Satisfaction Scale Towards Vocational Education: Validity and Reliability Study

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 42, 2067 - 2089, 30.06.2024

Murat Korucuk , Ömer Cengiz

https://doi.org/10.35675/befdergi.1385225

Öz

In this study, it was aimed to develop a scale, whose validity and reliability have been tested, that can determine the satisfaction levels of students studying at vocational high schools towards vocational education courses. The research was conducted with 562 students (3 research groups) in the 2022-2023 academic year. In order to verify the structure obtained as a result of the pre-application, CFA was carried out, and in order to control the validity of the criterion, correlation analysis and reliability analyzes were made in the sub-dimensions of the scale, and the Satisfaction Scale Towards Vocational Education-SSTVE was given its final form. As a result of the analyzes, it was determined that SSTVE consists of Vocational Instructor, Learning Environment and Education Process dimensions and the variance load explained by these dimensions was 16.99, 13.66 and 11.26 (Total=41.91) respectively. The fit index data obtained in the CFA met the reference values (χ2/D.F.=2.221, TLI=.920, RMSEA=.058, RMR=.047, CFI=.927, GFI=.877, AGFI=.853). The internal consistency coefficient-two-half test values determined both in the pre- and post-application revealed that the scale was highly reliable. Based on these results, it can be stated that SSTVE is a scale whose validity and reliability have been tested.

Anahtar Kelimeler

Satisfaction, scale development, vocational education

Mesleki Eğitime Yönelik Memnuniyet Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışmada meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin mesleki eğitim derslerine yönelik memnuniyet düzeylerini belirleyebilecek, geçerliği ve güvenirliği sınanmış bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2022-2023 eğitim-öğretim yılında 562 (3 araştırma grubu) öğrenci ile yürütülmüştür. Ön uygulama sonucunda elde edilen yapının doğrulanabilmesi amacıyla DFA, ölçüt geçerliğinin denetlenebilmesi için ölçek alt boyutlarında ilişki analizi ve güvenirlik analizleri yapılarak Mesleki Eğitime Yönelik Memnuniyet Ölçeği-MEYMÖ’ye son hali verilmiştir. Analizler sonucunda MEYMÖ’nün Meslek Eğitmeni, Öğrenme Ortamı ve Eğitim Süreci boyutlarından oluştuğu ve bu boyutların açıkladığı varyans yükünün sırasıyla 16.99, 13.66 ve 11.26 (Toplam=41.91) olduğu belirlenmiştir. Yapılan DFA’da ulaşılan uyum indeks verileri referans değerleri karşılamıştır (χ2/D.F.=2.221, TLI=.920, RMSEA=.058, RMR=.047, CFI=.927, GFI=.877, AGFI=.853). Hem ön hem de son uygulamada belirlenen iç tutarlılık katsayısı/iki yarı test verileri ölçek güvenilirliğinin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuçlardan hareketle MEYMÖ’nün geçerliği ve güvenirliği sınanmış bir ölçek olduğu ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Memnuniyet, mesleki eğitim, ölçek geliştirme

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulduğu tüm sorumluluğun sorumlu yazarlara ait olduğu sorumlu yazarlar tarafından taahhüt edilmiştir. Çalışmanın etik açıdan kontrolü için Kafkas Üniversitesi, Sosyal ve Beşerî Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurul Başkanlığı’na başvurulmuştur. Bu kapsamda 16.09.2022 tarih ve 35’e 13 sayılı kararı bağlamın etik uygunluk raporu edinilmiştir. Yazarlar arasında hiçbir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Alhosani, N. (2022). The influence of culture on early childhood education curriculum in the UAE. ECNU Review of Education, 5(2), 284-298. https://doi.org/10.1177/20965311221085984.
• Aldridge, S., & Rowley, J. (1998). Measuring customer satisfaction in higher education. Quality assurance in education, 6(4), 197-204.
• Baltacı, A., Mercan-Annak, İ., Akbay, C., Akaydın, H., & Sökmensüer, T. Ş. (2021). Üniversite öğrencilerine yönelik uzaktan eğitim uygulamaları için bir memnuniyet ölçeği önerisi. K. Karabulut (Ed.), 2. uluslararası İstanbul modern bilimsel araştırmalar kongresi bildiri kitabı (1. baskı, s. 1303-1314) içinde.
• Bandalos, D. L., & Finney, S. J. (2010). Factor analysis: Exploratory and confirmatory. In G. R. Hancock & R. O. Mueller (Eds.), The reviewer's guide to quantitative methods in the social sciences (pp. 93-114). New York, NY: Routledge.
• Baykal. Ü, Sökmen, S. Korkmaz, Ş., & Akgün E. (2002). Öğrenci memnuniyeti ölçeği geliştirme çalışması. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(49), 23-32.
• Bayrak, F., Tıbı, M. H., & Altun, A. (2020). Development of online course satisfaction scale. Turkish Online Journal of Distance Education-TOJDE, 21(4), 110-123.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 32(32), 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (24. Baskı). Pegem Akademi.
• Celia, C. L. (2010). How student satisfaction factors affect perceived learning. Journal of the Scholarship of Teaching and Learning, 10(1), 47-54.
• Chen, H. C., Farmer, S., Barber, L., & Wayman, M. (2012). Development and psychometric testing of the nursing student satisfaction scale. Nursing education perspectives, 33(6), 369-373.
• Cohen, J. W. (1988). Applied multiple regressional correlation analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Costello, A. B., & Osborne, J. W. (2005). Exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation, 10(7), 1-9.
• Çatı, K., & Koçoğlu, C.M., (2008). Müşteri sadakati ile müşteri tatmini arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 167–188.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Pegem Akademi.
• Çolakoğlu, Ö. M., & Büyükekşi, C. (2014). Açımlayıcı faktör analiz sürecini etkileyen unsurların değerlendirilmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 56-64.
• De Oliveira Silva, J. H., De Sousa Mendes, G. H., Ganga, G. M. D., Mergulhão, R. C., & Lizarelli, F. L. (2019), Antecedents and consequents of student satisfaction in higher technical-vocational education: evidence from Brazil. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 20, 1-23.
• Demirli, C., & Kerimgil, S. (2009). Yükseköğretimde eğitim öğretimle ilgili öğrenci memnuniyeti ölçeğinin geliştirilmesi. Education Sciences, 4(4), 1392-1403.
• Demirli, C. (2009). Yükseköğretimde eğitim öğretimle ilgili öğrenci memnuniyeti ölçeğinin geliştirilmesi. Education Sciences, 4(4), 1392-1403.
• Doğan, H. (1983). Mesleki ve teknik eğitimin ilkeleri ve gelişmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(1), 167-181.
• Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme 1 temel kavramlar ve işlemler. Pegem Akademi.
• Erol, M., & Yıldırım, İ. (2016). The development of higher education life satisfaction scale. Journal of Theory and Practice in Education, 12(1), 221-243.
• Fantuzzo, J., Perry, M. A., & Childs, S. (2006). Parent Satisfaction with educational experiences scale: A multivariate examination of parent satisfaction with early childhood education programs. Early Childhood Research Quarterly, 21, 142-152.
• Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for Windows. Sage.
• Gemici, N. (2010). Ahilikten günümüze meslek eğitiminde model arayışları ve sonuçları. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 71-105.
• Georgiadou, I., Vlachou, A., & Stavroussi, P. (2020). Development of the “special-vocational-educationservice-quality scale” listening to the voices of students with intellectual disability. Quality Assurance in Education, 28(2), 89-103. https://doi.org/10.1108/QAE-07-2019-0067.
• Goodboy, A. K., Martin, M. M., & Bolkan, S. (2009). The development and validation of the student communication satisfaction scale. Communication Education, 58(3), 372-396.
• Gorostiaga A., Aliri J., Ulacia I., Soroa G., Balluerka N., Aritzeta A., & Muela A. (2019). Assessment of entrepreneurial orientation in vocational training students: Development of a new scale and relationships with self-efficacy and personal initiative. Frontiers in Psychology. 10, 1125. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01125.
• Gökulu, G. (2020). Sosyal bilimler alanında öğrenim gören üniversite öğrencilerinin eğitim memnuniyeti ölçeğinin geliştirilmesi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1790-1808. http://dx.doi.org/10.26466/opus.646548.
• Gülbahar, Y. (2012). Study of developing scales for assessment of the levels of readiness and satisfaction of participants in e-learning environments. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 45(2), 119-137.
• Gülmez, I. (2014). Avrupa birliği ülkelerinde zorunlu eğitim kapsamında mesleki yönlendirmelerin incelenmesi. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 5(9), 93-129.
• Gülmez, A., Somyürek, S., & Yalın, H. İ. (2019). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adayları mesleki yeterlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi. The 7th International Congress on Curriculum and Instruction, 525-535.
• Hali, S., & Rencüzoğulları, S. (2017). İslamiyet öncesi dönemde Türklerde eğitim. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(17), 425-437.
• Hoyt, J. E., Howell, S. L., & Egget, D. (2007). Dimensions of part-time faculty job satisfaction: Development and factor analysis of a survey instrument. MPAEA Journal of Adult Education, 36(2), 23-34.
• Ilgaz, H. (2008). Uzaktan eğitimde teknoloji kabulünün ve topluluk hissinin öğrenen memnuniyetine katkısı (Tez No. 244862) [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user’sreferenceguide. Scientific Software.
• Kalkan, Ö. K. (2014). Mesleki eğitime yönelik tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 117-128.
• Kalkan, S., & Öğülmüş, K. (2020). Özel eğitim öğretmenliği mesleki etik ölçeği. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34), 553-572. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.26.
• Karakaş-Türker, N., & Turanlı, N. (2008). Matematik eğitimi derslerine yönelik tutum ölçeği geliştirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 17-29.
• Kaya, M. F. (2013). Sürdürülebilir kalkınmaya yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Marmara Coğrafya Dergisi, 28, 175-193.
• Kaya Kalkan, Ö. (2014). A study of reliability and validity an attitude scale towards vocational education. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48(1), 117-128.
• Küçük, F., Arslan, B., & Nur, E. (2018). Hizmet kalitesi algısı ile memnuniyet düzeyi arasındaki ilişki: Harran Üniversitesi öğrencileri üzerine bir uygulama. Econharran Harran Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 40-56.
• Kyndt, E., Janssens, I., Coertjens, J., Gijbels, D., Donche, V., & Petegem, P. V. (2014). Vocational education students’ generic working life competencies: Developing a self-assessment instrument. Vocations and Learning, 7, 365-392. https://doi.org/10.1007/s12186-014-9119-7.
• Liu, J. D., & Chung, P. K. (2014) Development and initial validation of the psychological needs satisfaction scale in physical education. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 18(2), 101-122. https://doi.org/10.1080/1091367X.2013.872106.
• Matorevhu, A., & Madzamba, H. (2022). The hidden curriculum and its role in curriculum innovation implementation. Journal of Research in Instructional, 2(2), 163– 174. https://doi.org/10.30862/jri.v2i2.96.
• Michaelis, C., & Findeisen, S. (2022). Influence of Person-Vocation Fit on Satisfaction and Persistence in Vocational Training Programs. Frontiers in Psychology, 13, 1-16. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.834543.
• Mitchell, S. A., & Walton-Fisette, J. L. (2022). The essentials of teaching physical education: Curriculum, instruction, and assessment. Human Kinetics.
• Nevill, A., & Rhodes, C. (2004). Academic and social integration in higher education: a survey of satisfaction and dissatisfaction within a first‐year education studies cohort at a new university. Journal of Further and Higher Education, 28(2), 179-193.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. (2nd Edition). McGraw-Hill.
• Omri, A., Omri, H., Slimani, S., & Belaid, F. (2022). Environmental degradation and life satisfaction: Do governance and renewable energy matter? Technological Forecasting and Social Change, 175, 121375. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.121375.
• Orçan, F., (2018). Exploratory and confirmatory factor analysis: which one to use first?. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4), 413-421. DOI: 10.21031/epod.394323.
• Özbek, O. (2003). Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki etik ilkeleri ve bu ilkelere uyma düzeyleri. (Tez No.127829) [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Özberk-Ünsal, E. B. (2017). A study with a view to developing a scale for use at the ministry of justice prison staff training centres: Training satisfaction scale. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 18(1), 70-82. https://doi.org/10.17679/inuefd.295719.
• Özdamar, K. (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özgüven, N. (2007). Hizmet pazarlamasında müşteri memnuniyeti ve bir uygulama. (Tez No.207825). [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi-İzmir.]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Pallant, J. (2017). SPSS kullanma klavuzu SPSS ile adım adım veri analizi. (Çev. Sibel Balcı, Berat Ahi). Anı.
• Prifti, P. (2022). Self–efficacy and student satisfaction in the context of blended learning courses. Open Learning: The Journal of Open, Distance and e-Learning, 37(2), 111-125. https://doi.org/10.1080/02680513.2020.1755642.
• Randolph, J. J., Kangas, M., & Ruokamo, H. (2009). The preliminary development of the children’s overall satisfaction with schooling scale (COSSS). Child Ind Res, 2, 79–93. https://doi.org/10.1007/s12187-008-9027-1.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness of fit measures. Methods of PsychologicalResearch Online, 8(2), 23-74.
• Schumacher, R., & Lomax, R. (2004). A beginner’s guide to structual equation modeling. London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Scott, C., & Dinham, S. (2003). The development of scales to measure teacher and school executive occupational satisfaction. Journal of Educational Administration, 41(1), 74-86. https://doi.org/10.1108/09578230310457448.
• Seçer, İ. (2015). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı.
• Şahin, A. E. (2009). Eğitim fakültesinde hizmet kalitesinin eğitim fakültesi öğrenci memnuniyet ölçeği (ef-ömö) ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 106-122.
• Şeker, H. & Gençdoğan, B. (2014). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Nobel.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2001). Using multvariate statistic (4th. Ed.). Ally ve Bacon.
• Taşgın, A., & Korucuk, M. (2018). Development of foreign language lesson satisfaction scale (FLSS): Validity and reliability study. Journal of Curriculum and Teaching, 7(2), 66-77. https://doi.org/10.5430/jct.v7n2p66.
• Teeroovengadum, V., Nunkoo, Grönroos, C., Kamalanabhan, T. J., & Keshwar Seebaluck, A. (2019). Higher education service quality, student satisfaction and loyalty: Validating the HESQUAL scale and testing an improved structural model. Quality Assurance in Education, 27(4): 427-445. https://doi.org/10.1108/QAE-01-2019-0003.
• Toraman, Ç., Karadağ, E., & Polat, M. (2022). Validity and reliability evidence for the scale of distance education satisfaction of medical students based on item response theory (IRT). BMC Med Educ 22, 94. https://doi.org/10.1186/s12909-022-03153-9
• Uğraş, S., & Dindar, M. D. (2019). Beden eğitimi öğretmenliği mesleki inanç ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 23-34.
• Uğraş, S., & Tutal, V. (2021). Beden eğitimi ve spor dersi memnuniyet ölçeği geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 12(2), 174-185. https://doi.org/10.17155/omuspd.836342. URL 1 (2023). Mesleki eğitim haritası. Erişim Adresi: http://meslekiegitimharitasi.meb.gov.tr Erişim Tarihi:12.11.2022
• URL 2 (2023). Yükseköğretim bilgi yönetim sistemi. Erişim adresi: https://istatistik.yok.gov.tr Erişim Tarihi:12.11.2022
• Ünlü, D. (2016). Mesleki eğitimin tarihi süreci. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(4), 89-98.
• Watkins, M.W. (2000). Monte Carlo PCA for parallel analysis-computer software. Ed & Psych Associates.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46, 74-85.
• Yazıcı, H., Türkmen, B., & Aydemir, Y. (2015). Dünya’da ve Türkiye’de mesleki eğitim ve önemi. 4th International Vocational Schools Symposium.
• Yörük, S., Dikici, A., & Uysal, A. (2002). Bilgi toplumu ve Türkiye’de mesleki eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 299-312.
• Yılmaz, E. B., Akşit, S., & Arslan, Y. (2022). Beden eğitimi ve spor öğretmenleri için özel gereksinimli öğrencilerle ilgili mesleki yeterlik ölçeği geliştirme çalışması. Spormetre The Journal of Physical Education and Sport Sciences, 20(3), 38-54. https://doi.org/10.33689/spormetre.1056931.
• Yüksekbilgili, Z., & Akduman, G. (2016). Developing a scale for measuring adult training satisfaction (ATS). The Journal of Academic Social Science Studies, 53, 239-257. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3682.
• Zhao, W., & Coniam, D. (2009) Towards a common scale for China's vocational education English language curriculum. Journal of Vocational Education and Training, 61(38), 335-355. https://doi.org/10.1080/13636820903052435.
• Zulela, M. S., Neolaka, A., Iasha, V., & Setiawan, B. (2022). How is the education character implemented? The case study in Indonesian elementary school. Journal of Educational and Social Research, 12(1), 371-380. https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0.