SIRPÇADAKİ TÜRKÇE SÖZCÜKLERİN TÜRKÇE ÖĞRENEN SIRPÇA KONUŞURLARA KATKISI

Yıl 2016, Cilt: 64 Sayı: 1, 139 - 146, 31.12.2017

Zeliha Tuğuz

Öz

Tarihin karanlık çağlarından beri insanoğlunun en önemli iletişim aracı olan dil

hem insanların birbirleriyle anlaşmasını hem de insanların yüzyıllar boyu edindikleri

birikimlerini, gelenek ve göreneklerini, inançlarını, ilerlemelerini nesilden nesile

aktarımlarını sağlamıştır.

Türk toplumunun millet olma yolundaki temel taşı olan Türkçe, yüzyıllar boyu

çok geniş coğrafyalarda konuşulmuş, diğer milletlerle sürekli bir iletişim hâlinde

olmuştur. Tarihî derinliği ve coğrafik genişliği sayesinde birçok kadim dil ile sözcük

alışverişi yapmıştır. Başka dillere ödünçleme yoluyla Türkçe sözcük vermenin yanı

sıra bir köprü vazifesi görerek başka dillerden ödünçlediği sözcükleri çoğunlukla

Türkçe sesletimiyle başka dillere yine ödünçleme yoluyla vermiştir.

19. yüzyılda başlayıp 20. yüzyılda ivme kazanan filoloji çalışmaları sonucunda

Sırpçada yaklaşık 9000 Türkçe ya da Türkçe kanalıyla diğer dillerden geçen sözcük

tespit edilmiştir. Yapılan çalışmaların dönemine ve kapsamına göre farklı istatistiksel

verilere ulaşılsa da bu veriler Türkçeden en fazla ödünçleme sözcük alan dilin Sırpça

olduğunu göstermektedir.

Bu çalışmada Slav dillerinden Türkçenin en fazla ödünçleme sözcük verdiği

Sırpça incelenmiş ve Sırpçadaki Türkçe sözcüklerden “yabancılara Türkçe öğretimi”

kapsamında nasıl faydalanılacağı açıklanmıştır.

Yabancı dil öğretiminin temel ilkelerinden olan bilinenden bilinmeyene, kolaydan

zora ve basitten karmaşığa ilkesi kapsamınca Sırpçadaki Türkçe sözcüklerden

faydalanılarak söz varlığı öğretiminde nasıl başarı sağlanabileceği örnek listelerle

gösterilmeye çalışılmıştır. Bir anlamda sözlük işlevi gören bu listelerle sözcüklerin ve

bazı yapıların çok daha kolay ve kalıcı öğrenildiğini göstermek hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sırpçadaki Türkçe sözcükler

The Contrubition of Turkish Words in Serbian to Serbian Speakers that Learning Turkish

Öz

The language which has been the most important eans of communication for

people has not only enabled the cooperation between the people but also transferred

the knowledge, traditions, religions and developments from one generation to another

for centuries.

The Turkish language which is one of the basic dynamics has been spoken in

different parts of the world. Turkish has always interacted with other languages.

Thanks to its historical background and its widely usage , there has always been

transitions of words between Turkish and other languages. Besides lending Turkish

words to other languages, Turkish has become a brigde and transferred some words

from one language to another with the help of Turkish phonology.

As a result of the linguistic studies that have started in the 19th century and

increased in the 20th century, nearly 9000 Turkish words have been detected in

Serbian. Even though different types of statistical data according to the era and

concept of the studies, this data has proven that Serbian is the language which has

borrowed words from Turkish most.

In this study, among the Slavic languages Serbian is the one which has borrowed

Turkish words most and it is explained how to teach Turkish to “ foreigners” with

the help of these Turkish words. In some of the basic principles of teaching a foreign

language; from known to unknown, from easy to hard, from simple to complex, it is

aimed to show how to be successful in teaching Turkish by the Turkish words with

sample lists. In other words , it is aimed to demonstrate that the words and grammer

structures can easily and permanently be taught with the help of these lists functioning

as student dictionary.

Anahtar Kelimeler

Turkish words in Serbian

Kaynakça

• Barin, E. (1994), “Yabancılara Türkçenin Öğretimi Metodu”, Dil Dergisi, S 17, s.54.
• Başkan, Ö. (2006), Yabancı Dil Öğretimi İlkeler ve Çözümler, İstanbul, Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Demi̇rcan, Ö. (2013), Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri, İstanbul, Der Yayınları.
• Demi̇rel, Ö. (2010), Yabancı Dil Öğretimi, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni, Öğrenme-Öğretme-Değerlendirme. http://www. dilbilimi.net/ab_diller_icin_ortak_avrupa_basvuru_metni_meb_tarafindan.pdf
• Doğan, C. (2012), Sistematik Yabancı Dil Öğretim Yaklaşımı ve Yöntemleri, İstanbul, Ensar Neşriyat.
• Durmuş, M., Okur, A. (2013), Yabancılara Türkçe Öğretimi, Ankara, Grafiker Yayınları.
• Đi̇nđi , M.,Teodosi̇jevi, M., Tanaskovi̇, D. (1997), Türkçe-Sırpça Sözlük, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Günay- Türkeş, U. (2007), Türklerin Tarihi, Ankara, Akçağ Yayınları.
• Gürün, K. (1984), Türkler ve Türk Devletleri Tarihi, Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Hamzaoğlu, Y. (2011), Balkan Türklüğü I, II, III, İstanbul, Kaknüs Yayınları.
• Karaağaç, G. (2008), Türkçe Verintiler Sözlüğü, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kilinç, A., Şahi̇, A. (Ed.) (2011), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimiü, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
• Roux, J. P. (2007), Türklerin Tarihi, İstanbul, Kabalcı Yayınevi.
• Skok, P. (1937), Prilozi proučavanju turcizama u srpskohrvatskom jeziku, Slavija XV, Praha.
• Škalji̇, A. (1973), Turcizmi u srpskohrvatskom-hrvatskosrpskom jeziku, Sarajevo.