Öz
The 20th century has been a period in which very significant events took place in the world and the Iran-Iraq War which lasted for eight years was one of them and left a central mark on the Middle East balance. Border disputes, water problems, terrorism, and many other factors have been an effect on this war and it has caused economic and political deterioration. This article discusses the reasons and results of the Iran-Iraq War and its effects on Turkey in terms of its devastating outcomes even if Turkey did not take place in the war.
Anahtar Kelimeler
Algeria Treaty Iran-Iraq War Middle East PKK Turkiye Saddam Hussein
Kaynakça
- Akçay, Ekrem Yaşar, “İran- Irak Savaşı’nın Bölgeye Etkileri”, Ufuk Ünv. SBE Dergi, C. 3, S. 1, 2013, ss. 105-121.
Öz
20. yüzyıl dünyada çok önemli olayların yaşandığı bir dönem olmuştur. İran- Irak Savaşı’ da Orta Doğu dengelerinde önemli bir iz bırakan mühim savaşlardan biridir. Sebebini sınır anlaşmazlıkları, su sorunları, terör ve birçok unsur etkilemektedir. Bu savaş sekiz yıl sürmüştür. Ekonomik ve siyasi açıdan yıpranmalara yol açmıştır. Bu makalede İran-Irak Savaşı’nın nedenleri, gelişmeleri ve sonucu ele alınmıştır. Türkiye açısından etkileri incelenmiştir. Türkiye bu savaşta taraf tutmamıştır. Ancak savaşın yıpratıcı etkisinden de kurtulamamıştır.
İran-Irak savaşı, 1980 ve 1988 yıllarını kapsayan 8 yıllık bir savaştır. Aynı zamanda Birinci Körfez Savaşı olarak da bilinir. Bu savaş 20. Asırda yaşanan en mühim savaşlardan biridir. Savaş Irak’ın İran’a saldırmasıyla başlamıştır. Savaşın nedenleri arasında Irak, yoğun Şii nüfusuna sahip olan İran’ın yayılmasından çekinmiş, hem de İran’ın Irak’ta yaşanan Kürt ayrılıkçı hareketleri desteklemesi Irak’ı kızdırmıştır. Bunun yanı sıra Şatt’ül Arap su yolu konusunda yaşanan anlaşmazlıklar ve Irak’ın İran’a ait petrol gelirlerini ele geçirmek istemesi de savaşın başlamasındaki en büyük etkenlerdendir. Bu heveslerle başlayan savaşın ilk adımını Irak’ta iktidar olan Saddam Hüseyin’in İran’a saldırması olmuştur.
Türkiye savaş boyunca tarafsızlığını korumuştur. Ancak ekonomisi olumsuz etkilenmiştir. Bu savaş Türkiye’de terörü artırmış, Türkiye’nin turizmini olumsuz etkilemiştir. Zamanla ABD’nin ve diğer devletlerin Irak’a destek verdiği anlaşılmıştır. Bu savaşta kazanan yoktur. Savaş, Birleşmiş Milletler’in arabulucu olmasıyla 598 sayılı karar ile 1988 senesinin 20 Ağustos tarihinde sona ermiştir. Bu savaş ilerde I. ve II. Körfez Savaşları’na sebebiyet vermiştir. Bu savaşta bir milyona yakın insan ölmüş, iki milyon kişi yaralanmış, milyarlarca dolar ekonomide kayba, esaretlere sebebiyet veren savaş, ciddi kayıplara neden olsa da Iraklı Kürtler için durum olumlu neticelerle sonuçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Cezayir Antlaşması İran-Irak Savaşı Orta Doğu PKK Türkiye Saddam Hüseyin
Kaynakça
- Akçay, Ekrem Yaşar, “İran- Irak Savaşı’nın Bölgeye Etkileri”, Ufuk Ünv. SBE Dergi, C. 3, S. 1, 2013, ss. 105-121.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Derleme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |