Mustafa Öztürk’ün Kur’an Vahyinin İnzâliyle İlgili İddiasının Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 79 - 110, 15.06.2021

Avnullah Enes Ateş

https://doi.org/10.33460/beuifd.877430

Cited By: 1

Öz

Kur’an’ın Allah’ın kelamı olmadığı, onu Hz. Peygamber’in ürettiği yönündeki iddialar ilk olarak Mekkeliler tarafından ileri sürülmüştür. Onlar bu iddialarında Kur’an diye kendilerine sunulan metnin hem mana hem de lafız olarak bütünüyle Hz. Peygamber’in ürünü olduğunu söylüyorlardı. Bu iddialar, Kur’an’ın, benzerini getirme noktasındaki bir meydan okumasıyla izale edildi. Klasik dönemde de bazı Müslüman ilim adamları Kur’an’ın mana olarak Allah’a ait olduğunu, lafzının ya Cibril ya da Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından lafza döküldüğünü ileri sürdüler. Bu iddialarına birtakım delilleri mesnet olarak sundular. Ancak ilim camiası içerisinde kahir ekseriyetle bu görüş reddedilerek Kur’an’ın hem lafız hem de mana olarak Allah’a ait olduğu düşüncesi savunuldu. Günümüzde de bu tartışma Mustafa Öztürk tarafından gün yüzüne çıkarıldı ve Kur’an lafzının Allah’a aidiyetinin bir sorunsalı beraberinde getireceği iddia edildi. Allah’ın kendisini sürekli övmesi, dilinden gazap ve lanetin düşmemesi, Kur’an’da değişken bir üslubun belirgin bir şekilde hissedilmesi uluhiyetle bağdaştırılamaz görüldü. Buradan hareketle Kur’an’ın mana olarak Hz. Peygamber’e vahyedildiği, onun da kendi psikolojisi, yaşadığı sosyoloji ve çevreye göre bu manaları kalıba döktüğü söylendi. Bu çalışmada ilgili iddia delilleriyle ele alınacak ve bunun çok daha büyük inanç problemlerini beraberinde getirdiği gösterilecektir. Ayrıca Kur’an’ın hem lafız hem de mana olarak Allah’a aidiyeti delilleriyle gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Tefsir Problemleri, Kur'an Nüzulü, Kur'an Vahyi, Kur'an Lafzı

Kaynakça

• Abdürrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekir es-San‘ânî. Tefsîru Abdirrezzâk. thk. Mahmûd Muhammed Abduh. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1419/1998.
• Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes‘ûd. Me‘âlimu’t-Tenzîl. thk. Abdürrezzâk el-Mehdî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1420/1999.
• Ebû Hanîfe, Nu‘mân b. Sâbit. el-Fıkhu’l-ekber. BAE: Mektebetü’l-Furkān, 1419/1999.
• Fazlurrahmân. Kur’ân’ın Ana Konuları. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 5. Basım, 1999.
• İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyn Ahmed b. Fâris. Mu‘cemu mekāyîsi’l-luğa. thk. Abdusselâm Muhammed Hârûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1399/1979.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Te’vîl’âtu Ehli’s-Sünne. thk. Mecdî Bâselûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1426/2005.
• Mekkî b. Ebî Tâlib, Ebû Muhammed. el-Hidâye ilâ bulûği’n-nihâye fî ‘ilmi me‘âni’l-Kur’âni ve tefsîrihî ve ahkâmihî ve cümelin min fünûni ‘ulûmih. thk. Şârika Üniversitesi Yüksek Öğrenim ve İlmi Araştırmalar Fakültesi’nde Şâhid el-Bûşeyhî danışmanlığında yapılan tezler. 13 Cilt. BAE: Şârika Üniversitesi Şeriat ve İslami Araştırmalar Fakültesi, 1429/2008.
• Mukātil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Mukātil b. Süleymân. thk. Abdullah Muhammed Şahhâte. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1423.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2014.
• Öztürk, Mustafa. “Kur’ân’da Cihad”. İslâm Kaynaklarında, Geleneğinde ve Günümüzde Cihad. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2016.
• Öztürk, Mustafa. “Kur’ân Vahyinin İnzâl Keyfiyetine Dair Görüş Tercihim”. https://www.karar.com/yazarlar/mustafa-ozturk/kuran-vahyinin-inzal-keyfiyetine-dair-gorus-tercihim-8675, Erişim Tarihi: 17.01.2021.
• Semerkandî, Ebü’l-Leys Nasr b. Muhammed. Bahru’l-‘ulûm. thk. Ali Muhammed Mu‘vvıd, Adil Ahmed Abdulmevcûd, Zekeriyyâ Abdulmecîd. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1413/1993.
• Serahsî, Şemsü’l-Eimme Muhammed b. Ahmed. Usûlü’s-Serahsî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, ts.
• Sübkî, Ebû Hâmid Ahmed b. Ali Behâuddîn. ‘Arûsu’l-efrâh fî şerhi Telhîsi’l-Miftâh. thk. Abdülhamîd Hindâvî. 2 Cilt. Beyrut: el-Mektebetü’l-‘Asriyye, 1423/2003.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullâh b. Abdilmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Beyrut: Dâru Hecer, 1422/2001.
• Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed. Şerhu Müşkili’l-âsâr. thk. Şu‘ayb el-Arna’ût. 16 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1410.
• Türker, Ömer. “Telâzüm”. Türk Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. https://islamansiklopedisi.org.tr/telazum (Erişim Tarihi: 22.01.2021)
• Uğur, Hakan. “Oryantalist Dozy’nin Kur’an Hakkındaki İddialarına İsmail Fennî Ertuğrul’un Verdiği Cevaplar”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2019), 399-428.
• Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm es-Serî. Me‘âni’l-Kur’ân ve i‘râbuh. thk. Abdülcelîl Abduh Şelebî. 5 Cilt. Beyrut: Âlemü’l-Kütüb, 1407/1988.
• Zencânî, Ebu’l-Menâkıb Şihâbuddîn. Tahrîcu’l-furû‘ ‘alê’l-usûl. thk. Muhammed Edîb Sâlih. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1398.
• Zerkeşî, Ebû Abdillâh Bedrüddîn. el-Burhân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1376/1957.