KAZAK ŞAİRİ MEŞHUR JÜSİP KÖPEYULI’NIN ESERLERİNDE ALLAHUTAALA’NIN GÜZEL İSİMLERİ

Yıl 2022, Sayı: 6, 87 - 93, 29.06.2022

Moldir İlgisheva

Öz

Kazak edebiyatında Hoca Ahmet Yesevî Hazretlerinden başlayıp Allahutaala’nın (c.c.) birbirinden güzel isimleri ile sıfatlarını okumak ve faziletlerinden yararlanmak isteyen Kazak mutasavvıfları çoktur. Onlardan biri ve en önemlisi Kazak mutasavvıf şairi Meşhur Jüsip Köpeyulı’dır. Mutasavvıf, İslam medeniyeti ile manevi değerlerini savunmuş, akıl ile ilmin insan için Allah’ı (c.c.) tanımasına vesile olacak araç olarak görmüştür. Şüphesiz ki; Allah’ın (c.c.) tek, Peygamberimiz’in (s.a.v.) O’nun elçisi olduğuna inanan şairin kalp gözünün açık olduğu bilinmektedir. Şair kendi eserlerinde ilmî ve dini bilgileri birleştirerek İslam dininin Kazak topraklarında doğru anlaşılmasına ve yayılmasına katkıda bulunmuştur. Meşhur Jüsip temiz kalbi ve akli duygularıyla hareket etmiş, şeriat temellerini kendi eserlerine yansıtmıştır. Mutasavvıf, Modern Kazak Edebiyatına tasavvuf edebiyatının edebî türlerini getirmiş, İslam dininin özünü manzum ve mensur eserlerine yansıtmıştır. O yüzden Meşhur Jüsip’in şiirleri din ağırlıklıdır. Şair, kâinat ile insanı yaradan Yüce Allah’ın (c.c.) muhteşem sanatkârlığını ayrıca eserlerine konu edinmiştir. Allahutaala’nın (c.c) ilâhî isimlerine yer vererek Esmâ-i hüsnâ gibi edebî türlerde eserlerini ortaya koymuştur. Esmâ-i hüsnâ Allah’ın en güzel (yüzden bir tane eksik) isimlerini belirtir. Allahutaala’nın (c.c.) güzel isimlerini bilmek, anlamlarını öğrenmek hem de eserlerine ilham alarak dile getirmek amaç edilmiştir. Allah’ın isimlerinin bilinmesinin, ezberlenmesinin ve anlamlarının bilinmesinin önemi Allah resulü Hz. Muhammed (s.a.v.)’in hadislerinde belirttiği üzere çok önemlidir. Mutasavvıf Meşhur Jüsip gibi veli şairler bunun bilincindedir.

Anahtar Kelimeler

Kazak edebiyatı, tasavvuf, mutasavvıf, İslam, esmâ-i hüsna

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

yok

The Beautiful Names Of Allah In The Works Of The Kazakh’s Poet Meshur Jusip Kopeyulı

Öz

In Kazakh literature, there are many Kazakh poets who want to read Allah's (c.c.) beautiful names and adjectives, starting with Hoca Ahmet Yesevi, and benefit from his virtues. One of them and the most important is Kazakh Sufi poet, Meshur Jusip Kopeyulı. The Sufi defended Islamic civilization and its spiritual values, and saw reason and science as a means for people to know Allah. Without a doubt; It is known that the poet's heart was open, believing that Allah is the only one and that our Prophet is His messenger. The poet contributed to the correct understanding and spread of Islam in Kazakh lands by combining scientific and religious information in his own works. The Meshur Jusip acted with his pure heart and mental feelings and reflected the foundations of Sharia in his own works. Sufi brought the literary genres of Sufi literature to Modern Kazakh Literature and reflected the essence of Islam in his poetic and prose works. Therefore, the poems of Meshur Jusip are predominantly religious. The poet also mentioned the magnificent craftsmanship of Almighty Allah, who created the universe and man, in his works. By including the divine names of Allah in his works, he wrote his works in literary genres such as Esmâ-i Hüsnâ. Esmâ-i Hüsna indicates the most beautiful (one hundred missing) names of Allah. It is aimed to know the beautiful names of Allahutaala (c.c.), to learn their meanings, and to express them by being inspired by his works. The importance of knowing the names of Allah, memorizing them and knowing their meanings. It is very important, as stated by the hadisths of Muhammad. Parent poets such as Sufi Meshur Jusip are aware of this.

Anahtar Kelimeler

Kazakh literature, sufizm, sufi, İslam, esmâ-i hüsna

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Abdullah, S. el-M. (2015). Ameller Niyetlere Göredir, (Sahin hadisi). Erişim Adresi ve Tarihi: http://tevhididavet.com -16 Ekim 2019.
• Akkuş, M. (2007). Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası, Edebî Türler ve Tarzlar. Fenomen Yayınları.
• Elmalılı, M. H. Y. (2015). Kur’an-ı Kerim Türkçe Meali. Öztürk Abdülvehhab (Haz.). Kahraman Yayınları.
• Çavuşoğlu, M. (1981). XIV. Yüzyılda Divan Edebiyatı: Divan Edebiyatında Şiir Kavramı. Çevren Yayınları.
• Davıtov, S. (1990). M.J.Köpeev Tañdavlı Şığarmaları (M.J. Köpeyev Seçilmiş Eserleri), C. 1. Gılım Yayınları.
• Köpeyulı, M. J. (2013a). Şığarmaları (Meşhur Jüsip. Eserleri), C. 2. Erlan Arın (Ed.). EKO Yayınları.
• Köpeyulı, M. J. (2013b). Şığarmaları (Meşhur Jüsip. Eserleri), C. 4. Erlan Arın (Ed.). EKO Yayınları.
• Köpeyulı, M. J. (2013c). Şığarmaları (Meşhur Jüsip. Eserleri), C. 12. Erlan Arın (Ed.). EKO Yayınları.
• Köpeyulı, M. J. (2013d). Şığarmaları (Meşhur Jüsip. Eserleri), C. 14. Erlan Arın (Ed.). EKO Yayınları.
• Köpeyulı, M. J. (2013e). Şığarmaları (Meşhur Jüsip. Eserleri), C. 17. Erlan Arın (Ed.). EKO Yayınları.
• Pazılov, A. (2012). Mäşhür Jüsip jäne Din Qağidastarı (Meşhur Jüsip ve Dini Kanunlar). PrimaLux Yayınları.
• Pazılov, A. (2007). Babalar Mirası jäne Mäşhür Jüsip (Babalar Mirası ve Meşhur Jüsip Köpeyev). PrimaLux Yayınları.
• Pala, İ. (2015). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. Kapı Yayınları.
• Tatlısu, A. O. (1967). Esmâ’ül-Hüsnâ Şerhî. Sönmez Neşriyat Yayınları.
• Topaloğlu, B. (1995). Esmâ-i Hüsnâ, C. 11, TDVİA, İstanbul.
• Yüksel, M. (2014). İslam’a Göre Şiirin Anatomisi ve Şairin Portresi. Şahıs.