Okçuluk Sporuyla Uğraşan Sporcuların Nöro-Geribildirim ile Odaklanma ve Sakinlik Analizi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 250 - 260, 31.12.2023

Saygın Aydın , Vedat Ayan , Selami Yüksek

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, okçulukla ilgilenen sporcuların nörogeribildirim ile atış puanları arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Çalışmada, giyilebilir EEG teknolojisi kullanılarak okçuların odaklanma ve sakinlik düzeyleri, atış sırasındaki zihinsel aktiviteleri incelenmektedir. Materyal & Metot: Çalışma, 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında Trabzon ili Ortahisar ilçesinde öğrenim gören 11-16 yaş aralığındaki beş sporcu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ölçümler, Trabzon Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı Beşirli Tenis Kortları'nda tahsis edilen spor salonunda yapılmıştır. Mindwave Mobile 2 EEG kulaklık, veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veri setinin normal dağılıma uygunluğu, basıklık-çarpıklık katsayıları ve Kolmogorov-Smirnov testi ile kontrol edilmiştir. 24 veri, çok değişkenli normal dağılım kriterlerini karşılamadığı için analiz dışı bırakılmıştır. SPSS 24 paket programı kullanılarak alınan ölçümler analiz edilmiştir. Dikkat ve sakinlik düzeyinin atış puanları üzerindeki etkiyi incelemek için Pearson korelasyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Bulgulara göre, cinsiyet değişkeni atış puanında anlamlı farklılık gösterirken, eğitim düzeyi ve yaş değişkenleri üzerinde anlamlı bir etki bulunmamıştır. Pearson korelasyon analizi sonuçlarına göre, sporcuların atış puanları ile dikkat düzeyi ve sakinlik düzeyi arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuç: Sonuç olarak, okçuluk sporcularının dikkat ve sakinlik düzeylerinin artması durumunda atış puanlarının da artacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

: Beyin Bilgisayar Arayüzü, Nöro-geribildirim, Odaklanma, Okçuluk, Sakinlik

Kaynakça

• Adsız, E. (2010). İlköğretim çağındaki öğrencilerde düzenli yapılan sporun dikkat üzerine etkisinin araştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Atabeyoğlu, C. (1988). Okçuluk tarihi. Ankara: Türk Spor Vakfı Yayınları.
• Behnke, M., Tomczak, M., Kaczmarek, L. D., Komar, M., & Gracz, J. (2017). The sport mental training questionnaire: Development and validation. Current Psychology, 38(2), 504-516.
• Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., & Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: Perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26(1), 83-95.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev.). Ankara: Eğiten Yayınları.
• Demir, M. (2019). Yapay sinir ağlarını kullanarak EEG sinyalleri ile insansız hava aracı kontrolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya.
• Duman, F. (2005). EEG sinyallerinin analizi ile uyku durumunun belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnan, M. (1992). Osmanlı İmparatorluğu’nda okçuluk sporu ve temel teknikleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• İnel, Y. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde kullanılan bilgisayar temelli materyallerin 6.sınıf öğrencilerinin dikkat ve motivasyon düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (26. bs.). Ankara: Nobel
• Kelekçi, A. (2019). EEG cihazı ile kullanılabilirlik çalışması: Bir kitlesel açık çevrimiçi ders ortamı örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.
• Lee, K. (2009). Evaluation of attention and relaxation levels of archers in shooting process using brain wave signal analysis algorithms. NeuroSky Inc., 12(3), 341-350.
• MindWave User Guide 16.05.2021 tarihinde 12/12/2020 tarihinde güncellenen https://docs.google. com/document/d/1mB1YlZUbSr39ytF5U7u-1KHGC0h9220JxVQE8X4yHXs/edit# adresinden erişilmiştir.
• Nishizono, H., & Kato, M. (1987). Inhibition of muscle activity prior to skilled voluntary movement. Biomechanics XA, 6, 455-58.
• Neuro Sky Brainwave Visualizer. (2020). https://store.neurosky.com/products/visualizer adresinden 26 Aralık 2020 tarihinde erişilmiştir.
• Öner, Ç. & Cankurtaran, Z. (2020). Elit okçuların zihinsel beceri ve tekniklerinin atış performanslarını belirleyici rolü. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(1), 01-09.
• Tekin, M. (2018). Okçuların imgeleme becerileri ile dikkat ve performans düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Tunç, A. (2013). Golf sporu yapan çocukların dikkat düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Turan, S. (2016). Farklı ısınma yöntemlerinin okçulukta atış performansına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Türkiye Okçuluk Federasyonu, (2012). Yeni başlayanlar için okçuluk kılavuzu. Ankara: Onok Yayınevi.
• Ulukan, M. (2018). Okçuların dikkat ve performans düzeylerinin zeka türleri ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Yüksel, M. (2015). Eğitim düzeyi farklılıklarının spora yansıması. The Journal of Academic Social Science Studies, (31), 149-165