EŞ-ŞİFÂ’NIN TÜRKÇE TERCÜMELERİ VE TÂLİB HOCAZÂDE İSHÂK NECÎB KARSÎ’NİN TERCEME-İ ŞİFÂ-İ ŞERÎF’İ

Yıl 2019, Sayı: 67, 205 - 214, 01.06.2019

Muhittin Eliaçık

Öz

Tâlib Hocazâde Hâfız İshak Necîb, Karslı bir âlim olup 1798 yılında

Kâdî İyâz’ın Eş-Şifâ adlı eserini Türkçeye tercüme etmiştir. Eş-Şifâ,

İslam dünyasında çok tanınıp sevilmiş bir eser olup üzerine birçok şerh,

tercüme ve özet yazılmıştır. Bu eser, Hz. Peygamber’in örnek hayatını

tüm yönleriyle anlatmak amacıyla Endülüslü âlim Kâdî İyâz tarafından

kaleme alınmış bir eserdir. Farklı kişilerce defalarca Türkçeye çevrilmiş

olan bu eserin mütercimlerinden birisi de Tâlib Hocazâde Hâfız İshak

Necîb-i Karsî’dir. Eserin ön sözünde mütercim “kitabının elli beşinci

babında bazı velilerin kerametlerini anlatmak istediğinde öncelikle Hz.

Peygamber’in mucizelerini nakletmenin uygun olacağını düşündüğünü

ancak Hz. Muhammed’in mucizeleri de çok olup onu müstakil bir

kitapta anlatmak daha uygun düştüğünden; hadis kitaplarından, Hz.

Muhammed’in vasıflarının çoğunu içerip herkesçe sevilen bir eser olan

ama dili Arapça olup seviyesi de halka uygun olmayan Kâdî İyâz’ın

Şifâ-i Şerîf’ini Türkçeye tercüme etmenin daha faydalı olacağını gördüğünü

ve böylece Şifâ-i Şerîf’i tercüme etmeye başladığını” söylemiştir.

Bu bölümde mütercim daha sonra Kâdî İyâz ve ailesi hakkında ayrıntılı

bilgiler verip tahsil durumu ve ortaya koyduğu eserlerini tanıtmıştır.

Eser dört kısımla bunların içindeki baplar ve fasıllardan oluşmuştur.

Bu makalede Eş-Şifâ’nın Türkçe tercümeleri ve İshak Necîb Efendi’nin

tercümesi analitik biçimde incelenerek tanıtılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Tâlib Hocazâde, Karsî, tercüme, Şifa-i Şerif

TURKISH TRANSLATIONS OF ES-SHIFA AND TALIB HODJAZADA ISHAK NECIB’S TERCEME-I SHIFA-I SHERIF

Öz

Talip Hocazade Hafiz Ishak Necip was one of the great scholars

who grew up in Kars; in the year of 1798, he translated Qadi Iyaz’s

Shifa-i Sherif to Turkish. Ash-Shifa is a well-known work in the Islamic

world and many commentaries, translations and summaries were

written on it. Şifâ-i Sharif is a work which was written by the Andalusian

scholar Qadi Iyaz nine centuries ago in order to tell the Prophet’s

example life in all its aspects. This work has been repeatedly translated

into Turkish by different people, and one of them is the translation of

Talip Hocazade Hafız Ishak Necib-i Karsi. In the foreword of the work,

the author says: When I want to tell about the miracles of some of the

welis in my book fifty-fifth of my book, it was appropriate to convey

the miracles of Prophet Muhammad, but since there are many miracles

of Prophet Muhammad, it was appropriate to tell him in an independent

book; and I started translating Qadi Iyaz’s Shifa-i Sherif thinking that

it would be more beneficial for me to translate it into Turkish because

and most of the qualities of the Prophet Muhammad were included and

this work was loved by everyone. In the following, the author of the

book, is given detailed information about Qadi Iyaz and his family and

also Qadi Iyaz’s education life and his works. The work consists of four

parts and many bap and fasıl in them. In this paper, will introduce Turkish

translations of Es-Shifa and later Ishak Necib Efendi’s translation

will be examined in analytical form

Anahtar Kelimeler

Talib Hodjazada, Karsi, translation, Shifa-i Sherif

Kaynakça

• Ali el-Kârî (1285). Şerhu’ş-Şifâ fî-hukûki’l-Mustafâ, İstanbul.
• Bursalı Mehmet Tahir (1972). Osmanlı müellifleri. C 1. İstanbul: Meral.
• Kâdî İyâz (1977). eş-Şifâ bi-ta’rîfi hukûki’l-Mustafâ. Ali M. el-Bicâvî (nşr.). Kahire.
• Kandemir, M.Y. (2010). “eş-Şifâ”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi C 39 içinde (s.134-138). İstanbul. Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu, 06 Mil Yz A 4900.