INFLUENCE OF 1830-1835 ISHKODRA REVOLT ON RUMELI

Yıl 2021, , 160 - 176, 31.12.2021

Ahmet Eyicil Süleyman Kekil

https://doi.org/10.52735/bellek.1033382

Öz

The Janissary Corps was abolished in 1826 and Asakir-i Mansure was established. Articles on the subject were reported to the states. A copy of these articles was also sent to Bosnia. The Bosnians, unwilling to obey the orders, revolted, declaring that they would stick to the old order and did not recognize the newly established Asakir-i Mansure. In order to suppress the uprisings in Bosnia, Ahmet Efendi and Mukataacı Arif Bey were sent here. The orders regarding the observance of the newly established military order were also conveyed to the Bosnian governor through Mustafa Pasha of Ishkodra, the governor of Alexandria. Although they received orders clearly telling them what to do, the Bosnian governor and Alexandria Mutasarrif did not follow the instructions and rebelled. With the influence of the Shkodra governor, on July 30, 1830, signs of rebellion were seen in Rumelia. These rebellions affected the Rumeli region and Albania.

Since the declaration of the Vaka-i Hayriye, difficulties have been encountered during the establishment of the regular soldiers. There has been turmoil over the war with Russia, which has been going on for two years. The Greek revolt, which began in 1820, lasted until 1830. The measures taken to suppress the Shkodra and Egyptian rebellions cost the state very dearly. Russian soldiers entered Edirne on 22 August 1829 and invaded Kırklareli. When the news of the Russian invasion of these places reached Istanbul, Istanbul demanded that Mustafa Pasha, who was in Vidin, to come to Edirne with his soldiers and shoot the enemy from behind. However, Mustafa Pasha from Ishkodra did not comply with the orders given, and he used these measures taken by the state in his own favor in the later rebellion. In other words, the instructions given by Istanbul were effective in the revolt of Mustafa Pasha from Ishkodra.

The Ishkodra Revolt occupied the Porte administration for eight years. The rebellion that started in Ishkodra in 1826 spread to Rumelia and was suppressed in 1831. The Ishkodra Revolt, which started in Rumelia, spread to large areas due to the authority vacuum during the 1828-1829 Ottoman-Russian War. After the revolt was suppressed, the rebels were subjected to forced resettlement in Istanbul.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Babıali, Asakir-i Mansure, Rumelia, Ishkodra, Mustafa Pasha of Ishkodra.

1830-1835 İŞKODRA İSYANININ RUMELİ’YE ETKİSİ

Öz

Rusya ile Osmanlı Devleti arasındaki 1828 savaşı ve sonunda yapılan Edirne Antlaşması sırasında Rumeli’de bulunan beyler, kendilerinden beklenen desteği vermedi. Edirne’yi on iki bin Rus askeri kuşatmıştı. Rumeli’de İşkodralı Mustafa Paşa kumandasında silahlı 40 bin asker vardı. İşkodralı, verilen talimata uymayarak Rusları arkadan çevirmedi. Böylece Babıali’yle Rumeli paşaları arasında bir güvensizlik ortamı oluştu.
1826’da Asakir-i Mansure kuruldu. Babıali, Rumeli’deki paşaların ve beylerin bu yeni düzene uymasını istedi. Bunun üzerine eskiden beri bağımsız gibi hareket eden bu paşalar, Babıali’yi dinlemeyerek 1831’de isyan etti. Babıali’de bu isyanı bastırmak üzere sadrazam Mustafa Reşit Paşa’yı Rumeli’ye gönderdi. Reşit paşa, Rumeli’de şımararak devlete karşı isyan etmeyi adet haline getiren İşkodra, Sofya, Pirlepe, Bosna, Evliye-i Selase ve Kegalık paşalarını etkisiz hale getirdi. Böylece Rumeli’de asayiş ve huzur yeniden sağlandı. Ancak Rumeli’deki isyanı Prusya, Avusturya, Fransa, İtalya ve Rusya gibi devletler desteklediğinden isyancıları affetme yoluna gidildi. İşkodralı Mustafa Paşa, Kapudan Hüseyin Paşa ve diğer paşalar suçlu olmalarına rağmen Avusturya’nın baskısı sonucunda affedildi. Bu nedenle Babıali, isyancılara müsamahakâr ve bağışlayıcı davrandı. Babıali’nin hoşgörülü ve bağışlayıcı davranması nedeniyle, 1831 yılında bastırılan isyan Rumeli’de 1835’e kadar devam etti.
Rumeli’deki isyanı Yanya valisi Tepedelenli Ali Paşa, Bağdat valisi Kölemen Davut Paşa, Mısır valisi Mehmet Ali Paşa dolaylı olarak destekledi. Aslında bunlar Rumeli’deki isyanları destekleyerek yeni düzene karşı olduklarını Babıali’ye duyurmak istediler. Yani bu paşalar devleti dinlemeyerek kendi bulundukları yerde bağımsızmış gibi hareket ettiler. Ayrıca bu paşa ve beyler, Babıali’den ziyade Avrupalı büyük devletlerin yardımlarına güvendiler. Bu tutumlarından dolayı Rumeli’de İşkodralı Mustafa Paşa’nın çıkardığı isyanının yayılmasında etkili oldular. Ayrıca Rumeli’de çıkarılan isyanlara Arnavutlar, Boşnaklar, Sırplar, Bulgarlar ve Karadağlılar katıldılar. Rumeli’deki bu uluslar kendi başlarına buyruk olmalarından dolayı isyan adı altında bölgede kargaşa oluşturdular. Rumeli’deki halkın Babıali’ye sadakatsizliğini bilen devletler de bu halkları siyasi çıkarlarına alet ettiler. Babıali’nin otorite boşluğundan yararlanan Rumeliler, uzun süre devleti iç tehdit olarak meşgul ettiler.

Anahtar Kelimeler

Rumeli, İşkodralı Mustafa Paşa, Babıali, Asakir-i Mansure

Kaynakça

• Uzun, Ahmet, "Tepedelenli Ali Paşa ve Mal Varlığı" Belleten, Cilt: LXV, S. 244, ss. 1035-1078.