BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR ÖGRETMENLERİNİN SINIF YÖNETİMİ ANLAYIŞLARI

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 9 - 23, 30.06.2020

Mustafa Katmış , Zafer Doğru

Öz

Bu çalışmada Çorum ili genelinde ortaöğretimde görev yapan beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin demokratik, otokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayışlarına ilişkin tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde gerçekleştirilmiş olup, elde edilen veriler “Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Anlayışları’’ ölçeği ve bilgi formu ile toplanmıştır. Veri toplama aracı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğrencilerin bilgileri yer almakta olup ikinci bölümde ise ölçeğe ilişkin maddeler yer almaktadır. Ölçek 12 ifadeden oluşmaktadır. Ölçek 5’li likert tipinde hazırlanmıştır. Araştırmaya 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Çorum ili genelinde lise düzeyinde öğrenim gören onikinci sınıf öğrencileri katılmıştır. Araştırmaya gönüllü olarak katılan öğrenci sayısı n=1003 olup değerlendirmeye alınan tutarlı toplam ölçek sayısı n=914’tür. Sonuç olarak, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin demokratik ve otokratik sınıf yönetim anlayışları puanları arasında öğrencilerin cinsiyetleri bakımından istatistiksel anlamda fark olmadığı ancak ilgisiz sınıf yönetimi anlayışları boyutunda istatistiksel anlamda fark bulunmuştur. Okul türlerine göre yapılan çoklu karşılaştırmada, beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin demokratik sınıf yönetimi anlayışları puanları arasında istatistiksel anlamda anlamlı bir fark yoktur. Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin otokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayışları arasında ise okul türü değişkenine göre anlamlı farklılıklar vardır. Okul türü değişkenine göre beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ilgisiz sınıf yönetimi anlayışı puanı en fazla Spor Lisesi öğrencilerine aittir. Spor Lisesi öğrencilerinin puanları diğer okullardaki (Fen Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi) öğrencilerin puanlarından yüksektir. En düşük ilgisiz sınıf yönetimi anlayışı puanına sahip olan okul ise Fen Lisesi’dir. Fen Lisesi’nin ilgisiz sınıf yönetimi puanları diğer okullardaki (Spor Lisesi, Anadolu Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi) öğrencilerin puanlarından düşüktür.

Anahtar Kelimeler

Beden egitimi, Otokratik sınıf yönetimi, demoktratik sınıf yönetimi, ilgisiz sınıf yönetimi, sınıf yönetimi, sınıf yönetimi anlayışı

PHYSICAL EDUCATION and SPORTS TEACHERS’ CLASSROOM MANAGEMENT STYLES

Öz

In this study, it was aimed to investigate the attitudes of physical education teachers'- who work at high schools in Çorum province- democratic, autocratic and laissez-faire classroom management styles. The study was a survey method, and the data was collected via a scale prepared by the researchers which was called as "Physical Education Teachers' Classroom Management Perceptions". The data collection tool comprised two parts. In the first part, students were asked to provide their personal information. In the second part, they evaluated the items on the scale, which was a five-point Likert scale which was comprised 12 items. The participants were 12th grade high school students from Çorum. 1003 volunteer students attended the study and the number of the valid questionnaires was 914. As a result, there was no significant difference between teachers' autocratic or democratic classroom management styles and gender; but there was a statistically significant difference between gender and laissez-faire classroom management styles of teachers. In the multiple comparasion test based on school types, no significant difference was observed between the types of schools and democratic classroom management styles of teachers. However, there were significant differences between the school types and autocratic and laissez-faire classroom management styles of teachers. Sports High School students had the highest mean score in laissez-faire classroom management style while Science High School had the lowest mean score.

Anahtar Kelimeler

Physical education, classroom management, classroom management styles, autocratic classroom management, democratic classroom management, laissez-faire classroom management

Kaynakça

• Alkan, M. (2003). Anadolu lisesi öğrencilerinin beden eğitimi dersine etkin katılma katılmama nedenlerine ilişkin görüşleri: Adana örneği. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Aydın, A., Slevitopu, A. & Kaya, M. (2018). Sınıf Yönetimi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 41-56. DOI: 10.17240/aibuefd.2018..-382251
• Balay, R. (2017). 2000’ li Yıllarda Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Başar, H. (2012). Sınıf Yönetimi Öğretmen Kitabı. Ankara: Morpa Kültür Yayınları.
• Celep, C. (2008). Sınıf Yönetiminde Kuram ve Uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelik, V. (2008). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• Demirel, Ö. (1999). Öğrenme Sanatı Plandan Değerlendirmeye. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Erden, M. (2005). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin Demokratik Tutumları. Ankara: Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
• Güven, B., & Demirhan, G. (2006). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetiminin Öğretmen Davranışı Boyutuna İlişkin Görüşleri. Spor Bilimleri Dergisi, 17 (4), 158-172. Retrieved from http://dergipark.org.tr/sbd/issue/ 16403/171464
• Güzel, İ. (2015). Ortaokul öğrencilerinin görüşlerine göre öğretmenlerin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranışların demokratikliği (Diyarbakır Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• İlhan, A. Ç. (2004). 21. Yüzyılda Öğretmen Yeterlikleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Katmış, M. (2019). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi Anlayışları. Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çorum
• Kaya, Z. (2006). Olumlu Öğrenme Ortamı Oluşturma. Kaya, Z. (Yay. Haz.). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Kılbaş, Ş. (2014). Sınıf Yönetimi. Ankara: Akademisyen Kitapevi.
• Küçükahmet, L. (2011). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Luo, J., Laurie, B., & Marilyn, G. (2000). Classroom Management Issues for Teaching Assistants. Research in Higher Education, 41 (3). 353-383.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2020). Okullar ve Kurumlar. http://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index.php?ILKODU=19&ILCEKODU=1
• Özçakır, S. (2007). Beden eğitimi öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayışları Düzce ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Sarıtaş, M. (2000). Sınıf Yönetimi ve Disiplinle İlgili Kuramlar Geliştirme ve Uygulama. Küçükahmet. L. (Yay. Haz.). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sparks, R., & Lipka, R. P. (1992). Characteristics of Master Teachers: Personality Factors, Self-Concept, Locus of Control, and Pupil Control Ideology. Journal of Personnel
• Evaluation in Education, 5(3), 303–11. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=eric&AN=EJ448010&lang=tr&site=eds-live.
• Tamer, K., & Pulur, A. (2001). Beden Eğitimi ve Sporda Öğretim Yöntemleri. Ankara: Ada Matbaacılık.
• Ünal. S. & Ada, S. (2003). Sınıf Yönetimi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Matbaa Birimi.
• Ünlü, H. (2008). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Yeterlikleri ve Sınıf Yönetimi Davranışları. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Yalçın, G. (2007). Ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf yönetiminde gösterdikleri davranışların demokratikliğine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri (Malatya İli Örneği). Bilim Uzmanlığı Tezi. İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.