Devvânî’nin Akaid-i Adudiyye Şerhi’nde Hudûs ve Nazar (Çeviri)

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 675 - 699, 15.12.2020

Celâleddîn Ed-devvânî Çevirmen: Mustafa Akman

https://doi.org/10.33460/beuifd.718628

Öz

Celâleddîn ed-Devvânî, felsefe ile kelâmın birleştiği dönemin önemli bir simasıdır. Onun felsefe ile din arasında temelde bir uzlaşı kurma çabasında olduğunu söylemek mümkündür. Kelâmî konulara dair görüşlerini daha çok Adududdin el-Îcî’nin el-Akâidu’l-Adudîyye’sinin şerhinde veren Devvânî, aynı zamanda el-Îcî’den itibaren başlayan şerh ve hâşiye geleneğinin zirve ismidir. Devvânî yaşadığı dönemin ruhuna uygun olarak müstakil eserler yazmak yerine önceki ulemanın eserlerine şerhler yazmıştır. Bu şerhlerden biri olarak Akâidu’l-Adudîyye şerhinde “hudûs” ve “nazar” konularına geniş yer açmış ve bu konuları felsefi bir perspektifle ele almıştır. Devvânî’den sonra bu eseri yoğun bir ilgi görmüş çok sayıda şerh ve haşiyeye konu olmuştur. Biz de bu çalışmamızda onun bu eserinde yazdığı hudus ve nazar konulu bölümlerini tercüme ederek ilim ehlinin istifadesine sunmak istedik. Halen Arapça metnini, geçmişte yazılmış çeşitli nüshaları üzerinden tahkik etmeye çalıştığımız bu eserin tercümede kullandığımız metni, Cemaleddin el-Afgânî ve Muhammed Abduh’un bu esere Hâşiyetu Şerhi’l-Akâid el-Adudîyye ismiyle yazdıkları haşiyenin matbu versiyonudur. Bu haşiye, et-Ta'likât alâ Şerhi’d-Devvânî lil-Akâid’ıl-Adudîyye, ismiyle Seyyid Hâdî Hüsrevşâh tarafından (1. bsk., Mektebetu’ş-Şurûkı’d-Devlîyye, Kahire 2002/1423) bastırılmıştır. Arapça eserin sayfa numaralarını çeviri içerisinde [ ] işaretiyle gösterdik.

Anahtar Kelimeler

Devvânî, Hudûs, Nazar, Felsefe, Kelam

Kaynakça

• Abduh, Muhammed. “Hâşiyetu Şerhi’l-Akâid el-Adudîyye (Hâşiyetu Muhammed Abduh alâ Şerhi Celâleddîn Devvânî ale'l-Akâidi'l-Adudîyye)”. Şeyh Muhammed Abduh Beyne el-Felâsife ve el-Kelâmiyyîn, thk.-takdim: Süleyman Dünya. 1. kısım, 1. bsk., 39-147, Kahire: Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-Arabîyye, 1958.
• Abduh, Muhammed. - es-Seyyid Cemaleddin el-Hüseynî el-Afgânî. et-Ta'likât alâ Şerhi’d-Devvânî lil-Akâid’ıl-Adudîyye. İ'dâd ve Takdim: Seyyid Hâdî Hüsrevşâh, 1. bsk., Kahire: Mektebetu’ş-Şurûkı’d-Devlîyye, 2002/1423.
• Devvânî, Celâleddîn. Celâl Şerhu’l-Akâidi’l-Adudîyye. Matbaa-ı el-Hac Muharrem Efendi el-Bosnevî, İstanbul. yy., 1290.