DONATE OR PURCHASED TO THE NATIONAL INTELLIGENCE AGENCY VEHİCLES AND DEVICES BETWEEN 1966-1982

Yıl 2023, Sayı: 25, 159 - 185, 01.01.2023

Savaş Sertel , Tuncay Kızıltoprak

https://doi.org/10.33431/belgi.1174275

Öz

Throughout history, States have been in a constant power struggle. For this reason, they were curious to learn information that could threaten them. Therefore, states have resorted to intelligence and espionage activities in order to gain their superiority as a result of possible power struggles in situations that will risk their own security. Intelligence has been vital, especially in times of war. Great states have trained spies by establishing intelligence agencies in order to use them in difficult times. Institutional intelligence in Turkey. It was realized with the Yıldız Intelligence Agency, which was established during the reign of Abdülhamit II. The Special Organization, which was established during the Union and Progress period, was established under Enver Pasha and was attached to the Ministry of War in 1914. It was liquidated in 1918 with the fall of the Committee of Union and Progress. In the Republican Period, the National Security Services Presidency was established and Turkey's official intelligence agency was established. During the Second World War, the National Security Services Presidency tried to leak information from the warring countries' representations, on the other hand, it struggled with foreign intelligence organizations and activities by providing prevention services. Turkey became a member of NATO in 1952 and started to act together with the Western alliance against the Soviet Union. During the Cold War years, it received intelligence support especially from the USA. In 1965, the National Intelligence Organization was established. The National Intelligence Agency needed modern devices and tools for intelligence activities, and from time to time, the devices and tools that the organization needed were purchased. Some tools have been brought to the organization from time to time by grants from various countries and citizens of various countries. In this study, the ways in which the vehicles and devices purchased by the Undersecretariat of the National Intelligence Organization between 1966 and 1982 were used will be discussed. The National Intelligence Agency purchased most of the equipment it needed from the United States, a NATO ally. Some vehicles were obtained from foreign countries or foreign nationals living in those countries through grants.

Anahtar Kelimeler

State, Espionage, Turkey, İntelligence, MİT

MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATININ 1966-1982 YILLARI ARASINDA EDİNDİĞİ CİHAZ VE ARAÇLAR

Öz

Tarih boyunca Devletler sürekli bir güç mücadelesi halinde olmuştur. Bu nedenle kendilerine tehdit olabilecek bilgileri öğrenme merakı içinde olmuşlardır. Dolaysıyla devletler kendi güvenliklerini riske edecek durumlara, muhtemel çıkabilecek güç mücadelesi sonucunda üstünlüklerini sağlamak amacıyla istihbarat ve casusluk faaliyetlerine başvurmuştur. İstihbarat özellikle savaş dönemlerinde hayati önem taşımıştır. Büyük devletler zor zamanlarında kullanabilmek için istihbarat teşkilatları kurarak casusular yetiştirmiştir. Türkiye’de kurumsal anlamda istihbarat II. Abdülhamit döneminde kurulan Yıldız İstihbarat Teşkilatıyla gerçekleşmiştir. İttihat ve Terakki Dönemi’nde kurulan Teşkilat-ı Mahsusa ise Enver Paşa’ya bağlı olarak kurulmuş ve 1914 yılında Harbiye Nezaretine bağlanmıştır.1918 yılında İttihat ve Terakki’nin iktidardan düşmesi ile tasfiye edilmiştir. Cumhuriyet Döneminde ise Milli Emniyet Hizmetleri Riyaseti kurularak Türkiye’nin resmi istihbarat teşkilatı oluşturulmuştur. Milli Emniyet Hizmetleri Riyaseti İkinci Dünya Savaşı sırasında bir yandan savaşan ülke temsilciliklerinden bilgiler sızdırmaya çalışırken bir yandan da önleme hizmetleri yaparak yabancı istihbarat örgütleri ve faaliyetleri ile mücadele etmiştir. Türkiye 1952 yılında NATO’ya üye olmuş ve Sovyetler Birliği’ne karşı Batı ittifakı ile beraber hareket etmeye başlamıştır. Soğuk Savaş yıllarında özellikle ABD’den istihbarat desteği almıştır.1965 yılında Millî İstihbarat Teşkilâtı oluşturulmuştur. Milli İstihbarat teşkilatı istihbarat faaliyetleri için modern cihazlara ve araçlara ihtiyaç duymuş ve zaman zaman teşkilata ihtiyaç duyduğu cihaz ve araçlar alınmıştır. Bazı araçlar ise çeşitli ülkelerden ve çeşitli ülke vatandaşlarından zaman zaman teşkilata hibe yoluyla kazandırılmıştır. Bu çalışmada Millî İstihbarat Teşkilâtı Müsteşarlığının 1966 ve 1982 yılları arasında aldığı araç ve cihazların hangi yollarla elde ettiği bu teçhizatın kullanım alanlarına değinilecektir. Millî İstihbarat Teşkilâtı ihtiyaç duyduğu teçhizatın büyük bir kısmını NATO müttefiki olan Amerika Birleşik Devletleri’nden satın almıştır. Bazı araçlar ise dış ülkelerden veya o ülkelerde yaşayan yabancı uyruklu şahıslardan hibe yoluyla edinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Devlet, Casusluk, Türkiye, İsithbarat, MİT

Kaynakça

• Acar, Ü. ve Urhal, Ö. (2007), Devlet Güvenliği İstihbarat ve Terörizm, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Ataç, K. (2019), İstihbarat, Casusluk, Karşı Casusluk, Örtülü Operasyonlar ve Güvenlik. Mersin üniversitesi uluslararası ilişkiler konseyi, s. 1-12.
• Atalay, Y. (2013), Türkiye’deki Terörle Mücadele Bağlamında Modern İstihbarat Tekniklerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bilecik.
• Ateş, A. (2013), Stratejik İstihbarat ve Türk Dış Politikasına Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Bülbül, A. (2020), “Asgari Egemenlik Azami İstihbarat: Soğuk Savaşta Federal Almanya Cumhuriyeti Dış İstihbarat Servisi’nin (Bnd) Ortadoğu’daki Faaliyetleri”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 321-352.
• Daş Darıcı, M.G. (2018), Osmanlılarda İstihbarat Faaliyetleri, Doktora Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Günay, N. (2005), “Filiki Eterya Cemiyeti”, Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 263-287.
• Gürdeniz, C. ve Yüceliş, E. (2000), Cumhuriyet Donanması 1923-2000, İstanbul: Deniz Kuvvetleri Seyir, Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığı.
• İlter, E. (2002), Millî İstihbarat Teşkilâtı Tarihçesi, Ankara: Milli İstihbarat Teşkilatı Basımevi.
• Kavsıracı, O. (2020), “İstihbarat süreci ve insan kaynaklı istihbaratın analizi”, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Ankara, s. 700-719.
• Kılıç, E. (2011), Soğuk Savaş Döneminde Türk İstihbarat Kurgusu, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Sinan Kıyanç (2020), Soğuk Savaş Yıllarında Türkiye’deki ABD Üs ve Tesisleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt 36, Sayı 101, Ankara 2020, s. 203-252.
• Küçükyılmaz, O. (2019), Ulusal Güvenlik Bağlamında İstihbarata Karşı Koymanın Önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, s. 89-105.
• Sertel, S. (2016), “II. Dünya Savaşı sırasında Türkiye’de yürütülen casusluk faaliyetleri”. Asos Journal, s. 95-124.
• Warner M. (2008), “Wanted: A Definton of Intelligence”, Secet İntelligence, Routledge 2008.
• Tzu, S. (2008), Savaş Sanatı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yalçın, S ve Yurdakul, D. (1999), Bay Pipo: Bir MİT Görevlisinin Sıra Dışı Yaşamı: Hıram Abas, Doğan Kitap, İstanbul.