TÜKETİCİLERİN ALIŞVERİŞ MERKEZİ TERCİH ETME UNSURLARININ İLİŞKİYİ SÜRDÜRME İSTEKLERİNE VE SADAKATE ETKİSİ: CAPACITY VE CAROUSEL ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖRNEKLERİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 36 - 61, 02.07.2019

N. Ozan Bakır

https://doi.org/10.14514/BYK.m.26515393.2019.7/1.36-61

Cited By: 2

Öz

Son zamanlarda tüketicilerin tüketim alışkanlıklarının değişmesi ve gelişmesi nedeniyle, perakende sektörü etkilenmiştir. Tüketicilerin yaşam tarzlarındaki değişiklikler alışveriş merkezine olan talebi arttırmıştır. Ülkemizde alışveriş merkezlerinin sayıca artması, yoğun bir rekabet ortamı getirmiştir. Bu nedenle, tüketicilerin alışveriş merkezlerini tercih etme unsurlarının tespit edilmesi önemli bir durum haline gelmiştir. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin alışveriş merkezlerini tercih etme nedenlerinin, ilişkiyi sürdürme isteğine ve sadakate etkisinin incelenmesidir. Ayrıca, tüketicilerin alışveriş merkezlerini tercih etme nedenlerinin Carousel ve Capacity Alışveriş Merkezleri arasındaki farklılıkların tespit edilmesi araştırmanın yan amacını oluşturmaktadır. Çalışma, İstanbul Avrupa yakasında yer alan Bakırköy ilçesinde olan iki alışveriş merkezinde gerçekleştirilmiştir. Toplam 400 ziyaretçi ile yüz yüze anket yapılmıştır. Araştırmada tüketicilerin alışveriş merkezlerini tercih etme unsurları “çocuklara yönelik hizmetler”, “mağaza ve marka çeşitliliği”, “imaj ve iç mekân”, “çevre düzeni ve tasarım”, “özel günlerdeki aktiviteler”, otopark ve ulaşım” ve “iç mekânda rahatlık ve kolaylık sağlayan hizmetler” olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca ilişkiyi sürdürme isteği ile sadakat arasında kuvvetli ve pozitif yönde bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Perakendecilik, Alıveriş Merkezi, İlişkisel Pazarlama, Sadakat, Capacity ve Carousel Alışveriş Merkezleri

Kaynakça

• Akat, Ö., Ç. Taşkın ve A. Özdemir (2006). Uluslararası Alışveriş Merkezi Tüketicilerinin Satın Alma Davranışı: Bursa İlinde Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), s. 13-29.
• Akgün, V. Ö. (2010). Modern Alışveriş Merkezlerinin Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi ve Konya İlinde Bir Uygulama. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(9), s. 153-163.
• Akıncı, G. M. (2013). Gençler ve Alışveriş Merkezleri (AVM’ler): AVM Kullanım Tercihleri Hakkında Bir Alan Çalışması. Megaron, 8(2), s. 87-96.
• Akpınar, G. ve B. Özkan (2007). Tüketici Pazarında Modern Perakendeci Tercihi ve Mağaza Sadakat Düzeyi Üzerine Bir Araştırma. Pazarlama Dünyası Dergisi, 7, s. 28-31.
• Ali, K. A. M. (2013). A Structural Equation Modeling Approaches on Factors of Shopping Mall Attractiveness That Influence Consumer Decision-Making in Choosing A Shopping Mall. Journal of Global Business and Economics, 6(1), s. 63-76.
• Aliagha, G.U., Y.G. Qin, K. N. Ali and M. N. Abdullah (2015). Analysis of Shopping Mall Attractiveness and Customer Loyalty. Jurnol Teknologi, 74(2), s. 15-21.
• Alkibay, S., Tuncer, D. ve Ş. Hoşgör (2007). Alışveriş Merkezleri ve Yönetimi. Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Alkibay, S. ve A. Ünsal (1994). Organize Alışveriş Merkezlerinden Yararlanan Tüketicilerin Bu Merkezlere İlişkin Yaklaşımları. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, s. 143-157. 58
• Altunışık, R. ve K. Mert (2001). Tüketicilerin Alışveriş Merkezlerindeki Satın Alma Davranışları Üzerine Bir Saha Çalışması: Tüketiciler Kontrolü Yitiriyor Mu?. 6. Ulusal Pazarlama Kongresi Kitabı, Erzurum, s. 145-152.
• Anning-Dorson, T., A. Kastner and M. A. Mahmoud (2013). Investigation Into Mall Visitation Motivation and Demographic Idiosyncrasies in Ghana. Management Science Letters, 3(2), s. 367-384.
• Armağan, E. ve E. Acayıp (2015). Alışveriş Merkezlerindeki Müşteri Hizmetleri Uygulamalarının Müşteri Sadakatine Etkisi: Eskişehir İlinde Bir Uygulama. EKEV Akademi Dergisi, 62(62), s. 1-20.
• Arslan, F. M. (2011). Mağazacılıkta Atmosfer. İstanbul: Beta Yayınevi
• Arslan, T. V. (2009). Türkiye’de Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar. Uludağ Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14(1), s. 147-159.
• Arslan, M. ve N. O. Bakır (2009). Tüketicilerin Alışveriş Merkezlerini Tercih Etme Nedenleri ve Sadakate Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Öneri Dergisi, 8(32), s. 39-49.
• Arslan, M. ve N. O. Bakır (2010). Tüketicilerin İlgilenim Düzeylerine Göre Alışveriş Merkezi Tüketicisinin Alışveriş Davranışları: İlgilenim ile Alışveriş Merkezlerini Tercih Etme Nedenlerinin Sadakate Etkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), s. 227-259.
• Aybar, A. S. (2011). Eğlence Temelli Alışveriş Merkezlerinin Reklam Mesajları ile Vaat Ettikleri Alışveriş Değerleri: Forum Bornova Örneği. Journal of Yasar University, 23(6), s. 3840-3854.
• Bakır, N.O. ve S. Aydoğan (2016). Türkiye’de Faaliyet Halindeki Alışveriş Merkezlerinin İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(26), s. 302-326.
• Barutçu, S. (2008). E-Perakendecilik Sektöründe E-Mağaza Bağlılığı. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), s. 236-249.
• Bayuk, M. N. ve F. Küçük (2007). Müşteri Tatmini ve Müşteri Sadakat İlişkisi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 22(1), s. 285-292.
• Bloemer, J. ve K. De Ruyter (1998). On the Relationship between Store Image, Store Satisfaction Store Loyalty. European Journal of Marketing, 32(5/6), s. 499-513.
• Banerjee, N. (2012). A Study on the Attractiveness Dimensions of Shopping Malls – An Indian Perspectives. International Journal of Business And Social Science, 3(2), s. 102-111.
• Bearden, W. (1977). Determinant Attributes of Store Patronage: Downtown Versus Outlying Shopping Areas. Journal of Retailing, 53(2), s. 15-22.
• Bennett, R. ve S. R. Thiele (2002). A Comparison of Attitudinal Loyalty Measurement Approache. Journal of Brand Management, 9(3), s. 193-209.
• Berman B. ve Evans, J. R. Evans (2001). Retail Management: A Strategic Approach. 8th. Edition, Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Berry, L.L. (2002). Relationship Marketing of Services – From 1983-2000. Journal of Relationship Marketing, 1(1), s. 59-79.
• Bilge, F. A. ve H. Aksoy (2009). Bakkallardan Alışveriş Merkezlerine Yönelen Yeni Satınalma Paradigması: Konya Örneği. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(18), s. 37-53.
• Birol, G. (2005). Çağdaş Alışveriş Merkezlerinde Kent Dokusunun Yeniden Yorumlanması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20(4), s. 421-427.
• Bucklin, L.P. (1967). The Concept of Mass in Intra-urban Shopping, The Journal of Marketing, s. 37-42.59
• Burns, D. J. and H. B. Warren (1995). Need for Uniqueness: Shopping Mall Preference and Choice Activity, International Journal of Retailing & Distribution Management, 23(12), s. 4-12.
• Cengiz, E. ve B. Özden (2002). Perakendecilikte Büyük Alışveriş Merkezleri ve Tüketicilerin Büyük Alışveriş Merkezleri ile İlgili Tutumlarını Tespit Etmeye Yönelik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış, Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Siyasi Bilimler Dergisi, 2(1), s. 63-76.
• Ceylan, R., B. A. Özbakır ve I. Erol (2017). Alışveriş Merkezlerinin Türkiye’deki Mevzuat Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Middle East Technical University Journal of Faculty of Architecture, 34(2), s. 245-264.
• Cox, Jr. W. E. and E. F. Cooke (1970). Other Dimension Involved in Shopping Center Preference. Journal of Marketing, 34(4), s. 12-17.
• Çakmak, A. Ç. (2012a). Ziyaretçilerin Alışveriş Merkezlerini Tercih Etme Nedenlerinin Araştırılması: Karabük Şehir Merkezinde Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), s. 195-214.
• Çakmak, A. Ç. (2012b). Outlet Alışveriş Merkezlerinden Alışveriş Yapanların Bu Alışveriş Merkezleriyle İlgili Algılamaları: Safranpark Outlet Alışveriş Merkezi Örneği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), s. 19-36.
• Çatı, K. ve C. M. Koçoğlu (2008). Müşteri Sadakati ile Müşteri Tatmini Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, s. 169-188.
• De Juan, M. D. (2004). Why Do People Choose the Shopping Malls? The Attraction Theory Revisited: Spanish Case. Journal of International Consumer Marketing, 17(1), s. 71-96
• Demirci, F. (2000). Yerleşim Yerlerine Yakınlığın Alışveriş Merkezi Müşterisi Olma (Shopping Center Petronage) Üzerindeki Etkileri. 5. Ulusal Pazarlama Kongresi Kitabı, Antalya, s. 301-312.
• Dinçer, B. ve C. Dinçer (2011). Tüketicilerin Alışveriş Merkezi Ziyareti ve Davranışı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), s. 317-331.
• Durmuş, B., E. S. Yurtkoru ve M. Çinko (2011). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. 2. Baskı, İstanbul, Beta Yayınları.
• Erkip, F. ve B. H. Özüduru (2015). Retail Development in Turkey: An Account After Two Decades of Shopping Malls in the Urban Scene. Progress in Planning, 102, s. 1-33.
• Fredericks, J. O. and Salter, II. J. M. (1995). Beyond Customer Satisfaction. Management Review, 84(5), s. 29-32.
• George, D. and P. Mallery (2001). SPSS for Windows: A Simple Guide and Reference 10.0 Update. 3. Edition, U.S.A. Allyn& Bacon Company.
• Gülmez, M. ve O. Kitapçı (2003). İlişki Pazarlamasının Gelişimi ve Yakın Geleceği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Dergisi, 4(2), s. 81-89.
• Hacıefendioğlu, Ş. (2005). İlişki Pazarlaması ve Turizm Sektöründe Bir Araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), s. 69-93.
• İbicioğlu, H. (2005). Alışveriş Merkezleri: Demografik Etkenler ve Tüketici Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi, 10(1), s. 43-55.
• İlter, B., Ö. Özgen ve B. Akyol (2007). Lise Öğrencilerinin Alışveriş MerkezleriGereksinimlerinin Kano Modeli ile Sınıflandırılması: İzmir İli Uygulaması. 12. Ulusal Pazarlama Kongresi Kitabı, Sakarya, s. 15-36.
• İnal, M. E. ve Ö. Demirer (2001). İlişki Pazarlamasına Genel Bir Bakış. Pazarlama Dünyası Dergisi, İstanbul: 15, s. 26-29.60
• Jones, M. A. and K. E. Reynolds (2006). The Role of Interest on Shopping Behavior, Journal of Retailing, 82(2), s. 115-126.
• Joshi, H. B., R. Waghela and K. T. Patel (2015). An Analysis of Shoppers Satisfaction Level With Shopping Experience in the Shopping Malls. International Journal of Multidisciplinary Approach and Studies. 2(3), s. 8-19.
• Kamarulzaman, Y. and F. L. C. Lih (2010). Attracting Shoppers to Shopping Malls: The Malaysian Perspective. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2(3), s. 185-198.
• Karadeniz, M., G. Ö. E. Pektaş ve Y. K. Topal (2013). The Effects of Experimential Marketing and Service Quality on Consumer Satisfaction and Costumer Loyalty at Shopping Center. Journal of Naval Science and Engineering, 9(1), s. 46-66.
• Kompil, M. ve H. M. Çelik (2009). Türkiye’de Batı Tarzı Büyük Ölçekli Tüketim Mekânlarının Gelişimi ve Kentsel Perakende Alanlarının Yasal ve Yapısal Olarak Düzenlenmesi Gayretleri. Megeron, 4(2), s. 90-100.
• Köksal, Y. ve E. E. Aydın (2015). Tüketicilerin Alışveriş Merkezleri Algısı Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme: Göller Bölgesi Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24), s. 231-248.
• Martin, C. A. and L. W. Turley (2004). Malls and Consumption Motivation: An Exploroty Examination of Older Generation Y Consumers. International Journal of Retail & Distribution Management, 32(10), s. 464-475.
• May, E. G. (1989). A Retail Odyssey, Jorunal of Retailing, 65(3), s. 356-367.
• Michon, R. ve J. C. Chebat (2004). Cross-Cultural Mall Shopping Values and Habitats: A Comperison Between English and French Speaking Canadians. Journal of Business Research, 57(8), s. 883-892.
• Mittal, A. ve D. Jhamb (2016). Determinants of Shopping Mall Attractiveness: The Indian Context. Procedia Economics and Finance, 37, s. 386-390.
• Nunnaly, J. (1979). Psychometric Theory, New York, Mc Graw Hill.
• Öztürk, S. A. (2003). Hizmet Pazarlaması, İstanbul: Ekin Kitabevi.
• Özcan, B. (2007). Rasyonel Satın Alma ve Boş Zaman Sürecine Ait Alışveriş Eylemlerinin Birlikte Sergilendikleri Mekânlar: Alışveriş Merkezleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), s. 39-68.
• Rajagopal (2008). Growing Shopping Malls and Behaviour of Urban Shoppers. Journal of Retail and Leisure Property, 8(2), s. 99-118.
• Reinartz, F. and V. Kumar (2002). The Mismanagement of Customer Loyalt. Harvard Business Review. 80(7), s. 86-94.
• Reynolds, K. E., J. Ganesh and M. Luckett (2002). Traditional Malls vs. Factory Outlets: Comparing Shopper Typologies and Implactions for Retail Strategy. Journal of Business Research, 55(9), s. 687-696.
• Roy, A. (1994). Correlates of Mall Visit Frequency. Journal of Retailing, 70(2) s. 139-161.
• Sari, A. A., H. E. Kusuma and B. Tedjo (2015). A Strategic Planning for a College Student- Segment Shopping Mall. International Business Research Journal of Business Studies, 4(2), s. 157-169.
• Scheleglemilch, B. B. and R. Sincovicks (1998). Viewpoint: Marketing in the Informations Age – Can We Plan for an Unpredictable Future?. International Marketing Review, 15(3), s. 162-170.
• Selvi, M. S. (2007). Müşteri Sadakati. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Severin, V., J. J. Louviere and A. Finn (2001). The Stability of Retail Shopping Choices Over Time and Across Countries. Journal of Retailing, 77(2), s. 185-202.61
• Shim, S. and M. A. Eastlick (1998). The Hierarchical of Personel Values on Mall Shopping Attitude and Behavior. Journal of Retailing, 74(1), s. 139-160.
• Şekerkaya, A. ve E. Cengiz (2010). Kadın Tüketicilerin Alışveriş Merkezi Tercihlerinin Belirlenmesi ve Bir Pilot Araştırma. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Öneri Dergisi, 9(34), s. 41-55.
• Sipahi, B., E. S. Yurtkoru ve Çinko, M. Çinko (2008). Sosyal Bilimlerde SPSS’le Veri Analizi. 2. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Wakefield, K. L. and J. Baker (1998). Excitement at the Mall: Determinants and Effects on Shopping Response. Journal of Retailing, 74(4), s.515-539.
• Wetzels M., Ruyter, K. D. Ruyter and M. V. Birgelen (1998). Marketing Service Relationship: The Role of Commitment. Journal of Industrial and Business Marketing, 13(1), s. 406-423.
• Yaraş, E., M. Y. Özbük ve Z. Ü. Göncü (2016). Tüketicilerin Alışveriş Merkezi Tercihlerini Etkileyen Faktörler. Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Sosyal Ekonomik Araştırmaları Dergisi, 16(32), s. 264-275.
• Yeniçeri, T. ve E. Erten (2008). Mağaza Sadakat Programlarının Algılanması, Güven, İlişkiyi Sürdürme İsteği ve Mağaza Sadakati Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modellemesi İle İncelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), s. 232-247.
• Yurdakul, M. (2007). İlişkisel Pazarlama Anlayışında Müşteri Sadakati Olgusunun Ayrıntılı Bir Şekilde Analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, s. 1-20.
• Zhuang, E., A. S. L. Tsang, N. Zhou, F. Li and J. A. F. Nicholls (2006). Impacts of Situational Factors on Buying Decisions in Shopping Malls. European Journal of Marketing, 40(1/2), s. 17-41.
• Zineldin, M. (2000). Beyond Relationships Marketin: Technologicalship Marketing. Marketing Intelligence and Planning, 18(1), s. 9-23. www.icsc.org/srch/lib/SCDefinitions.php, Erişim Tarihi: 24.10.2018 http://www.evagyd.com/haberler/2016-2018-avm-arastirmasi-sonuclari-yayinlandi/274/Erişim Tarihi: 25.10.2018