AVUSTRALYALI GAZETECİ ERNEST RICHARD PEACOCK’UN MUSTAFA KEMAL PAŞA’YLA ÇANAKKALE SAVAŞI ÜZERİNE RÖPORTAJI

Yıl 2023, Sayı: 25, 1 - 18, 01.01.2023

Orhan Özcan

https://doi.org/10.33431/belgi.1134718

Cited By: 2

Öz

Avustralya’da yayın hayatını sürdüren “Herald” ve Sydney “Sun” gazeteleri adına, Avustralyalı gazeteci Ernest Richard Peacock ve beraberinde Avustralya, Yeni Zelanda, Büyük Britanya askerlerinden oluşan askerî heyet, gezi/gözlem ve incelemelerde bulunmak maksadıyla 1918 yılının sonunda Gelibolu Yarımadası ve İstanbul’u ziyaret etmişlerdir. Gazeteci E.R. Peacock, savaş sonrası Çanakkale Savaş alanıyla ilgili gezi gözlemlerini ve Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal Paşa’yla Çanakkale Savaşı hakkında mülakatını Herald Gazetesi’nde 27 Aralık 1918’de haber yapmıştır.
Çalışmanın amacı, Avustralya basınında ilk kez “Mustafa Kemal Paşa” ismiyle yer alan röportajın değerlendirilmesi ve Çanakkale Savaşı hakkındaki mülakatın bizzat savaşın seyrine etkide bulunan Mustafa Kemal Paşa’nın ifadelerine yer verilmesidir. Araştırmada Avustralya’nın basın arşivi kronolojik olarak taranmış, Çanakkale Savaşı ve Atatürk günlüğüyle ilgili kaynaklar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale Savaşı,, Mustafa Kemal Paşa (Atatürk), Gazeteci Mr. Ernest Richard Peacock,, Herald ve Sydney "Sun" Gazeteleri,, Mülakat.

AUSTRALIAN JOURNALIST ERNEST RICHARD PEACOCK’S INTERVIEW WITH MUSTAFA KEMAL PASHA ON THE GALLIPOLI WAR

Öz

On behalf of the Australian newspapers “Herald” and Sydney “Sun”, Australian journalist Ernest Richard Peacock and his military delegation consisting of Australian, New Zealand and Great Britain soldiers; they visited the Gallipoli Peninsula and Istanbul at the end of 1918 in order to make trips, observations and inspections. Journalist E.R. Peacock had reported on his post-war travel observations on Gallipoli Battlefield and his interview with Anafartas hero Mustafa Kemal Pasha about the Battle of Gallipoli on 27 December 1918 in the Herald Newspaper.
The aim of the study is to evaluate the interview that appeared in the Australian press with the name ‘Mustafa Kemal Pasha’ for the first time, and to record the interview about Battle of Gallipoli with the expressions of Mustafa Kemal Pasha, who changed the course of the war. This article was created by following the order of literature review, classification, analysis, criticism and synthesis. The press archive of Australia was scanned chronologically, and the sources related to the Battle of Gallipoli and Ataturk’s diary were analyzed comparatively.

Anahtar Kelimeler

Battle of Gallipoli,, Mustafa Kemal Pasha (Ataturk),, Journalist Mr. E.R. Peacock,, Herald and Sydney "Sun" Newspapers,, Interview.

Kaynakça

• “Anzac Graves”. Toowoomba Chronicle. 6 Ocak 1919. s.5.
• “Anzac Graves”. Warwick Examiner and Times. 8 Ocak 1919. s.5.
• “Australian Graves at Gallipoli”. Warwick Examiner and Times. 4 Ocak 1919. s.1.
• “Australia’s Sacrifices”. Ballarat Star. 28 Aralık 1918. s.1.
• “Anzac Revisited”. Sunday Times. 12 Ocak 1919. s.9.
• “Anzac’s Battleground”. Evening Telegraph. 4 Ocak 1919. s.3.
• “Mr. E. R. Peacock”. Daily Advertiser. 7 Eylül 1932. s.5.
• “Gallipoli”. Maryborough Chronicle, Wide Bay and Burnett Advertiser. 27 Ocak 1919. s.2.
• “Gallipoli’s Defence”. Fremantle Times. 28 Mart 1919. s.6.
• “Gallipoli Gamble”. Sydney “Sun”. 28 Aralık 1918. s.1.
• “Gallipoli’s Defence”. Herald. 27 Şubat 1919. s.8.
• “The Dardanelles”. Daily Herald. 31 Aralık 1918. s.2.
• “The Gallipoli Campaign”. Maryborough Chronicle, Wide Bay Burnett Advertiser. 1 Ocak 1919. s.3.
• “The Gallipoli Graves”. Maryborough Chronicle, Wide Bay and Burnett Advertiser. 6 Ocak 1919. s.2.
• “Turk Armstice”. Maryborough Chronicle, Wide Bay and Burnett Advertiser. 1 Ocak 1919. s.3.
• “Turkish Defender of Anzac Describes Allies”. Herald. 27 Aralık 1918. s.1.
• “Visiting Gallipoli”. Casino and Kyogle Courier and North Coast Advertiser. 1 Ocak 1919. s.6.
• “Why We Lost Gallipoli”. Geelong Advertiser. 28 Aralık 1918. s.4.
• Akşin, Sina (2010). İstanbul Hükümetleri ve Millî Mücadele I. Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• Ali, Kılıç (1998). Atatürk’ün Hususiyetleri. Cumhuriyet Yay.
• Atatürk, Mustafa Kemal (1998). Anafartalar Muharebelerine Ait Hatıralar. Yay. Haz.: Uluğ İğdemir, Cumhuriyet Yay.
• Atatürk Sırdaşı Kılıç Ali’nin Anıları (2005). Derleyen: Hulusi Turgut. Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
• Atay, Falih Rıfkı (1998). Atatürk’ün Bana Anlattıkları. Cumhuriyet Yay.
• Avcı, Müşerref (2020). “Mustafa Kemal Atatürk’ün Yabancı Dil Bilgisi ve Türkçeye Kazandırdığı Eserler”. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt 10, Sayı 2.
• Aydemir, Şevket Süreyya (1999). Tek Adam: Mustafa Kemal 1881-1919 I. Remzi Kitapevi.
• Bean’s Gallipoli (2007). Edit. Kevin Fewster. Allen&Unwin.
• Borak, Sadi (1998). Atatürk’ün İstanbul’daki Çalışmaları 1899-16 Mayıs 1919. Kaynak Yay.
• Cameron, David W. (2011). Gallipoli: The Final Battles and Evacuation of Anzac. Think Production.
• Coşkun, Alev (2008). Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay İşgal. Hüzün. Hazırlık, Cumhuriyet Kitapları.
• Güven, Cemal (2012). Millî Mücadele’de Mustafa Kemal Paşa’nın Yabancılarla Temas ve Görüşmeleri (Asker, Siyasi Temsilci ve Gazeteciler). Eğitim Yayınevi.
• İnan, Afet (1998). M. Kemal Atatürk’ten Yazdıklarım. Cumhuriyet Yay.
• Jaeschke, Gotthart (2001). Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri I. Cumhuriyet Yay.
• Karaşin, Alper (2020. “Mustafa Kemal’in Pera Palas’ta General William Birdwood ve General Charles Harrington ile Görüşmesi Üzerine”. Tarih ve Günce, Sayı:7, 5-22.
• Kınross, Lord (1994). Atatürk: Bir Milletin Yeniden Doğuşu. Türkçesi: Necdet Sander: Altın Kitaplar.
• Kocatürk, Utkan (2007). Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü. Atatürk Araştırma Merkezi.
• Mango, Andrew (1999). Atatürk. Çev.: Füsun Doruker, Yeni Binyıl Sabah Kitapları.
• Steel, Nigel, Peter Hart (1996). Gelibolu Yenilgisinin Destanı, Sabah Kitapları. Türkçesi: Mehmet Harmancı.
• Şahin, Enis (2009). “Kronolojik Çanakkale Savaşları Tarihi (3 Kasım 1914-9 Ocak 1919)”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 25, Sayı 73.
• Tansel, Selâhattin Osman (2014). Çanakkale’de İstanbul’u Kurtarmak. Sarıyıldız Matbaası.
• Ünal, Levent (2019). “Mustafa Kemal’in Askerî Dehası ve Muharebelerdeki Uygulamaları”. Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl:17, Sayı:26, Bahar.
• Ortaylı, İlber (2018). Gazi Mustafa Kemal Atatürk. Türkiye Tarih Dizisi 8: Kronik Kitap: 42: İstanbul.
• Öz, Baki (2000). Atatürk’ün Anadolu’ya Gönderiliş Olayının İç Yüzü I. Cumhuriyet Yay.
• Ünaydın, Ruşen Eşref (1999). Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile Mülakat. Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık.