İŞİTME ENGELLİ GÜREŞÇİLERİN BESLENME BİLGİ VE ALIŞKANLIKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 9, 29.10.2022

Sedef Habipoğlu , İzzet Turasan

Öz

Sporcu beslenmesinde hedef, sporcunun sağlığını korumak, iyileştirmek ve performansını arttırmaktır. Güreş, sürat, kuvvet, çabukluk, reaksiyon, esneklik, denge, kassal ve kardiovasküler dayanıklılık, koordinasyon isteyen bir spor dalıdır. Bu nedenle beslenme çok büyük önem taşır. Bu araştırmanın amacı işitme engelliler güreş milli takımı sporcularının beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilerek, yönetici, sporcu ve antrenörlere sporcu beslenmesi konusunda katkı sağlamak amaçlanmıştır. Araştırma, tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini işitme engelliler güreş milli takımı sporcuları oluşturmaktadır. Gönüllülük esasına bağlı olarak evrenin tümüne ulaşılmaya çalışılmış ve pandemi koşullarından dolayı 64 kişi katılım sağlamıştır. Veri toplamak amacıyla, kişisel bilgi formu ile beslenme bilgi ve alışkanlıkları anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 24 programı kullanılarak verilerin frekans ve yüzdelik dağılımları değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların yaş ortalamasının 21,50 olduğu, 16-36 yaş aralığında oldukları, %48,4’nün lise, %35,9’nun üniversite mezunu olduğu görülmüştür. Katılımcıların %96,9’unun sigara içmediği, %98,4’ünün alkol kullanmadığı tespit edilmiştir. Katılımcıların %53,3 ile 3 öğün, %18,8 ile 2 öğün, en düşük oranda ise %1,6 ile 5 öğün tükettikleri tespit edilmiştir. Katılımcıların %76,6’nın düzenli olarak kahvaltı yaptığı, %85,9’nun düzenli olarak öğle yemeği, %96,9’nun düzenli olarak akşam yemeği yediği saptanmıştır. Katılımcıların vitamin-mineral kullanma ve kullanma sıklığı dağılımlarına baktığımızda % 43,8’nin vitamin ve mineral kullandığı ve %28,1 ile en çok haftada 2-3 gün kullandıkları görülmüştür. Katılımcıların % 65,6’nın protein tozu kullanmadığı, %50,0’nin de sporcu içecekleri kullanmadığı, enerji ve ergojenik yardımcı tüketimi dağılımlarına bakıldığında % 57,8’nin enerji içeceği kullanmadığı, %100’nün ergojenik yardımcı tüketmediği, maç öncesi son öğünü ne zaman tüketimlerinin dağılımlarına baktığımızda en yüksek %46,9 ile 2 saat önce tükettikleri tespit edilmiştir. Katılımcıların % 43,8’inin en çok maça 1 saat kala sıvı tükettikleri, maç sırasında en çok % 73,4 oranında su tükettikleri, maç öncesi en fazla % 67,2 ile su tükettikleri ve %42,2 oranında bir bardak su tükettikleri gözlemlenmiştir. Katılımcıların maça 1 saat kala en çok tükettikleri besin ise % 42,2 ile çay – kahve olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların toparlanmak için en çok % 21,9 oranında toparlanma için hiçbir şey yapmamayı tercih ettikleri görülmektedir. Sonuç olarak çalışmaya katılan sporcuların genel beslenme bilgileri ve alışkanlıklarının pozitif yönde olduğu söylenebilir, ilave olarak antrenörlerin ve sporcuların bu konuda bilgili olmaları ve eğitim almaları ve Milli Takımlarında diyetisyen bulundurmaları da önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Güreş, Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi

EVALUATION OF NUTRITIONAL KNOWLEDGE AND HABITS OF HEARING IMPAIRED WRESTLERS

Öz

The purpose of athlete nutrition is to maintain and to improve the health of the athlete and his/her performance. Wrestling is a sport that requires speed, strength, quickness, reaction, flexibility, balance, muscular and cardiovascular endurance, coordination. That is why nutrition is of great importance. The aim of this study is to evaluate the nutritional information and habits of hearing impaired wrestling national team athletes and to contribute to managers, athletes and coaches on athlete nutrition. The research was carried out with the survey model. The population of the research is composed of athletes of the national wrestling team with hearing impairments. It was tried to reach the whole universe on a voluntary basis and 64 people participated due to the pandemic conditions. In order to collect data, a nutritional knowledge and habits questionnaire was applied together with the personal information form used in scientific studies. In the analysis of the data, frequency and percentage distributions of the data were evaluated by using SPSS 24. According to the results, it was observed that the average age of the participants was 21.50, they were between the ages of 16-36, 48.4% were high school graduates and 35.9% were university graduates. It was determined that 96.9% of the participants did not smoke and 98.4% did not use alcohol. It has been found that 53.3% of wrestlers have 3 meals in a day, 18.8% have 2 meals and 1.6% have 5 meals with the lowest rate. It was found that 76.6% of the participants had breakfast regularly, 85.9% had lunch regularly, and 96.9% had dinner regularly. Considering the distribution of participants' frequency of using vitamins and minerals, it was found that 43.8% uses vitamins and minerals, and 28.1% uses them 2-3 days a week at most. It was also found that 65.6% of the participants does not use protein powder, 50.0% does not consume sports drinks, when considering the distribution of energy and ergogenic auxiliary consumption, 57.8% does not consume energy drinks, 100% did not consume ergogenic auxiliary, considering the distribution of the timing of their consumption of the last meal before the match, 46.9% has 2 hours prior to the match. It was observed that 43.8% of the participants mostly consumed liquid 1 hour before the match, consumed water at the most 73.4% during the match, consumed a maximum of 67.2% water before the match, and consumed a glass of water at the rate of 42.2%. It was found that the most consumed liquid of the participants one hour before the match was tea and coffee with the rate of 42.2%. It is observed that the participants prefer not to do anything for recovery with the highest rate of 21.9%. As a result, it can be said that the general nutritional information and habits of the athletes participating in the study are positive. In addition, it is recommended that coaches and athletes should be knowledgeable about this topic, receive training and have a dietitian at their National Team.

Anahtar Kelimeler

Wrestling, Eating Habits, Nutritional Knowledge Level

Kaynakça

• Acar, M., Saygın, Ö., & Salman, K. (2021). Farklı düzeylerdeki elit basketbolcuların beslenme alışkanlıkları ve beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. Eurasian Research in Sport Science, 6(2), 160-169.
• Alpar, F. (2011). Vücut geliştirme sporcularında beslenme, fiziksel aktivite ve besin takviyesi kullanım durumlarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ayhan, A., Müftüoğlu, S., & Köse, B. (2021). Profesyonel futbol ve voleybol oyuncularının beslenme durumları, beslenme bilgi düzeyleri, kafein alımları ve vücut kompozisyonları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 32(3), 123-134.
• Başoğlu, İ. A., & Güneş, F. E. (2018). Ergogenic effects of β-alanine supplementation on sports. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 10(1), 44-50.
• Bayraktar, A., & Zorba, E. (2020). Egzersiz ve Beslenme. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Bezci, Ş., Eskici, G., Pak, E. N., Şahin, M., & Günay, M. (2018). Taekwondo sporcularının beslenme davranışlarının değerlendirilmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(2), 119-130.
• Devlin, B. L., Leveritt, M. D., Kingsley, M., & Belski, R. (2017). Dietary intake, body composition, and nutrition knowledge of australian football and soccer players: implications for sports nutrition professionals in practice. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 27(2), 130-138.
• Eniseler, N. (2009). Çocuk ve gençlerde futbol. İstanbul: Futbol Eğitim Yayınları.
• Göktaş, Z. (2010). Aktif milli sporcuların beslenme alışkanlıkları ve sıklıkla kullandıkları beslenme destek ürünlerinde kontaminasyon ve pozitif doping risk değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Göral, K., Saygın, Ö., & Karacabey, K. (2010). Amatör ve profesyonel futbolcuların beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 836-56.
• Güneş, Z. (2005). Antrenör ve sporcu el kitabı spor ve beslenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güven, Ö., Özdemir, G., & Ersoy, G. (2009). Ankara ilindeki veteran atletlerin beslenme bilgi ve alışkanlıklarının saptanması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(3), 125-133.
• Habipoğlu, S. (2020). Elit kadın voleybolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi. IX. Umteb International Congress on Vocational & Technical Sciences, Gaziantep, 7-8 Şubat 2020, 206-214.
• İnce, B. (2017). Profesyonel basketbolcularda beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Jusoh, N., Low Fook Lee, J., Tengah, R. Y., Azmi, S. H., & Suherman, A. (2021). Association between nutrition knowledge and nutrition practice among malaysian adolescent handball athletes. Malaysian Journal of Nutrition, 27(2), 279-291.
• Kayatürk, G. (2017). Yetişkin grubundaki ileri seviye ve daha alt seviyedeki aikidocuların beslenme alışkanlıkları ve bilgilerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaynar, Ö., Seyhan, S., & Bilici, M. F. (2018). Güreşçilerde sportif başarıyı olumsuz etkileyen faktörlerin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 20(1), 54-59.
• Kerksick, C. M., Wilborn, C. D., Roberts, M. D., Smith-Ryan, A., Kleiner, S. M., Jäger, R., ..., & Kreider, R. B. (2018). ISSN exercise & sports nutrition review update: research & recommendations. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 15(1), 1-57.
• Kırbaş, Ş., & Kurt, S. (2015). Evaluation of nutritional knowledge and habits of female handball players. European Journal of Applied Sciences, 7(2), 72-79.
• Lori A. S., Mary B. G., & Debbie G. (2020). Beslenme: bilim ve uygulamalar. (Çeviri Editörü: Bahittin Kahveci). Ankara: Palme Yayınları.
• Nas, E. C. (2021). Profesyonel futbolcu ve basketbolcu sporcuların beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Haliç Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Ozener, B., Karabulut, E., Kocahan, T., & Bilgic, P. (2021). Validity and reliability of the sports nutrition knowledge questionnaire for the turkish athletes. Marmara Medical Journal, 34(1), 45-50.
• Öztürk, A. (2006). Profesyonel ve amatör futbolcuların beslenme alışkanlıkları ve vücut bileşimleri. (Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Öztürk, S. A., Kalkan, İ., Durmaz, C., Pehlivan, M., Özüpek, G., & Bakmaz, Z. D. (2020). Üniversiteli sporcu öğrencilerin beslenme destek ürünleri kullanım durumu. Tıp Fakültesi Klinikleri Dergisi, 3(1), 5-14.
• Sedek, R., & Yih, T. Y. (2014). Dietary habits and nutrition knowledge among athletes and non-athletes in national university of malaysia (UKM). Pakistan Journal of Nutrition, 13(12), 752-759.
• Spronk, I., Heaney, S. E., Prvan, T., & O’Connor, H. T. (2015). Relationship between general nutrition knowledge and dietary quality in elite athletes. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 25, 243-251.
• Süel, E., Şengür, E., & Turasan, İ. (2021). Covid-19 salgını döneminde spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin yeme tutumu durumlarının incelenmesi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences, 7(4), 148-154.
• Süel, E., Şahin, İ., Karakaya, M. A., & Savucu, Y. (2006). Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20(4), 271-275.
• Tawfik, S., Koofy N. E., & Moawad, E. M. I. (2016). Patterns of nutrition and dietary supplements use in young egyptian athletes: a community-based crosssectional survey. Plos One, 11(8), e0161252.
• Tepecik, G. (2018). İstanbul büyükşehir spor kulübü voleybol branşında 12-16 yaş grupları sporcularının beslenme bilgi düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Thomas, D., Erdman, T., & Burke, L. (2016). Nutrition and athletic performance. Medicine and Science in Sports and Exercise. 48(3), 543-568.
• Uzlu, G., Koç, M. , Akgöz, H. F., Yalçın, S., & Çöl, B. G. (2021). Sporcu üniversite öğrencilerinin beslenme bilgi düzeylerinin ölçülmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14, 227-240.
• Yarar, H., Gökdemir, K., Eroğlu, H., & Özdemir, G. (2011). Elit seviyedeki sporcuların beslenme bilgi ve alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(3), 368–371.
• Yeşilkaya, B., & Kaçar, M. (2020). Profesyonel kadın futbolcuların beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Ulusal Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 116-126.
• Yıldırım, Y., & Şahin, S. (2019). Elit güreşçilerin doping ve ergojenik yardım hakkındaki bilgi ve kullanma düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 187 204.
• Yılmaz, E., Kumartaşlı, M., & Koçyiğit, B. (2020). Elit boksörlerin beslenme alışkanlıkları ve bilgi düzeylerinin incelenmesi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 269-279.
• Yılmaz, G., İbiş, S., & Sevindi, T. (2007). Gazi üniversitesi beden eğitimi ve spor yüksek okulu öğrencilerinin sigara ve alkol kullanımının değerlendirilmesi. Bağımlılık Dergisi, 8(2), 85-90.
• Zidan, S., Badrasawi, M., & Samuh, M. (2021). Nutrition knowledge and practices among palestinian athletes. Palestinian Medical and Pharmaceutical Journal, 6(2), 117-132.
• Zülal, A. (2002). İyi bir aerobik egzersiz programı neler içerir. Bilim Teknik Dergisi, 35(417), 74–79