Liselerde Görev Yapan Öğretmenlerin Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Öz-yeterliliklerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 30, 306 - 327, 31.12.2020

Mehmet Yaşar Kılıç

Öz

Bu araştırmanın amacı; liselerde görev yapan öğretmenlerin ölçme ve değerlendirmeye yönelik öz-yeterliliklerinin incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Sivas il merkezinde bulunan liselerde çalışmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “ölçme ve değerlendirme öz-yeterlilik algısı ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizi yapılmış ve sonuçların iyi olduğu görülmüştür. Veriler normal dağılım ve çoklu normal dağılım bakımından değerlendirilmiş ve normal dağıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların cinsiyet, eğitim durumu ve medeni durum değişkenleri için bağımsız gruplar t-testi, mesleki kıdem değişkenleri için ise ANOVA testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda liselerde görev yapan öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme öz-yeterliklerinin cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre anlamlı farklılık oluşmadığı bulgulanmıştır. Eğitim durumu değişkenine göre “verileri analiz etme ve yorumlama” faktöründe lisansüstü eğitime sahip olan öğretmenlerin lehine anlamlı farklılık oluştuğu ve son olarak mesleki kıdem değişkenine göre bütün faktörlerde anlamlı farklılık oluştuğu görülmektedir. Araştırma sonunda elde edilen bulgularla ilgili bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Değerlendirme, liseler, öğretmenler, ölçme, ölçme ve değerlendirme

Kaynakça

• Aktaş, M. ve Alıcı, D. (2012). Eğitimde ölçme ve değerlendirme dersine yönelik tutum ölçeği’nin (EÖD-TÖ) geliştirilmesi. Journal of Qafqaz University, Philology and Pedagogy, 33, 66-73.
• Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Azrak, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Baş, G. ve Beyhan, Ö. (2016). Öğretmenlerin eğitimde ölçme ve değerlendirmeye yönelik özyeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 7(1), 18-32. doi: 10.21031/epod.34199
• Başkonuş, T. (2018). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ölçme değerlendirmeye ilişkin tutum ve yeterliklerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Baumgartner, H. ve Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161. doi: 10.1016/0167-8116(95)00038-0
• Baykul, Y., Gelbal, S. ve H. Kellecioğlu. (2006) Eğitimde ölçme ve değerlendirme (3.Baskı). Ankara: MEB Yayını, Devlet Kitapları
• Birgin, O. (2006). İlköğretimde Portfolyo Değerlendirme Yönteminin Uygulanması Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. I.Ulusal Matematik Eğitimi Öğrenci Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı (s.39) Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Birgin, O. ve Gürbüz, R. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirme konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 163-179.
• Bossing, N. L. (1953). Orta Dereceli Okullarda Öğretim, Cilt I (Çev. Necmi Sarı). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Boston, C. (2002). The concept of formative assessment. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 8(9), 1-4.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çakan, M. (2004). Öğretmenlerin Ölçme-Değerlendirme Uygulamaları ve Yeterlik Düzeyleri: İlk ve Ortaöğretim. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 99-114. doi: 10.1501/Egifak_0000000101
• Çalışkan, H. (2012). Development of the measurement and evaluation self-efficacy perception scale and the examination of the status of social studies teachers. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 5(1) Special Issue, 1003-1008
• Daniel, L. G. ve King, D. (1998). A knowledge and use of testing and measurement literac of elementary and secondary teachers. Journal of Educational Research, 91(6), 331-344. doi: 10.1080/00220679809597563
• Duran, U. (2017). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme yöntemlerinin kullanımına ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Ergül, A. Ö. (2019). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme okuryazarlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erdal, H. (2007). 2005 İlköğretim Matematik Programı Ölçme Değerlendirme Kısmının İncelenmesi (Afyonkarahisar İli Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğdu, M. Y. ve Kurt, F. (2012). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 23-36.
• Erkuş, A. (2006) Sınıf öğretmenleri için ölçme ve değerlendirme, kavramlar ve uygulamalar. Ankara: Ekinoks Yayınları.
• Ertürk, S. (1979) Eğitimde program geliştirme. Ankara: Beytepe Basımevi.
• Gelbal, S. ve Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 135-145.
• Gullickson, A. R. (1985). Student evaluation techniques and their relationship to grade and curriculum. Journal of Educational Research, 79(2), 96-100. doi: 10.1080/00220671.1985.10885657
• Gül, E. (2011). İlköğretim öğretmen adaylarının ölçme-değerlendirme okuryazarlığı ve ölçme-değerlendirmeye ilişkin tutumlarının belirlenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Güneş A. (2007). Sınıf öğretmenlerinin kendi algılarına göre ölçme değerlendirme yeterlikleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İşman, A. (2005). Türkiye’de Ölçme ve Değerlendirme: Tanımları, Uygulamaları, Sorunları, Çözüm Önerileri ve Yeni Bir Model (Geliştirilmiş 3. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• İşman, A. ve Eskicumali, A. (2006).Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Özçelik, D.A. (2010) Ölçme ve değerlendirme (3.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Kanatlı, F. (2008). Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Karaca, E. (2003). Öğretmen Adaylarının Ölçme ve Değerlendirme Yeterliklerine İlişkin Algıları (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karaman, P. ve Şahin, Ç. (2014). Öğretmen adaylarının ölçme değerlendirme okuryazarlıklarının belirlenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 175-189
• Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının “yapılandırmacı öğrenme” kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 189-210.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kline, R. B. (2016). Principles and practice of structural equation modeling (Fourth Edition). New York: The Guilford Press.
• Linn, R. L. ve Gronlund N. E. (1995). Measurement and assessment in teaching. Upper Saddle River: Printice Hall Inc.
• Özenç, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (21), 157-178.
• Özgül, F. ve Kangalgil, M. (2018). Beden eğitimi öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçları ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(2), 60-71. doi: 10.1501/Sporm_0000000355
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
• Semerci, Ç. (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. E. Karip (Ed.), Ölçme ve değerlendirme içinde (s. 1-15). Ankara: Pegem Akademi Yayınları
• Stanford, P. ve Reeves, S. (2005). Assessment that drives instruction. Teaching Exceptional Children, 37(4), 18-22. doi: 10.1177/004005990503700402
• Şahin, Ç. ve Ersoy, E. (2009). Sınıf öğretmeni adaylarının yeni ilköğretim programındaki ölçme değerlendirme konusundaki yeterlilik düzeylerine ilişkin algıları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 363-386.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2013).Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tekin, H (2009). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tekindal, S. (2019) Okullarda ölçme ve değerlendirme yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Turgut, M. F. (1997). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları. Ankara: Gül Yayınevi.
• Uysal, M., Öztürk, H. ve Döş, İ. (2013). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yaman, S. ve Karamustafaoğlu, S. (2011). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına yönelik yeterlik algı düzeylerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 44(2), 53-72. doi: 10.1501/Egifak_0000001224
• Yaralı, D. (2017). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirmeye yönelik yeterlik algılarının incelenmesi (Kafkas Üniversitesi Örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 487-504. doi: 10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304650
• Yaşar, M. (2014). Öğretmen adaylarının “eğitimde ölçme ve değerlendirme” dersine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 64-83.