ABD DOLAR ENDEKSİ İLE VIX KORKU ENDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİ: ARDL SINIR TESTİ YAKLAŞIMI

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 115 - 129, 31.12.2020

Seden Ercan , Buhari Demirbaş

Öz

Uluslararası finans piyasalarının en önemli üç endeksi içinde yer alan VIX (Korku endeksi), MOVE ve ABD Dolar endekslerinin (DXY) gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin döviz kurları üzerinde etkileri olmaktadır. Bu nedenle de birçok ülkenin finansçıları tarafından yakından takip edilmektedir. Yapılan çalışmalara bakıldığında da bu borsa endeksleri ile farklı borsa endeksi etkilerini inceleyen birçok literatür bulunmaktadır. Yapılan çalışmalarda da genellikle farklı sonuçlara ulaşılmakta ve bu da tartışmalara neden olmaktadır. Bu nedenle de birçok borsalarla araştırma konusuna neden olmuştur. Ancak birbirini yakından takip etmesi beklenen Dolar endeksi (DXY) ve Korku endeksi (VIX) arasındaki ilişkiyi ölçmek için yapılan herhangi bir literatüre rastlanmamaktadır. Bu nedenle de çalışmanın amacı, ABD Dolar Endeksi’ ndeki fiyat değişimlerinin VIX Korku Endeksi (CBOE Volatility Index) üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu amaçla çalışmada, 01.01.2010- 31.03.2020 tarihleri arasındaki iş günü verileri alınıp, ABD Dolar endeksi ile VIX Korku endeksi karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Dolar endeksinin VIX getirilerine etkisi ARDL yöntemi ile kısa ve uzun dönemli ilişkilerine bakılarak incelenmiştir. Son olarak ise, değişkenler arasında nedensellik ilişkisinin olup olmadığını analiz etmek için Granger nedensellik testi yapılmıştır. ARDL Eş bütünleşme analizi sonucunda Dolar endeksi ve VIX Korku endeksi arasında uzun dönemli ilişki ortaya çıkmıştır. Granger nedensellik analizine göre ise, Korku endeksinden Dolar endeksine tek yönlü nedenselliğin olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dolar Endeksi, VIX Korku Endeksi, ARDL Sınır Testi

Destekleyen Kurum

İZU Sabahattin Zaim Üniversitesi

Kaynakça

• Akdağ, S. (2019). VIX Korku Endeksinin Finansal Göstergeler Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 235-256.
• Akel, V. ve Gazel, S. (2014). Döviz Kurları ile BIST Sanayi Endeksi Arasındaki Eş Bütünleşme İlişkisi: Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 23-41.
• Bagchi, D. (2012). Cross- Sectional Analysis of Emerging Market Volatility Index (India VIX) With Portfolio Returns. International Journal Of Emerging Markets, 7(4), 383-396.
• Başarır, Ç. (2018). Korku Endeksi (VIX) ile BIST 100 Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 19(2), 177-191.
• Bektaş, N. Ç. ve Babuşcu, Ş. (2019). VIX Korku Endeksi ve CDS Primlerinin Büyüme ve Döviz Kuruna Etkisi, Türkiye Örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 97-111.
• Ekşi, İ. H. (2011). Firmaların Banka Kredisi Kullanımında Güven Faktörünün Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 33-42.
• Erdoğdu, H. ve Baykut, E. (2016). BIST Banka Endeksi’ nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri ile İlişkisinin Analizi. Bankacılar Dergisi, 98, 57-72.
• Gözgör, G. ve Kaplamacı, B. (2014). The Linkage Between Oil and Agricultural Commodity Prices in the Light of the Perceived Global Risk. Agricultural Economics- Zemedelska Economica, 60, 332-342.
• İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2018). VIX Korku Endeksi ile Çeşitli Ülkelerin Hisse Senedi Endeks Getirileri Arasında Bir Nedensellik Analizi. 2. International Economic Research and Financial Markets Congress, 489-505.
• Kaya, E. (2015). Borsa İstanbul (BIST) 100 Endeksi ile Zımni Volatilite (VIX) Endeksi Arasındaki Eş Bütünleşme ve Granger Nedensellik. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(28), 1-6.
• Kaya, A. ve Coşkun, A. (2015). VIX Endeksi Menkul Kıymet Piyasalarının Bir Nedeni Midir? Borsa İstanbul Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(1), 175-186.
• Kiracı, K. (2020). BIST Ulaştırma Endeksi ile Dolar Endeksi ve Petrol Fiyatları Arasındaki İlişkinin Ampirik Olarak Analizi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 180-189.
• Korkmaz, T. ve Çevik, E. İ. (2009). Zımni Volatilite Endeksinden Gelişmekte Olan Piyasalara Yönelik Volatilite Yayılma Etkisi. Journal of BRSA Banking & Financial Markets, 3(2), 87-105.
• Kula, V. ve Baykut, E. (2017). Borsa İstanbul Kurumsal Yönetim Endeksi (XKURY) ile Korku Endeksi (Chicago Board Options Exchange Volatility Index- VIX) Arasındaki İlişkinin Analizi. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 27-37.
• Lin, Y. N. ve Chang C. H. (2010). Consistent Modeling of S&P 500 and VIX Derivatives. Journal of Economic Dynamics and Control, 34.
• Ozair, M. (2014). What does the VIX Actually Measure? An Analysis of the Causation of SPX and VIX. ACRN Journal of Finance and Risk Perspectives, 3(2), 83-132.
• Öner, H. (2018). Altın, Petrol, Döviz Kuru, Faiz ve Korku Endeksi Arasındaki İlişki Üzerine Bir Çalışma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(19), 396-404.
• Öner, H. (2019). Korku Endeksi ile Gelişmekte Olan Ülke Tahvil Piyasaları Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(1), 140-154.
• Öner, H., İçellioğlu, C. Ş. ve Öner, S. (2018). Volatilite Endeksi (VIX) ile Gelişmekte Olan Ülke Hisse Senedi Piyasası Endeksleri Arasındaki Engel- Granger Eş Bütünleşme ve Granger Nedensellik Analizi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 110-124.
• Sadeghzadeh, K. (2018). Borsanın Psikolojik Faktörlere Duyarlılığı: Oynaklık Endeksi (VIX) ve Tüketici Güven Endeksi (TGE) ile BIST 100 Endeksi Arasındaki İlişkiler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 238-253.
• Sarıtaş, H. ve Nazlıoğlu, E. H. (2019). Korku Endeksi, Hisse Senedi Piyasası ve Döviz Kuru İlişkisi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(4), 542-551.
• Şahin, C. (2018). Korku Endeksi Hisse Senedi Piyasaları Üzerinde Etkili Midir? Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama. Turan- Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 10(37), 11-17.
• Tekin, B. ve Hatipoğlu, M. (2017). The Effects of VIX Index, Exchange Rate & Oil Prices on the BIST 100 Index: A Quantile Regression Approach. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3).