Cumhuriyetin İlanından Günümüze Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Harita ve Yön Okuryazarlığı

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 24, 831 - 858, 29.12.2017

Memet Kuzey

Öz

Bu çalışmada, Cumhuriyetin ilanından günümüze “Harita ve Yön Okuryazarlığı” konusuna İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında ne oranda ve nasıl yer verildiği incelenmiştir. Tarama modelinde yürütülen bu çalışma veriler doküman incelemesi tekniği ile toplanmıştır. İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programları; dönemin toplumsal, ekonomik ve siyasi alanındaki değişim ve gelişimleri ile eğitimdeki yeni yaklaşımlar sonucunda tekrardan yapılandırılmıştır. 1924, 1926 ve 1948 İlkokul Programları gibi. Yaşamsal bir ihtiyaç olan harita ve yön okuryazarlığı bu programlarda sürekliliğini koruduğu gibi bir sonraki programlarda daha kapsamlı ve planlı olarak yer aldığı görülmüştür. Çalışmada Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında harita ve yön okuryazarlığı ile ilgili amaçlara, açıklamalara, konulara ve araçlara y er verildiği belirlemiştir. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, yön okuryazarlığı, harita okuryazarlığı

The Literacy of Map and Direction in Social Sciences Teaching Programs from the Proclamation of the Republic to the Present

Öz

In
this study, “Literacy of Map and Direction” in Social Sciences Teaching Methods
in Primary Education, from the proclamation of the Republic to the present, has
been examined considering how and in what proportion it has been taken place.
This study has been designed and carried out in scanning model. The data in
this study have been collected by examining documents. Social Sciences Teaching
Methods in Primary Education have been restructured with the changes and
developments in the social, economic and political fields of the period and
with the new approaches in education. Literacy of map and direction, being a
vital need, has kept its continuity in the programs such as the Primary School Programs
in 1924, 1926 and 1948, and it has been seen that it has taken place in a more
comprehensive way and in a more planned way in the later programs. In the
study, it has been determined that the aims, explanations, subjects and instruments
about the literacy of map and direction have been mentioned in Social Sciences
Teaching Programs.

Anahtar Kelimeler

Social Sciences, literacy of direction, literacy of map

Kaynakça

• ...., .. (1926). İlk Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Milli Matbaa.
• Akgün, Ü. E. (2011). Müzelerde Mekân Kurgusunun Algı ve Yön Bulmadaki Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi . İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Arslantürk, Z. (2001). Sosyal Bilimciler İçin Araştırma Metod ve Teknikleri.. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Asal, T., Sanır, F. & Günden, H (1954). İlköğretim Okulları Kitapları Coğrafya II. İstanbul: Maarif Basımevi.
• Aslan, E. (2011). 1924 İlk Mekteplerin Müfredat Programı, 10(2), s.717-734). 02.02, 2017 tarihinde [Online]:http://ilköğretim-online.org.tr adresinden alındı.
• Büyükkaragöz, S. S. (1995). Program Geliştirme:" Kaynak Metinler". Konya: Öz Eğitim Yayınları.
• Demiralp, N. ( (2006)). Coğrafya Eğitiminde Harita ve Küre Kullanımı Becerileri. . Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,4(3), 323-343.
• Demirel, Ö. (2007). Öğretim İlke ve Yöntemleri Öğretme sanatı. (on ikinci baskı) Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Demirkaya, H., Çetin, T. & Tokcan, H. (2004). İlköğretim Birinci KademeÖğrencilerine Yön Kavramı Öğretiminde Kullanılabilecek Metotlar. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 39-70.
• Duran, F., S. (tarih yok). Coğrafyada İlk Adım. İstanbul: Kanat Basımevi.
• Durmuş, E. (2013). Genel Fiziki Coğrafya. Hamza Akengin &İskender Dölek (Ed.) Küre ve Harita Bilgisi (birinci baskı) içinde (s.65-118). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Edis, A., B. (1947). Milli Eğitim Düsturu Programları (İlköğretim Bölümü. 3(7). İstanbul.
• Hasgül, E. (2011). İçMekânda Yön Bulma: Büyük Ölçekli Binalarda İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• İnandık, H. &Tümertekin, E. (1955). Ortaokul Kitapları Coğrafya II. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Kaya, K.. (1942). İlkokullarda Coğrafya Öğretimi. İstanbul: Maarif Matbaası
• Kaplan, İ. (1999). Türkiye'de Milli Eğitim İdeolojisi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kuzey, M. (2016).Ortaokul Öğrencilerinin Harita ve Yön Okuryazarlığı Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
• Kültür Bakanlığı (1936). İlkokul Programı . İstanbul: Devlet Basımevi.
• Kültür Bakanlığı (1938). Köy Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Kültür Bakanlığı (1938). Köy Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Kültür Bakanlığı (1938). Ortaokul Programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• MEB (1931). Orta Mektep Müfredat Programı (1931-1932 Ders Senesi Tadilatı). İstanbul: Devlet Basımevi.
• MEB (1939). Öğretmenli ve Eğitmenli Köy Okulları İkinci Yıl Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1948). İlkokul Programı . İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1949). Ortaokul Programı .Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1953). İkinci Yıl Kitabı Öğretmenli ve Eğitimli Köy Okulları (on birinci baskı). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1953). Üçüncü Yıl Kitabı Öğretmenli ve Eğitimli Köy Okulları (onuncu baskı). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1962). İlkokul Programı Taslağı. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• MEB. (1968). İlkokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1970). Ortaokul Programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1990). İlkokullar İçin Sosyal Bilgiler 4. Sınıf Ders Kitabı.Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (1995a). İlkokul Programı.Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (1995b). Ortaokul Programı (İlköğretim II. Kademe). Ankara: MEB Yayınları.
• MEB. (1998). İlköğretim Program.. Tebliğler Dergisi. 61(2487). Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2005a). İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi (1,2, 3. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• MEB. (2005b). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4-5 Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
• MEB. (2017, 01 20). Hayat Bilgisi Öğretim Programı (İlkokul 1,2 ve 3. Sınıflar). 02 02, 2017 tarihinde www.meb.gov.tr. adresinden alındı
• Miral (1958). Genel Coğrafya ve Ülkeler Coğrafyası Ortaokul I. İstanbul: Atak Yayınevi.
• Öcal, A. (2009). 6. Sınıf Öğrencilerinin Hava Fotoğraflarını Yorumlamaları. Kışehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 103-111. Ahi Evran Üniversitesi.
• Sönmez, Ö., & Aksoy, B. (2013). Cumhuriyetten Günümüze İlköğretim Programlarında Harita Becerileri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergis, 171(171), 269-288.
• Tuna, F., Demirci, A., & Gültekin, N. (2012). Temel coğrafi bilgi ve beceriler toplumda ne ölçüde kullanılıyor? Yön, konum ve harita becerilerinde mevcut durum analizi. Milli Eğitim, 41(195).
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri.(yedinci baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, T. (1972). Eğitim Bilimine Giriş. İstanbul: Latin Matbaası.