G. A. (2020). Samsun ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(3), 637-645.
• Klein-Jöbstl D., Arnholdt, T., Sturmlechner, F., Iwersen, M., Drillich, M. (2015). Results of an online questionnaire to survey calf management practices on dairy cattle breeding farms in Austria and to estimate differences in disease incidences depending on farm structure and management practices. Acta Veterinaria Scandinavica, 57(1), 1-10.
• Koçak, S. (2017). Damızlık sığır yetiştiriciliğinde hayvan refahının önemi. Bahri Dağdaş Hayvancılık Araştırma Dergisi, 5(2), 85-89.
• Koçyiğit, R. (2022). Süt sığır işletmelerinde sığır ve buzağı yetiştirme uygulamaları: Erzurum ili İspir ilçesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, Cilt 25, Ek Sayı 1, 279-289. DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.1073396.
• Meyer, D. M., Garnett, I., Guthrie, J. C. (1997). A survey of dairy manure management practices in California. Journal of Dairy Science, 80(8), 1841-1845.
• Millogo, V., Ouédraogo, G., Agenauml, S., Svennersten Sjaunja, K. (2008). Survey on dairy cattle milk production and milk quality problems in periurban areas in Burkina Faso. African Journal of Agricultural Research 3(3), 215-224.
• Moges, N. (2015). Survey on dairy farm management and infertility problems in small, medium and large scale dairy farms in and around Gondar, North West Ethiopia. International Journal of Animal and Veterinary Advances, 7(4), 62-66.
• Mundan, D., Atalar, B., Meral, B. A., Yakışan, M. M. (2018). Modern süt sığırı işletmelerinin yapısal ve teknik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 13(2), 201-210. Oltenacu, P. A., Broom, D. M. (2010). The impact of genetic selection for increased milk yield on the welfare of dairy cows. Animal welfare, 19(1), 39-49.
• Özsağlıcak, S., Yanar, M. (2022). Erzincan ili Merkez ilçesi sığırcılık işletmelerinde barınakların yapısal özellikleri ve işletmecilerin öğrenim durumlarıyla ilişkileri. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 32(1), 62-75. DOI: 10.18615/anadolu.1130026.
• Özyürek, S., Koçyiğit, R., Tüzemen, N. (2014). Erzincan ilinde süt sığırcılığı yapan işletmelerin yapısal özellikleri: Çayırlı ilçesi örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(3), 19-26.
• Sheppard, S. C., Bittman, S., Swift, M. L., Beaulieu, M., Sheppard, M. I. (2011). Ecoregion and farm size differences in dairy feed and manure nitrogen management: A survey. Canadian Journal of Animal Science, 91(3), 459-473.
• SPSS 2011. SPSS for Windows Release 13.0. SPSS Inc, Chicago, IL. SPSS for Windows Release 13.0.
• Şeker, İ., Tasalı, H., Güler, H. (2012). Muş ilinde sığır yetiştiriciliği yapılan işletmelerin yapısal özellikleri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(1), 9-16.
• Şirin, Ü., Kocaman, B. (2016). Erzurum ve çevresi süt sığırcılığı işletme binalarının optimum tasarımı. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 33(3), 28-38. DOI: 10.13002/jafag1003.
• Tilki, M., Sarı, M., Aydın, E., Işık, S., Aksoy, A. R. (2013). Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: I. mevcut durum. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 19(1), 109-116.
• Tugay, A., Bakır, G. (2006). Giresun yöresindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin ırk tercihleri ve barınakların yapısal durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(1), 39-47.
• TÜİK, (2023). Hayvancılık İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, Ankara, (https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr, Erişim Tarihi: 12.01.2023).
• Uğurlu, N., Şahin, S. (2010). Kayseri ili süt sığırı barınaklarının yapısal özellikleri. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(2), 23-26.
• Uysal, A., Sabuncuoğlu, N. (2021). What should welfare standards be in dairy barns? Atavet II. International III. National Veterinary Medicine Student Congress Book, 77-84, 15 Aralık, Erzurum, Türkiye.
• Valde, J. P., Hird, D. W., Thurmond, M. C., Qsterås, O. (1997). Comparison of ketosis, clinical mastitis, somatic cell count, and reproductive performance between free stall and tie stall barns in Norwegian dairy herds with automatic feeding. Acta Veterinaria Scandinavica, 38(2), 181-192.
• Vasseur, E., Borderas, F., Cue, R. I., Lefebvre, D., Pellerin, D., Rushen, J., Wade, K. M., De Passille, A. M. (2010). A survey of dairy calf management practices in Canada that affect animal welfare. Journal of Dairy Science, 93(3), 1307-1315.
• Yanar, M., Diler, A., Aydın, R., Koçyiğit, R., Özdemir, V.F., Tosun, M. (2022). A study on structural characteristics of the cattle barns in İspir county of Erzurum province. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 25(2), 566-576. (https://doi.org/10.18016/ksutarimdoga.vi.1068482).
• Yıldız, N. Akbulut O. and Bircan H. (2002). Intoduction to Statistics. 3rd Ed. Aktif Pub. Co., Erzurum, Turkey.
• Yılmaz, İ., Kaylan, V., Yanar, M. (2020). Iğdır ili büyükbaş hayvan yetiştiriciliğinin yapısal analizi. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(1), 684-693.
• Yüzbaşıoğlu, R. (2022). Büyükbaş hayvancılık işletmelerinin mevcut durumu, teknik ve ekonomik yapısı, sorunları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma (Tokat ili Merkez ilçe örneği). Ziraat Mühendisliği, 375, 4-17.