Futbolcularda Reaktif Çeviklik ve Hızlı Yön Değiştirme Becerilerinin Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 230 - 240, 31.12.2023

Yücel Ocak

Öz

Amaç; Bu çalışmada; futbolcuların reaktif çeviklik ve hızlı yön değiştirme becerilerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Materyal & Metot: Çalışmaya 19.95 ± 0.945 yaş ortalamasına, 172.40 ± 5.816 cm boy ortalamasına, 65.20 ± 5.248 kg vücut ağırlığına sahip yirmi futbolcu katılmıştır. Futbolcuların Reaktif çeviklik ve hızlı yön değiştirme testlerinde UA-RA (univer¬sal reactive agility) testi kullanılmıştır. Bu testte altı tane led ışık bulunmaktadır. Test katılımcının ortadaki led’in üzerinden elini geçirmesi ve diğer bir led’in yanması ile başlar. üzerinden tekrar elini geçirmesi ve toplamda 6 led ışığı söndürmesi ile kullanılan sensörlerin üzerinde led ışıklar bulunmaktadır. Bu sensörlerden biri denek tarafından tetiklenerek aktif hale getirilir. Sporcu ışığı aktifleşen led’in üzerinden elini geçirdiğinde sensör sporcuyu algılar ve sistem diğer led’i yakar. Sporcu toplamda altı led’i söndürdüğünde test sona erer.
Reaktif çeviklik testinde, futbolcular hangi sensörün hangi sırayla aktifleşeceğini bilmemektedir. Hızlı yön değiştirme testinde ise sensörlerin üzerine numara konulmuştur. Bu sefer sporcular hangi sensörlerin yanacağı sırayı bilmektedir. Her iki testin sonucunun grup içi karşılaştırılması amacıyla bağımlı değişken t testi kullanılmıştır. Her iki test arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Pearson korelasyon analizi uygulanmıştır.
Bulgular; Çalışma sonunda futbolcuların reaktif çeviklik sürelerinin (17.672 ± 0.537 sn), hızlı yön değiştirme değerlerine (12.138 ± 0.631 sn) göre daha yüksek olduğu ve bu farklılığın istatistiksel olarak da anlamlı olduğu ifade edilmiştir (p<0.001). Bununla beraber, iki test arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki tespit edilmiştir (r= 0.726).
Sonuç; futbolcuların reaktif çeviklik ve hızlı yön değiştirme becerileri arasında anlamlı farklılık vardır. Fakat iki test arasında güçlü bir ilişki de görülmüştür. Bu güçlü ilişkiye bakıldığında reaktif çeviklik ve hızlı yön değiştirme kavramlarının ortak becerileri ifade ettiği gibi görülmesine rağmen, sürelere bakıldığında çok farklı beceriler olduğu görülmektedir. Bu amaçla futbolcuların, futbol oyununa özgü çevikliklerinin geliştirilmesi için hızlı yön değiştirme çalışmaları yerine reaktif çeviklik çalışmaları yapmaları önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Futbol, Reaktif Çeviklik, Beceri, Hızlı Yön Değiştirme

Destekleyen Kurum

Afyon Kocatepe Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP)

Proje Numarası

18.SAĞ.BİL.01

Kaynakça

• Andrašić, S., Gušić, M., Stanković, M., Mačak, D., Bradić, A., Sporiš, G., & Trajković, N. (2021). Speed, change of direction speed and reactive agility in adolescent soccer players: Age related differences. International journal of environmental research and public health, 18(11), 5883.
• Appelbaum, L. G., & Erickson, G. (2018). Sports vision training: a review of the state-of-the-art in digital training techniques. International Review of Sport and Exercise Psychology, 11(1), 160-189.
• Armstrong, R., & Greig, M. (2018). The Functional Movement Screen and modified Star Excursion Balance Test as predictors of T-test agility performance in university rugby union and netball players. Physical Therapy in Sport, 31, 15-21.
• Bangsbo J. (1992). Time and motion characteristics of competition soccer. Science & Football, 6(2), 34–40 Başpınar, S. G., Ocak Y., Yıldız, M., & Erşan, K. (2016). Farklı saha zeminlerinin sporcuların sprint değerlerine etkisi. The Journal of International Anatolia Sport Science, 1(1), 1-10.
• Baydemir, B., & Yurdakul, H. Ö. (2020) Amatör Futbolcularda Hız, Çabukluk Ve Çeviklik Performanslarının Bileşenleri. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 63-71.
• Bloomfield, J., Polman, R., & O'Donoghue, P. (2007). Physical Demands of Different Positions in FA Premier League Soccer. Journal of Sports Science & Medicine, 6(1), 63–70.
• Bradshaw, R. J., Young, W. B., Russell, A., & Burge, P. (2011). Comparison of offensive agility techniques in Australian Rules football. Journal of Science and Medicine in Sport, 14(1), 65-69.
• Drake, D., Kennedy, R., Godfrey, M., MacLeod, S., Davis, A., & Maguire, M. (2017). A step towards a field based agility test in team sports. A perspective on return to play criteria. Physical Therapy in Sport, 28, e20.
• Drake, D., Kennedy, R., Godfrey, M., MacLeod, S., Davis, A., & Maguire, M. (2017). A step towards a field based agility test in team sports. A perspective on return to play criteria. Physical Therapy in Sport, 28, e20.
• Draper, J. A. (1985). The 505 test : a test for agility in horizontal plane. Aust J Sci Med Sport, 17(1), 15–18
• Farrow, D., Young, W. & Bruce, L. (2005). The development of a test of reactive agility for netball: A new methodology. Journal of Science and Medicine in Sport, 8(1), 52-60.
• Fidan, U., Yıldız, M., & User, M. A. (2016). Taşınabilir çeviklik ölçüm sisteminin tasarımı ve gerçekleştirilmesi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(1), 35-45.
• Gabbett, T. & Benton, D. (2009). Reactive agility of rugby league players. Journal of Science and Medicine in Sport, 12(1), 212-214.
• Greig, M., & Naylor, J. (2017). The efficacy of angle-matched isokinetic knee flexor and extensor strength parameters in predicting agility test performance. International journal of sports physical therapy, 12(5), 728.
• Hazır, T., Mahir, Ö. F., & Açıkada, C. (2010). Genç Futbolcularda Çeviklik İle Vücut Kompozisyonu Ve Anaerobik Güç Arasındaki İlişki. Spor Bilimleri Dergisi, 21(4), 146-153.
• Hertel, J., Denegar, C.R., Johnson, P.D., Hale, S.A. & Buckley, W.E. (1999). Reliability of the Cybex Reactor in the Assessment of an Agility Task. Journal of Sport Rehabilitation, 8(1), 24-31.
• Hoff, J., Wisløff, U., Engen, L.C., Kemi, O.J., Helgerud, J., (2002). Soccer specific aerobic endurance training. Br J Sports Med, 36: 218-221.
• Hoffman JR. (2020). Evaluation of a Reactive Agility Assessment Device in Youth Football Players. J Strength Cond Res.;34(12):3311-5.
• Kayhan, R. F., Çıkıkçı, A., & Gülez, O. (2021). Genç futbolcularda reaktif kuvvet indeksinin bazı parametreler üzerine etkisi. Uluslararsı Spor, Egzersiz & Antrenman Bilimi Dergisi, 7(1), 31-39.
• Mann, D.T.Y., Williams, A. M., Ward, P. & Janelle M. C. (2007). Perceptual-Cognitive Expertise in Sport: A Meta-Analysis. Journal of Sport & Exercise Psychology, 29(4), 457-478.
• Mann, J. B., Ivey, P. A., Mayhew, J. L., Schumacher, R. M., & Brechue, W. F. (2016). Relationship Between Agility Tests and Short Sprints: Reliability and Smallest Worthwhile Difference in National Collegiate Athletic Association Division-I Football Players. The Journal of Strength & Conditioning Research, 30(4), 893-900.
• Matlák, J., Tihanyi, J. ve Rácz, L. (2016). Amatör futbolcularda reaktif çeviklik ile yön değiştirme hızı arasındaki ilişki. Güç ve Kondisyon Araştırma Dergisi , 30 (6), 1547-1552.
• Ocak, M. F. (2021). Futbolda uzun süre uygulanan revize 2x2 dar alan oyununun futbolcuların dayanıklılık ve mekanik değişkenlerine etkisi (Master's thesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• Oliver, J. & Meyers, R. W. (2009). Reliability and generality of measures of acceleration, planned agility, and reactive agility. International Journal of Sports Physiology Performance, 4(3), 345-354.
• Paul, D. J., Gabbett, T. J., & Nassis, G. P. (2016). Agility in team sports: testing, training and factors affecting performance. Sports Medicine, 46(3), 421-442.
• Popowczak, M., Cichy, I., Rokita, A., & Domaradzki, J. (2021). The relationship between reactive agility and change of direction speed in professional female basketball and handball players. Frontiers in psychology, 12, 708771.
• Rengül, B. F., Tortu, E., & İnce, İ. (2023). Puberte Öncesi Dönemde Futbolculara Uygulanan 8 Haftalık Sürat, Çeviklik ve Çabukluk Antrenmanlarının Futbolcuların Hızlanma, Yön Değiştirme, Çeviklik ve Sürat Performansı Üzerine Etkisinin incelenmesi: Deneysel Çalışma. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 15(1).
• Sheppard, J. M. & Young, W. B. (2006). Agility literature review: Classifications, training and testing. Journal of Sports Sciences, 24(9), 919-932.
• Trajković N, Sporiš G, Krističević T, Madić DM, Bogataj Š. 2020. The Importance of Reactive Agility Tests in Differentiating Adolescent Soccer Players. International journal of environmental research and public health.;17(11):3839.
• Yıldız, M., & Çiğirdik, R. (2018). Elit ve Subelit Genç Karatecilerin Reaktif Çeviklik ve Planlı Yön Değiştirme Becerilerinin Karşılaştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 192-199.
• Yılmaz, A., Soydan, T. A., Özkan, A., & İşler, A. K. (2016). Farklı toparlanma sürelerinin tekrarlı sprint performansına etkisi. Spor Bilimleri Dergisi, 27(2), 59-68.
• Young W.B., James, R. & Montgomery, J.R. (2002). Is muscle power related to running speed with changes of direction. Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, 42(3); 282-288
• Young, B.W. & Willey, B. (2010). Analysis of a reactive agility field test. Journal of Science and Medicine in Sport, 13(3), 376–378
• Young, W. & Farrow, D. (2006). A Review of Agility: Practical Applications for strenght and conditioning. Strength & Conditioning Journal, 28(5), 24-38.
• Zemkova, E. (2016). Differential Contribution of Reaction Time and Movement Velocity to the Agility Performance Reflects Sport-Specific Demands. Human Movement, 17(2), 94-101.
• Zemková, E. (2016). Differential contribution of reaction time and movement velocity to the agility performance reflects sport-specific demands. Human Movement, 17(2), 94-101.